2692010(e)ko azaroa

Erreportajeak

Nola elikatu mundua

Lau hamarkada barru, 9 mila milioi biztanle izango ditu munduak. Hori kalkulatu zuen Nazio Batuen Erakundeak. Kezka asko eragiten ditu ...

Drogetatik askatzen lagundu nahian

Berriki eman dute Nature Medicine aldizkarian kokainaren mendekotasunetik askatzen lagun lezakeen substantzia baten berri. Kokainak garunean eragiten duen ongizatea ezabatzen ...

Donostian iragarritako Nobelaren urtea

Zure ustez, zein ikerketa-arlok merezi du Nobel saria? Galdera hori egin zien Elhuyar aldizkariak zenbait Nobel sariduni eta ikertzaile ospetsuri ...

Kalitate handiko karbono-14a

Oxfordeko RLAHA laborategia erreferentzia bat da karbono-14aren bidezko datazioan. Berez, oso zabalduta dago teknika hori, isotopo horren azterketa azken 50 ...

Odol artifiziala nahi baino urrunago

Benetako odol artifiziala urrun da oraindik. Mundu osoko ikertzaileek hainbat hamarkada daramatzate ordezko bideragarri baten bila, baina odolaren osagai gutxi ...

Elkarrizketak

"Medikuntza oso interesgarria da, baina nik beste zerbait behar nuen"

Passion for Knowledge kongresuan, Donostian, hartu zuen parte Aaron Ciechanover medikuak. 2004an Kimikako Nobel saria jaso zuen proteinen degradazioa ulertzeko ...

Analisiak

Biomaterialen eboluzioak errealitate bihur dezake sinestezina zirudiena

Biologia molekularraren, genomikaren eta proteomikaren eboluzioari esker, gero eta gehiago ezagutzen ditugu garuneko gaitzen nondik norakoak. Hala ere, medikuntzaren aurrerakuntzak ...

Mundu digitala

Telebistaren benetako iraultza hemen da, eta ez da LTDa

Lurreko Telebista Digitala edo LTDa telebistaren iraultzatzat saldu ziguten, baina, egiatan, ordura arteko telebista analogikoaren hobekuntza xume bat besterik ez ...

Gogoetan

Landarea da, minbera da

Norbaitek esaten zuen landareek ez dutela garunik, ez dutelako aspertu nahi. Txantxetan zen, baina, txantxa alde batera utzita, esaldi interesgarria ...

Istorioak

Piccard-en balentriak (I): laino guztien gainetik

Zeru haren edertasuna inoiz ikusi zuen gauzarik hunkigarriena zen. Urdin iluna zen, edo morea, ia beltza. Eta horizontean, troposferaren eta ...

Atarikoa

Zientzialari izarrak

2010eko Nobel saridunak zein izango ziren jakinarazi baino astebete lehenago, hamar Nobel saridun bildu ziren Donostian, DIPCren hamargarren urteurrenaren ospakizun-ekitaldi ...

Umore grafikoa

Gai librean

Hegaldia: jauzi ebolutiboen paradigma

Gizakiak aspaldidanik miretsi izan duen gaitasuna da hegan egitea. Kristo aurreko 400. urtean Arkitas egurrezko uso hegalaria eraikitzen saiatu zenetik ...

Liburutegia

Matematika gozagarria

EHUko Gustavo Fernandez matematikariak hiru dibulgazio-liburu gomendatu dizkigu: Loroaren teorema (Denis Guedj), Simetría (Marcus du Sautoy) eta Matemáticas para divertirse ...

Albisteak

Marteko gainazaletik askatutako arrokez osatuta egon liteke Fobos

Mars Express zundak berriki jasotako datuek Marteko Fobos ilargiaren jatorria argitzen lagun dezakete. Europako Espazio Agentziako (ESA) kideek diote "froga ...

Las Hoyaseko ehiztari konkorduna

Dinosauro haragijale baten hondar fosilak aurkitu dituzte Cuencako Las Hoyas aztarnategian Cuencako Las Hoyas aztarnategian Behe Kretazeoko (duela 125 bat ...

Bitxiloreen ahaide baten fosila Patagonian

Bitxiloreen edo eguzki-loreen ahaide baten fosila aurkitu dute Patagoniako arroka batzuetan. Aurkikuntza egin deneko arrokak duela 47,5 milioi urte ...

Presiopean, altzairua bezain gogorra aluminioa

Arintasuna kendu gabe, kondizio normaletan ez duen ezaugarri bat eman dio aluminioari nazioarteko materialen zientzialarien talde batek: gogortasuna. Ohiko aluminioak ...

Ornodunei buruzko liburua argitaratu du UEUk

UEUk Ornodunak. Anatomia, eboluzioa eta aniztasuna liburua argitaratu du. Egilea Joxerra Aihartza EHUko biologoa da. "Jokabide ezberdinak erabil daitezke ornodunak ...

Deepwater Horizon plataformaren isuriaren zenbakiak

Columbia Unibertsitateko adituek lehen estimazio bat egin dute, Mexikoko golkoan izandako petrolio-isuria zenbatekoa izan den jakiteko. Haien kalkuluen arabera, apirilaren ...

Molekula bat, pazienteek kimioerradioterapia-tratamenduari nola erantzungo dioten jakiteko

451 mikroRNA molekula kantitate handietan dutenean, hobeki erantzuten diote urdaileko minbiziak jotako pazienteek kimioerradioterapia-tratamenduari. Halaber, luzeago irauten dute bizirik. Ondorio ...

Nanohodiak, zelulen arteko komunikaziorako

Hainbat motatako zelulen artean komunikazio elektrikoak gertatzen direla ikusi dute Bergen Unibertsitateko ikertzaile batzuek. Orain arte, bihotzeko eta garuneko zeluletan ...

Alga eta ornodunen arteko sinbiosia aurkitu dute lehen aldiz

Ambystoma maculatum arrabio motadunaren enbrioiek zelulen barruan eratzen dute sinbiosi-harremana Oophila amblystomatis algarekin. Zehazki, mitokondrioen ondo-ondoan aurkitu dituzte algak Kanadako ...

Malaria eragiten duen mikroorganismoa goriletatik etor liteke

Goriletan egon liteke malariaren mikroorganismoaren jatorria, eta ez txinpantzeetan, orain arte uste zen bezala. Ondorio horretara iritsi dira, behinik behin ...

Gene jauzilariak, martsupialioen eboluzio-jauziak ordenatzeko

Hego Amerikan dago martsupialioen jatorria, eta migrazio bakarrean pasa ziren Australiara Erretroposoi esaten zaien gene berezi batzuetara jo dute Alemaniako ...

Matxinsaltoen estresa, ekosistemak eraldatzeraino?

Ikertzaile batek proposatu du matxinsaltoen portaerak ekosistema-mailako eragina izan dezakeela Yale Unibertsitateko ekologo batek proposatu du matxinsaltoek estresatuta daudenean duten ...

Mandelbrot "fraktalen aita" hil da

Benoit Mandelbrot, matematikaren izen handietako bat, urriaren 14an hil zen, Cambridgen, 85 urte zituela. Mandelbrotek fraktal hitza asmatu zuen 1975 ...

Lehenengo animalien fosilak topatu dituzte Hego Australian

Fosilak aztertuta, animaliak uste zen baino lehenago agertu zirela ondorioztatu dute geologoek Nature Geoscience aldizkarian argitaratutako lan baten arabera, litekeena ...

Gene-terapia arrakastatsu bat odoleko gaitz baten tratamenduan

Beta-talasemiak jotako 18 urteko gazte batek hiru urte daramatza odol-transfusioen beharrik gabe. Paris-Descartes Unibertsitatea buru izan duen ikerketa batean parte ...

Haragia jateko tresnen aztarna zaharrenak Etiopian

Etiopian, Afar ibaiaren eskualdean, ikertzaile-talde batek orain dela 3,4 milioi bat urteko ugaztunen bi hezur fosildu hauteman ditu, eta ...