3162015(e)ko otsaila

Erreportajeak

Hazien zaindariak

Gallego Moya, Juanma - Kazetaria

XX. mendearen hasieran, Nikolai Vavilov errusiar zientzialariak bere garaiko hazi-bildumarik handiena lortu zuen. Gosea amaitzea zuen amets, eta, horretarako, espezierik …

Elkarrizketak

Ander Ramos Murgialdai Neurozientzialaria

“Garrantzitsua da gauzak azkar egitea, baina hori baino garrantzitsuagoa da ondo egitea”

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Ander Ramos neurozientzialariak (Donostia, 1980) jaso du azken Walter Kalhkhofe-Rose saria. Alemaniako Etorkizun Handiko Ikertzaile Gazterik Onenaren Saria da, eta …

Analisiak

% 1eko fetu-galeraren dogma, gainbehera

Querejeta Urrestarazu, Maria Eugenia - Policlinica Gipuzkoako genetika-unitatearen zuzendaria

International Society for Prenatal Diagnosis (ISPD) erakundeak hiru hilean behin argitaratzen duen Prenatal Prespectives aldizkariak artikulu hau argitaratu zuen 2014ean: …

Mundu digitala

Etxeak ere adimendun

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

Gailu digital bati mota askotako sentsoreak, sarerako konexioa eta software aurreratua jarriz gero, smart edo “adimendun” izena emateko joera hartu …

Lekukoak

Juan Ignacio Pérez Iglesias Fisiologian katedraduna

“Harritzen nau jendeak pentsatzeak errealitatea guk hautematen dugun bezalakoa dela”

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Juan Ignacio Pérez Iglesiasek argi eman ohi du bere iritzia. Oraingoan ez zuen zertan bestelakoa izan, eta halaxe, zehatz eta …

Istorioak

Orkidea eta sitsa

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Darwin txundituta gelditu zen orkidea harekin. James Bateman lorezain ospetsuak bidali zion, 1862ko urtarrilean, Madagaskartik ekarritako beste hainbat orkidearekin batera. …

Ekinean

Saioa Alvarez Sabatel Elikagaien ikertzailea

“Sariei esker, jendeak badaki zertan nabilen”

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Saioa Alvarez Sabatel emultsioen gantza nola gutxitu ikertzen ari da AZTI-Tecnalian. Ikertzen ez ezik, egiten duen lana zabaltzen ere ahalegintzen …

Atarikoa

Hazien zaindariez

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Ikusgarriena, mediatikoena, Munduko Hazien Ganbera da, seguru aski. Norvegiako Svalbard uharteetan dago, Ipar poloan ia, eta mundu osoko laborantza-haziak jaso …

Umore grafikoa

Gai librean

Pubis-zorriak, gizakiaren aspaldiko parasito lotsagarriak

Macho Aizpurua, Mikele - Basurtuko Ospitaleko Mikrobiologia Klinikoko mediku egoiliarra

Gizakiaren aspaldiko “lagunak” dira pubis-zorriak, eta, mundu osoan aurki ditzakegun arren, lotsarazten gaituen gaitza da. Harreman sexualen bidez transmititzen den …

Hizkuntza-oinarriak

Lopez-Gazpio, Iñigo - EHUko IXA Taldeko ikertzailea

Uste zen baino askoz estuagoa da burmuinaren eta hizkuntza-gaitasunaren arteko harremana.Hizkuntzak ez dira, inolaz ere, ausaz kateatutako hitz-segidak, elementu-multzo batez …

Malkoaren biomarkatzaileak, begi-hanturaren adierazle

Vecino, Elena - Oftalmobiologia Esperimentala taldeko kidea

Duela gutxi, Euskal Herriko Unibertsitateko (UPV/EHU) Oftalmobiologia Esperimentala taldeko kideek, Elena Vecino katedradunaren gidaritzapean, argitaratu dute begi-hantura duten pazienteen malkoan …

Albisteak

Primateak eta bakterioak 40 milioi urtez borrokan burdinagatik

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Bakterioek beharrezkoa dute burdina bizitzeko. Eta, horregatik, bakterioen aurkako defentsa-mekanismo bat da burdina eskuragarri ez uztea. Hori eraginkorra da bakterioek …

Landare-hormak, eraikinetan soinua xurgatzeko

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

EHUko ikerketa baten arabera, landarez osatutako hormek soinua xurgatzeko ahalmen handia dute, eta soinu-isolatzaile gisa ere erabil litezke.

18.000 urte baino gehiagoko margoak aurkitu dituzte Gipuzkoako kobazulo batean

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Danbolinzulo kobazuloan (Zestoa, Gipuzkoa), 18.000 urte baino gehiago dituzten margoak aurkitu dituzte Antxieta elkarteko kideek. Aurkikuntza ustekabekoa izan da; izan …

Gripeari aurre egiteko lo eginarazten duen proteina bat aurkitu dute

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Lo gehiago eginez gripea errazago sendatzea eragiten duen garuneko proteina bat aurkitu dute Washington State Unibertsitateko ikertzaile batzuek. Saguekin egindako …

Erliebeari itsatsita zeharkatzen dute antzarek Himalaia

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Tontorretan gora eta haranetan behera, erliebeari itsatsita zeharkatzen dituzte Himalaia eta Tibeteko goi-lautada antzara indiarrek, mendi errusiarraren erako ibilbideak eginez. …

2014a izan da dokumentatutako urterik beroena

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Lurraren gainazaleko batez besteko tenperatura inoizko handiena izan da 2014n, datuak biltzen direnetik. Hala adierazi dute Japoniako Meteorologia Agentziak, NASAk …

Ebolaren aurkako borroka ez da amaitzen txertoa lortzearekin

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Okerrik ez bada, aurten edo datorren urtean merkaturatuko da ebolaren txertoa. Horri esker, gaitza kontrolatzea espero dute adituek. Johns Hopkins …

Uhin elektromagnetikoek gorputzean zer eragin duten jakiteko eredu bat garatu dute

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Erradiazio elektromagnetiko ez-ionizatzaileak gorputzean zer eragin duen jakiteko simulazio-eredu bat garatu du Erik Aguirre ikertzaileak, Nafarroako Unibertsitate Publikoan (NUP) aurkeztu duen tesian. …

Garezur-zati bat, lehen europarren balizko arbaso zuzena

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Isralego Manot haitzuloan lehen europarren arbasoak izan zitezkeenen arrastoak aurkitu dituzte. Zehazki, garezur-zati bat —kalota, garezur-gangaren goiko zatia— aurkitu dute …

Alde handia zientzialarien eta herritarren artean, zientzia-gaiei buruzko iritzietan

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Zientzialariek eta herritarrek zientzia-gaiei buruz dituzten iritziak ez datoz bat, Estatu Batuetan egindako inkesta baten arabera. Pew Ikerketa Zentroak egin …

Odoleko entzima batek agresibitatea txikitzen du

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Odolean ohikoa den entzima batek agresibitatea erregulatzen duela argitu dute AEBko eta Kanadako ikertzaile batzuek. Saguetan egindako esperimentuetan ikusi dute …

Hiru pertsonaren DNA duten haurrak sortzeko baimena eman du Britainia Handiak

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Hiru pertsonaren material genetikoa duten enbrioiak sortzeko baimena eman du Britainia Handiko Parlamentuak. Teknika hori onartzen duen lehen herrialdea da. …

Uhin grabitazionalen arrastoaren detekzioa baieztatu ezinik

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Planck misioaren eta BICEP2 esperimentuaren emaitzak elkarrekin aztertuta, ikertzaileek ondorioztatu dute datu horietan ez dagoela inflazio kosmikoarekin lotutako uhin grabitazionalen …

Distrazioak iragazten dituen neurona-zirkuitua identifikatu dute

Elhuyar Zientziaren Komunikazioa -

Atentzioa non ez jarri erabakitzeko, garuna nola moldatzen den aurkitu dute: talamoko neurona-zirkuitu bat arduratzen da iragazki-lanak egiteaz. Zehazki, talamoa …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila