3332019(e)ko martxoa
Erreportajeak
Paleolitoko artearen sorrera, galdegai
Borneoko haitzulo batean aurkitutako marrazki batzuek 40.000-52.000 urte dituztela frogatu du ikertzaile-talde batek. Horrek Paleolitoko artearen sorrerari buruzko galderak piztu …
Artikoan, klimaren bilakaeraren uberan
Gaur egun gertatzen ari den klima-aldaketa ulertzeko, ezinbestekoa da iraganeko klimaren datuak izatea. Naima El Bani Altuna ikertzaileak gogorarazi duenez, …
Dietak: boladak baino gehiago, frogak
Gero eta argiago dago dietak osasunean eragin handia duela. Eta gero eta argiago dago gure gizartean oso ohikoak diren gaitz …
Elkarrizketak
“Fisikari esperimentalek beharrezkoa dute teorikoon lana. Gu gabe, itsu daude”
Material supereroaleak lortzeko lasterketa abiadura bizian doa. Gero eta gertuago dago giro-tenperaturan supereroalea den materiala sortuko den momentua. Amestutako unea. …
Analisiak
Zientziaren argitalpen-sistema
Pablo José Barrecheguren Manero - Biomedikuntzan doktorea eta zientzia-komunikatzailea
Zientziak argitalpen-sistema eraginkor eta gardena behar du, ikertzaileen aurkikuntzak, hausnarketak eta datuak zabaltzeko. Azken urteotan, ordea, kezka handiak ageri dira …
Mundu digitala
Weba birdeszentralizatzen
Birdeszentralizatzea. A ze hitz konplexua! Nire burua defendatzeko esango dut Xuxenek onartzen duela. Baina zer esan nahi du weba birdeszentralizatzeak? …
Lekukoak
“Nik nahiko nukeena da guk izatea mikroorganismoen kontrola”
Miren Basaras Ibarzabal (Bilbo, 1968) mikrobiologoa Euskal Herriko Unibertsitateko irakaslea da, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean, eta beti dago komunikabideoi erantzuteko …
Istorioak
Poppy Northcutt: Ilargiraino eta bueltan
“Houston, arazo bat izan dugu hemen” entzun zenean, ez zegoen kontrol-zentroan. ABCko kazetari batek deitu zionean jakin zuen oxigeno-tanga batek …
Ekinean
“Ikerketa gehienak arretan egiten dira; pentsa zer hutsune dagoen zientzian”
Erizaintza ikasten ari zela, pazienteekin lana egitea zen Ainitze Labaka Etxeberriaren asmoa. Orduan, ez zuen imajinatu ere egiten laborategi batean …
Atarikoa
Ilunetik argira
Aldizkariaren azaleko bideak erakusten du norako bidaia egin dugun zenbaki honetan. Izotz artetik eta gau polar luzeen iluntasunaren babesean, Artikoan …
Gai librean
Distopia genetikoak: hain hurbil, hain urrun
Distopiak genero literario bat dira, non etorkizuna kezkaz irudikatzen zaigun. Gizarte eta teknologiari buruz hausnartzeko aitzakia bat besterik ez da …
Unibertsoaren musikaren bila: uhin grabitazionalak
Duela 1.000 milioi urte inguru, Proterozoiko garai geologikoa amaitzen ari zen Lurrean. Bizitza konplexurik ez zen artean eratu, baina organismo …
Zer genek laguntzen digute irakurtzen?
Gure egunerokotasunean guztiz txertatuta dagoen eginkizuna da irakurtzea. Batzuek gehiago, beste batzuek gutxiago, baina nork ez ditu begiratzen egunkarietako eguneko …
Albisteak
Ozeanoetako nanoplastikoak ordu gutxian metatzen dira bizidun urtarren organoetan
Ozeano kutsatuetako baldintzak imitatuta, nanoplastikoak organismo urtarretan zer abiaduran metatzen diren aztertu dute Plymouth-eko Unibertsitatean. Bieirak erabili dituzte proba egiteko, …
_Calling_thumbnail.jpg)
Igel ar hiritarrak basatiak baino erakargarriagoak dira emeentzat
Ingurune hiritarretan bizi diren tungara igel arrak basoetan bizi direnak baino erakargarriagoak dira emeentzat, korroka konplexuagoak dituztelako. Nature Ecology & …
Fluoxetina antidepresiboaren eragina, hurrengo belaunaldietan ere bai
Fluoxetina sendagaia Prozac izenez merkaturatu zen lehen aldiz, eta oso erabilia da depresioa tratatzeko, baita haurdunetan ere. Orain, Otawako Unibertsitateko …
Unibertso goiztiarreko materiaz osatutako tantatxoak sortu dituzte
Big Banga gertatu eta berehala sortutako lehenengo materia ultraberoaz osatutako tantatxoak sortu ditu ikertzaile-talde batek. Hain zuzen, quark-gluoi plasmaren antzeko …
Migrainak zein mekanismoren bidez sortzen diren identifikatu dute
Frantziako Zientzia Ikerketarako Zentroko ikertzaileek migrainak sortzearen arrazoietako bat aurkitu dute: proteina baten mutazioan dago gakoa. Neuronen jarduera elektrikoa inhibitzeko …
Zulo beltzen kartografia
Zulo beltzen inguruko datu esanguratsuak plazaratu dituzte Nature eta Science aldizkarietan argitaratutako bi ikerketak. Batetik, zulo beltz txiki baten …
Olatuek gero eta indar handiagoa dute, klima-aldaketaren eraginez
Itsasoko olatuek gero eta energia gehiago dute, Kantabriako Unibertsitatean egin duten ikerketa baten arabera. Eta hori ozeanoen berotzearekin zuzenean lotuta …
James Watsoni ohorezko izendapen guztiak kendu dizkio bere laborategi izan zenak
James Watsonek Medikuntza eta Fisiologiaren Nobel saria jaso zuen 1962an, Francis Crickekin batera, DNAren egitura argitzeagatik. Ikerketa hark ospetsu …
Loaren eskasiak alzheimerraren garapena bizkortzen du
Jakina da lo-eskasiak eta alzheimer gaixotasunak badutela nolabaiteko erlazioa, baina zientzialariek ez dute jakin izan nola gauzatzen den harreman hori. …
Wifia elektrizitate bihurtzen duen antena bat asmatu dute
Molibdeno bisulfuroko bi dimentsioko material batez, wifi bidezko seinalea elektrizitate bihurtzen duen antena bat (rectenna) asmatu dute Massachusettseko …
Erditzea, autismoa ulertzeko gakoa
Science Advances aldizkarian argitaratutako ikerketa baten arabera, erditzeko momentua gakoa izan daiteke autismoa garatzeko. Oraingoz, animalietan egin dituzte entseguak, baina …
Ilargian jaso dute Lurreko arrokarik zaharrena izan daitekeena
Apollo 14ko astronautek 1971n Ilargian hartutako laginen artean, jatorriz Lurrekoa den arroka bat aurkitu dute. 4.011 milioi urte baino gehiago …
Esne Bidearen bihurdura neurtu dute
Esne Bidearen 3Dko mapa bat eginez, galaxiaren bihurdura zenbatekoa den neurtu dute zientzialari txinatar eta australiar batzuek. Nature Astronomy aldizkarian …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
