2842012(e)ko martxoa

Gai nagusia

Heriotzaz, taburik gabe

Munduan, 150.000 pertsona inguru hiltzen dira egunean. Hala ere, askorentzat, heriotza tabua da.

Hurrengo orrietan, garbi hitz egiten da heriotzari buruz: zer den, nola gertatzen den, zer bilakaera duten organoek... Taburik gabe. Horrez gain, hilzorian egon eta berpiztu diren batzuek izan dituzten bizipenak jaso ditugu. Zer azalpen ematen die neurozientziak esperientzia horiei?

Erreportajeak

Kutsadura ikusezina argitan

Rementeria Argote, Nagore - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Gipuzkoako 550 familia daude INMA proiektuan sartuta. 2006an hasi ziren horretan. Orduan, Zumarragako ospitalera kontsultara joandako 630 emakume haurdunekin abiatu …

Elkarrizketak

Maite Louzao Espainiako Institutu Ozeanografikoko itsas zientzialaria

"Itzuli ahal izango banu, berriro joango nintzateke albatrosak ikertzera"

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Indiako Ozeanoko uharte txiki batean egin du lan hilabetetan. Maite Louzao eta beste bi zientzialari ur korronterik gabeko txabola batean …

Analisiak

Bioplastikoak eztabaidagai

Iruin, Juan Jose - EHUko Kimika Fisikoko katedraduna eta polimeroetan aditua

Plastikoen urrezko garaia, Robinson jaunak The Graduate filmean Dustin Hoffmani ematen dion aholku hartan islatua (" Plastics is the future …

Mundu digitala

Software librea, lau frikiren kontua baino askoz gehiago

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

"Software librea" terminoak Linux ekarriko dio gogora jende gehienari, informatikari batzuek Windows-en ordez erabiltzen omen duten sistema eragile arraro hori. …

Istorioak

Clara Immerwahr: kimikari, etxekoandre, martiri

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

1915eko maiatzaren 2an, gaueko ordu txikietan, senarraren armadako pistola hartu eta lorategirantz abiatu zen Clara Immerwarh, etxekoandrearen mantalarekin itotako kimikan …

Atarikoa

Heriotzaren bilakaera

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Heriotza ulertzeko modua ez da garai batekoa. Bizi-kalitatea irauli, eta bizialdia bera nabarmen luzatzea ahalbidetu diguten medikuntzaren aurrerapen handienekin batera, …

Umore grafikoa

Gai librean

Tximistak ehizatzen Euskadin

López Herrera, Javier - Euskalmet, Euskal Meteorologia Agentzia

Tximistak naturaren indarrik kontzentratuenetariko bat dira. Fenomeno horrek gizakiak harritu eta beldurtu egin ditu historian zehar. Benjamin Franklinen garaitik hona, …

Liburutegia

Nondik gatoz?

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Nondik gatoz? Galdera garrantzitsua da. Urteetan, honako hau izan da paleoantropologoen erantzun gogokoena: Afrikatik. Gure espeziea, Homo sapiens , Afrikan …

Albisteak

Literatura, garunarentzako estimulu

Elhuyar Zientzia -

Donostiako BCBL ikerketa-zentroan egindako ikerketa-lan batek erakutsi du figura erretorikoek badutela sugestio-gaitasuna garunaren jarduera estimulatzeko. NeuroImage aldizkarian argitaratu dituzte emaitzak. …

Geneen espresioa, gizakia izateko gakoa

Elhuyar Zientzia -

Gizakion eta beste primateen arteko aldea ez datza gene-kopuruan, gene horien espresio-ereduetan baizik. Aspalditik zen ezaguna ideia hori, baina ez …

Archaeopteryxen luma beltza

Elhuyar Zientzia -

Urteetan munduko lehen hegaztitzat hartu den Archaeopteryx en luma fosil bat aztertu du Estatu Batuetako eta Alemaniako paleontologo-talde batek. Ikertzaileek …

Pulsar bitarren balazta-mekanismo indartsua agerian

Elhuyar Zientzia -

Milisegundoen kategoriako pulsar bitarrak zerk balaztatzen dituen argitu du Bonngo Unibertsitateko Thomas M. Tauris ikertzaileak. Science aldizkarian argitaratu duenez, …

Elefanteen seigarren hatza

Elhuyar Zientzia -

Duela 300 urte deskribatu zen elefanteek sei hatz dituztela oinetan, baina orain arte uste izan da seigarren hatz hori kartilago …

Glifosatoa hilgarria da Euskal Herriko anfibioentzat

Elhuyar Zientzia -

Gaur egun landa-eremuan ez ezik hirietan ere hain erabilia den glifosato herbizidak Europako anfibio-espezieengan sor ditzakeen kalteak ikertu ditu lehen …

Kirola egitean jariatzen den hormona bat isolatu dute: irisina

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Ariketa fisikoa egitean giharretako zelulek jariatzen duten hormona batek, irisinak, osasunean dituen onurak frogatu ditu ikertzaile-talde batek. Horrez gain, hormona …

Hobbita: txikia bai, baina ez gaixoa

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Australian egin berri duten ikerketa batek ezeztatu egin du hobbita kretinismoa zuen Homo sapiens bat zela.

2003an aurkitu zuten hobbitaren …

Lutetiarreko erreferente dela adierazten duen urrezko iltzea jarriko dute gaur Gorrondatxeko labarretan

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Gaurtik aurrera, duela 47,8 milioi urteko historia ikertu nahi duten geologoek Gorrondatxeko labarrak izango dituzte erreferente nagusi. Hain zuzen ere, …

Vega suziri berria aireratzeko prest

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Vega suziriaren lehen hegaldia astelehenerako dago programatuta, eta Kouroutik jaurtiko dute (Guyana Frantsesa). Gaur egun, ESA agentziak dituen hiru suzirietatik …

Opioideak dosi handian, min kronikoari aurre egiteko

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Saguekin egindako ikerketa batean, opioide-dosi handi batekin min kronikoarekin lotuta dauden arazo neuronalak konpon daitezkeela ikusi dute Vienako Medikuntzako Unibertsitateko …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila