2952013(e)ko martxoa
Gai nagusia
Fantasiazko eraikinen matematika
Altuena eta ikusgarriena; askotan bilatu da hori eraikin garrantzitsuenetan, eta oraindik ere horixe bilatzen da. Batzuetan eraikina zeruraino iristea nahi dute arkitektoek, beste batzuetan munduko ederrena eta deigarriena izatea, eta beste batzuetan bi gauzak aldi berean. Fantasia eraikitzea da kontua. Baina nola sortu fantasia bat, lurrera eror ez dadin? Bada, arkitektoen trikimailuen artean, matematika dago.
Erreportajeak
Garoña: hasi da atzerako kontaketa
Urtea hasi denetik, Garoñako zentral nuklearra geldirik dago. Berez aurtengo uztailera arte jarduteko baimena zuen, 2019ra arte luzatzeko aukerarekin, ez …
Analisiak
Txertatu behar al ditugu gure haurrak?
Txertoak eta txertaketa-prozesuak medikuntzaren historian izan diren aurkikuntzarik garrantzitsuenetakoak diren arren, gero eta gehiago dira txertaketen aurka hitz egiten dutenak …
Mundu digitala
Web-corpusen Ataria: Elhuyar I+Gk egindako euskarazko webeko testuen biltegi erraldoia
Elhuyar Fundazioko hizkuntza-teknologien I+G taldekook Web-corpusen Ataria jarri dugu on line. Bertan hiru baliabide jarri ditugu eskura: euskarazko corpus bat, …
Istorioak
Constantin Fahlberg-en aurkikuntza gozoa
Egun osoa laborategian sartuta zeraman, buru-belarri lanean. Airean pasa ziren orduak, eta oso berandu arte ez zen konturatu afaldu gabe …
Atarikoa
Garoña, datorrena
Garoña ikur bat izan da. Ikur bat Espainiako industria nuklearrarentzat --Espainian egin zen bigarren zentrala da, eta Europa mendebaldeko handiena …
Umore grafikoa
Gai librean
Animalia kontserbadoreak, animalia aurrerakoiak
Cabido Quintas, Carlos - Aranzadi Zientzia Elkarteko Herpetologia Sailako biologoa
Urte gutxi dira animalien pertsonalitateak ikuspuntu ebolutibo batetik aztertzen direla. Gizakia animaliatasunetik harago azterturiko espeziea izan da betidanik, Darwinek eboluzioaren …
Liburutegia
Katedral gotikoaren jaiotza
Parisko St. Denis basilika eta Chartresko katedrala eraikin gotikorik eredugarrienak dira. Pariskoan sortu zen estiloa, eta Chartresen jo zuen goia. …
Albisteak
Shakespeareren sonetoak DNAn kodetuta
DNA sintetikoa memoria gisa erabili dute ikertzaile britainiarrek, testuak, irudiak eta audioak gordetzeko. Zehazki, Shakespeareren 154 sonetoak, Martin Luther King-en …
Karbohidratoak digeritzeko eta sozializatzeko geneek egiten dute zakurra zakur
Nature aldizkarian argitaratutako ikerketa baten arabera, karbohidratoak digeritzeko gaitasuna ematen duten geneak funtsezkoak izan ziren zakurrak etxekotzean. Horrez gain, garunaren …
Bakterioak goiko atmosferan!
Urakanak ikertzeko, NASAko zientzialariek airearen laginak hartzen dituzte, hegazkinak erabilita, eta 2010ean jasotako laginetan ezusteko bat aurkitu zuten. Bakterio asko …
Garunarentzat, izua eta beldurra ez dira gauza bera
Iowa Unibertsitateko ikertzaileek erakutsi dutenez, garuneko amigdalak ez du agintzen beldur-mota guztien aurreko erantzuna. Izan ere, frogatu dute amigdala atrofiatuta …
Disolbatutako urrearekin nanopipitak sortuz bizi da bakterio bat
Bakterio-espezie batek urrezko pipitak sortzen ditu, urrea disolbatuta dagoen ingurunean bizi ahal izateko. Konposatu bat jariatuz, disolbatutako urrea solido egiten …
Alkoholismoarekin loturiko aldaera genetikoen intzidentzia aztertu dute EHUn
Alkoholismoarekin loturiko aldaera genetikoak Euskal Herriko eta Espainiako biztanlerian zer maiztasunekin agertzen diren aztertu dute EHUko ikertzaileek, eta alkoholaren kontsumo …
Penizilinak bultzatu zuen sexu-iraultza, ez pilula antisorgailuak
Askotan jo izan da pilula antisorgailua Estatu Batuetan 1960ko hamarkadan gertatu zen sexu-iraultzaren eragile nagusitzat. Orain, ordea, Emory Unibertsitateko ekonomialari …
Parkinsonaren euskal mutazioa sakon ikertu du Javier Ruiz medikuak
Javier Ruiz medikuaren doktore-tesiaren aztergaia R1441G mutazioa izan da, Parkinsonarekin zerikusia duena. EHUko lantalde batek aurkitu zuen 2004an, eta ohartu …
Bizia aurkitu dute Antartikako izotz azpiko laku batean
Antartikan, zortziehun metroko izotz geruzaren azpian dagoen Whillans lakuan bizia aurkitu dute ikertzaile estatubatuarrek. Urtarrilaren 28an iritsi ziren izotz …
“Irekiak izan behar dugu Iberiako hegoaldeko neandertalak aztertzean”
Baliteke Iberiar penintsulako neandertalen fosilak gaizki datatuta egotea. Oxfordeko Unibertsitateko adituek, ultrairagazitako karbono-14 bidezko datazioa erabilita, ondorioztatu dute Iberiako hegoaldeko …
Alfred Wallaceren gutunak on line jarri dituzte
Londresko Historia Naturalaren Museoak Interneten jarri ditu eskuragarri Alfred Wallaceren gutunak, Wallace Letters Online izeneko webgunean. Wallacek bidali eta jasotako …
DNAtxip bat garatu dute arreta falta eta hiperaktibitatearen nahastea diagnostikatzeko
Arreta falta eta hiperaktibitateagatiko nahastearen (TDAH) diagnostikoa hobetzen lagundu dezakeen DNAtxip bat garatu du EHUko Araitz Molano biokimikariak, bere doktore-tesian. …
H5N1 auzia: Borondatezko luzamendua bertan behera utzi dute ikertzaileek
H5N1 birusaren aldaera batzuekin ez ikertzeko duela urtebete hartu zuten erabakia bertan behera utzi dutela iragarri zuten joan den urtarrilaren …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
