2852012(e)ko apirila

Gai nagusia

Itxaropen bioartifiziala

Transplanteak sekulako aurrerapena izan ziren medikuntzan, baina ez dira perfektuak izatera iritsi; arazo handiak dituzte, eta gaur egungo ikerketa-lerro asko arazo horiek konpondu nahian ari dira. Azken urteetan, zelula amak iritsi dira ikerketa horietara. Zelula amek ere ez dute konponbide perfektua ekarriko, baina agian inflexio-puntu bat izango dira transplanteen munduan. Gaur egun, ez dago neurrira egindako organorik osatzerik haiekin, salbuespen oso mugatu batzuk kenduta. Baina ideia hori da ikertzaileen azken helburua.

Erreportajeak

Zientzia eta teknologiaren irudia, gazteen ispiluan

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Gaur aurkeztu da Euskal Herriko gazteek zientziari eta teknologiari buruz duten pertzepzioa azaltzen duen azterketa. Ikerketa zabala izan da; hain …

Errimak eskanerrean

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Basque Center on Cognition, Brain and Language zentroan bertsolariekin egiten ari diren ikerketa film bat balitz, orain korapiloan leudeke. Filmaren …

Analisiak

Nanoteknologia eta arriskua: Europar Batasunaren adibidea

Rodríguez, Hannot - Consortium for Science, Policy &amp

Ekonomiaren giltzarritzat ditugu zientzia-teknologiaren berrikuntzak. Lehiakorrak izan eta lanpostuak sortzeko, ezinbestekoak dira. Berrikuntzarako bidean, nanoteknologiari berebiziko garrantzia esleitzen diote bai …

Mundu digitala

Social networks killed the RSS star?

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

Web 2.0 delakoaren arrakastaren gakoetako bat RSSak izan ziren: komunikabide, blog eta webgune ugariren jarraipena errazten duen teknologia, norberaren gustuko …

Istorioak

Ignaz Semmelweis, amen salbatzaile

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Lehenengo Klinikara joan baino, askok nahiago zuen kalean erditu. Vienako Ospitale Nagusiko Obstetrizia Zerbitzuak bi klinika zituen. Asteko egunaren arabera, …

Atarikoa

Organoak sortzeko itxaropenez

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

"Itxaropen bioartifiziala" izenburupean, transplanteetarako organoak eta ehunak sortzeko garapenen berri jaso dugu zenbaki honetako gai nagusian. Garapen-ildoetako batek zelula amak …

Umore grafikoa

Gai librean

Zenbakizko metodoen fabula bat: ... Eta jateko, maiztasun handiko uhinak

Alberdi Celaya, Elisabete - Matematikan lizentziatua eta doktoregaia

"Zein dira zure zaletasunak?", galdegin zion pertsonaleko arduradunak aurrez aurre zuen zenbakizko metodoari. "Atsegin dut ekuazio diferentzialak askatzeko dauden metodoei …

Liburutegia

Ikaslearen garuna eta konplexutasuna: bi bidaia interesgarri

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Ikastea prozesu miresgarria da. Organo baten funtzionamendu konplexua eskatzen du, garunarena alegia. Egia da oraindik ez dakigula zehatz-mehatz nola funtzionatzen …

Albisteak

Koralen enbrioiak gai dira klonak sortzeko

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Koralak sexu bidez ugaltzen dira, baina harreman estua dute klonazioarekin ere.

Adibidez, ezagun da itsaso zakarra denean apurtu eta arrezifetik …

Ikusezintasuna olatuetan

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Itsasoan flotatzen ari den itsasontzi batek aztarna bat uzten du inguruan dituen olatuetan. Baina Kaliforniako Unibertsitateko fisikari batek proposatu du …

Tumore berak hamaika aurpegi

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Giltzurruneko tumoreekin egindako ikerketa batean, ikertzaile britainiarrek mutazio desberdinak aurkitu dituzte tumore beraren leku desberdinetan. New England Journal of Medicine …

Material-talde oso bat spintronikarako egokia

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Spintronika hitza modan dago laborategietan; etorkizunean elektronikaren ordezko izan litekeen teknika bat da, azkarragoa eta ahaltsuagoa. Baina teknika hori material …

Tevatronen ere detektatu dute Higgs bosoia

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Dagoeneko, Higgs bosoia bi laborategitan detektatu dute. Iazko abenduan, CERNek iragarri zuen beren esperimentuetan detektatu zutela, eta, orain, aurkikuntza Fermilab …

Dinosauroen arkakusoak

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Ezagutzen diren arkakuso zaharrenen fosilak aurkitu dituzte Kansasko Unibertsitateko paleontologoek. Erraldoiak ziren, 15-20 mm-koak; hankak ez zituzten salto egiteko moldatuta …

Euriak atmosfera baretzen du

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

“Ekaitzaren ostean barealdi”  dio esaerak, eta fisikari estatubatuar batzuek kalkulatu dute euriak zenbateraino baretzen duen atmosfera; alegia, zenbat energia kentzen …

Uzkurduren fisika

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Erditzean uteroan gertatzen diren uzkurduren jatorria zelulen arteko akoplamendu elektrikoan datza. Uteroko zelula gehienak muskulu-zelulak dira, eta haiei eusten eta …

Beroak txikiagotu zituen zaldiak, eta hotzak handitu

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Zaldien fosilak aztertu dituzte Nebraskako Unibertsitateko ikertzaileek, eta ondorioztatu dute klima-aldaketak gidatu zuela zaldien arbasoek jasan zuten tamaina-aldaketa nabarmena duela …

Sirtuina proteinak bizialdia luzatzen duela frogatu dute

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Sirtuina batek sagu arren bizialdia % 15 inguru luzatzen duela frogatu dute Bar-Ilan Unibertsitateko ikertzaileek (Israel). Zientzialariek urteak daramatzate sirtuina …

Ez zuten ikusi argia baino neutrino azkarragorik OPERA laborategian

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Joan den irailean fisikako albistea harrigarria izan zen: argia baino azkarrago mugitzen diren neutrinoak detektatu zituzten. Einsteinen erlatibitate bereziaren …

Autoen aztarnak, asfaltoaz gaindi

Elhuyar Zientzia -

Ibilgailuek isurtzen dituzten metalek inguruko lurzoruetan zenbateko inpaktua duten ikertu du José Antonio Carrero kimikariak, EHUn defendatu duen tesian.

Antzinatasun …

Munduko kobazulorik sakoneneko biztanleak

Elhuyar Zientzia -

Nafarroako eta Errusiako ikertzaile-espedizio batek lau animalia-espezie berri identifikatu ditu Abkhazia eremuko kobazulo batean, Itsaso Beltzetik hurbil. Munduko kobazulorik sakonena …

Nanoporo bidezko DNA-sekuentziazioak lehen emaitzak eman ditu

Elhuyar Zientzia -

Nanoporo batetik pasaraziz DNA sekuentziatzeko gailu batekin lortutako lehen emaitzak aurkeztu dituzte Oxford Nanopore Technologieseko ikertzaileek. Haien arabera, gailu horrekin …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila