2072005(e)ko martxoa
Erreportajeak
Adinaren ajeak
Makina perfektua deitu izan zaio giza gorputzari, baina ez da. Beharbada ez da perfekziotik urrun egongo… hondatzen den arte. Hondatu …
Bilboko Abra lehen eta orain
Ibaiak ez dira ubide huts, balio handiko ekosistemak dira. Eta arroako edozein jarduera ibaian islatzen da. Beraz, giza jarduera askok …
Espazioan bolinara
Tximinoen planeta filma ezaguna izango duzue, eta, apika, bi bertsiotako bat edo biak ikusiko zenituzten. Neronek, aukeratzen jarrita, Charlton Heston …
Lur planetako inbaditzaileak
Duela hamarkada batzuk, estralurtarrek Lurra mendean hartuko zuten beldur zen gizartea. Garai hartako filmek eta irrati-nobelek beldur hori hedatzen laguntzen …
Gero eta biodiesel txukunagoa
Autoarekin errepidera irteten garen bakoitzean kalte egiten diogu ingurumenari. Gaur egun, ordezko erregai berrien alorrean garapen garrantzitsuak egiten ari dira, …
Pestizidak pozoi bihurtuta gizakiarentzat
Inauteriek, San Joanetako ospakizunek edota ezpata-dantzak festa alaien kutsua dute gaur egun, baina, ikertzaile batzuen ustez, zomorroek eta izurriek sortzen …
Zeure zelulak jan ala hil
Bizitzak erabat miserable bilakatu beharko luke norbait bere gorputz-atalak jateko prest egoteko. Gizaki gehienek, seguruenik, nahiago lukete gosez hil hori …
Espazioko teknologia eraikuntzan
Espazioko teknologia punta-puntan dabil, eta, oraingoan, arkitektoek Lurretik zenbait kilometrotara, espazioan, alegia, jarri dituzte begiak. Gizakia Lurretik espaziora bidaiatzen, eta …
Diabetea aztergai
Diabetearen garrantzia poliki-poliki, baina gelditu gabe, zabaltzen ari da mundu osoan. Nahiz eta inkestak guztiz zehatzak ez izan, 200-250 milioi …
Bizitzaren erlojua eraikitzen
1949. urtea zen, eta William Libby kimikariak ia 15 urte zeramatzan buruan zuen metodoa fintzen. Ezkutuan ari zen lanean, beldur …
Lehen sorospenak etxean
Gida labur honek ez dauka, noski, medikua ordezteko inolako asmorik, ezta gutxiagorik ere. Honen helburu bakarra da gaixoaren edo istripua …
Elkarrizketak
Jon Marcaide: Beti izan dut norbait nire lana eta ikerketa ordaintzeko prest
Txintxurreta Agirre, Arantxa - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa
Elgetarra jaiotzez, Jon Markaide Astronomiako eta Astrofisikako katedraduna da Valentziako Unibertsitatean. Astronomian bide luzea egin du, toki askotan izan da …
Albisteak
Kretazeoan ere baziren hegaztiak
1992an aurkitu zuten, baina orain jakin dute fosil hura hegazti-espezie ezezagun batena zela.
Belarri mekanikoa
Estatu Batuetako ingeniari batzuek koklearen, belarriko barraskiloaren, ordezko mekaniko bat egin dute.
Ez zipriztintzeko fisika
Tanta batek gainazal bat jotzen duenean zipriztinak ateratzen dira, txantatxo txikiagoak, alegia. Gertakari hori ikertzen dute Chicagoko Unibertsitatean.
Mikrobioak gatzetan
Bizia aurkitu dute gatzetan saturatuta dauden itsasoko hainbat gunetan, Mediterraneoan.
Animalien aldeko ekintzaileak soka motzean
Protesta-ekintzak zigortzeko lege-egitasmo batek zalaparta sortu du Britainia Handian.
Antiprotoiak barra-barra
CERNeko antiprotoi dezeleragailuan antiprotoi ugari harrapatzea lortu dute.
Aintzira Handietan drainatzearen ondorioak agerian
Ibai-hondoak drainatu dira eta kanalak eraiki dira ontziak laku batetik bestera igarotzeko.
Nanomotorren iraultza. Oraingoan bai?
Odol-hodian barrena molekula inbaditzaileak suntsituz aurrera egiten duten, nanomotorrez mugitutako gailuak izateko badirudi gero eta gutxiago gelditzen dela.
Suterik gabeko mundu baten fantasia
Hegoafrikako zientzialari batzuen arabera, suteek ere eragin handia dute munduko landarediaren banaketan.
Euforiko bularra ematean
Bularra emateak drogek adinako euforia sortzen duela erakusten dute garrun-eskanerrek. Massachusetts-en arratoiekin egindako ikerketa baten emaitza da.
Big Bang-aren oihartzuna galaxietan
Big Bang-a gertatu ondorengo materiaren dentsitatearen gorabehera ñimiñoak islatuta daude galaxiek Unibertsoan duten kokapenean. Ondorio horretara iritsi dira bi astronomo-talde.
Oso azkar handituta
Aurkitu dituzten arrano erraldoi baten hezurrak, Haasten arranoarenak, gaur egungo arrano handienak baino askoz handiagoak dira.
Antihidrogeno hotza
ATRAP elkarteko fisikariek antihidrogenoa mantsotzeko metodo berria garatu dute.
Quasarrak ikertzeko: simulazioa
Zergatik hazten dira zulo beltzak tamaina bateraino bakarrik? Horri erantzun nahian simulazioa erabili dute Pittsburgh-eko unibertsitate bateko astrofisikariek.
Hesteetako gaixotasunik izango dut?
Zamudioko progenika bioteknologia-enpresak DNA-txip berri bat aurkeztu du hesteen hantura pairatzen duten gaixoentzat.
Mitokondrioak minbiziaren euskarri
Mitokondrioaren geneen mutazioek tumoreak zabaltzen nola laguntzen duten argitu dute.
AEBetako arrantza, mehatxupean
Arrantza arautzeko politika okerraren erruz, hainbat espezie galzorian daudela adierazi dute.
Etxeko ordenagailuak Einsteinentzako lanean
LIGO behatokiko fisikariek milioi bat lagunen etxeko ordenagailuak grabitazio-uhinen jatorrien bila jarri nahi dituzte espazioaren eta denboraren deformazioa agerian jartzeko.
Naturan proportzionatuak
Princeton Unibertsitatean tximeletak hazi dituzte, eta belaunaldi bakoitzean desproportzionatuenak aukera dituzte, eta ugalarazi. Bi motako tximeletak lortu dituzte.
Non sortzen dira gaixotasun berriak?
Gaixotasunak non sortu diren aztertuta, ikusi dute, Europan, Ipar Amerikan eta Japonian azaldu direla lehen aldiz.
Aho polita, euskarri gardena
Tekniker zentro teknologikoa eta EuroOrtodoncia S.L. enpresa ahoko euskarri garden berriak garatzen ari dira.
Hara hor falta zen materia
NASAren Chandra X izpien behatokiko datuak erabilita, teoriak badela erakusten duen baina orain arte ikusi ezin izan den materia lokalizatu …
Adinean aurrera eta ikusmen hobea?
Zenbat eta zaharragoa izan, orduan eta ikusmen hobea izan dezake gizakiak, Kanadan egindako ikerketa baten arabera.
Dinosauroak ugaztunen dietan
Txinako Liaoning eskualdeko aztarnategian duela 130 milioi urteko bi fosil interesgarri aurkitu dituzte: Repenomamus robustus eta Repenomamus giganticus.
Iraultza masa-espektrometrian
Orain arte, masa-espektrometroak laborategi barneko tresnak ziren. Garatu berri duten metodo bati esker, posible izango da masa-espektrometria edozein lekutan erabiltzea.
Fulerenoak marruskaduraren aurka
Teknikerrek koordinatutako Europako proiektu batean, molibdeno bisulfuroa eta wolframio bisulfuroa erabiliko dituzte gainazalak marruskaduraren aurka babesteko.
Mutazio ugari geneen erregulatzaileetan
Karraskarien populazioak gehiagotan gurutzatu dira elkarren artean eta, horregatik, erregulatzaileetan mutazioak egoteak eragin oso kaltegarriak izango lituzke.
Zitrikoak ez dira C bitamina-iturri soilak
Zitrikoak C bitaminaren iturri paregabea dira, baina badute beste osagai bat benetan onuragarria: limonina. Hainbat minbizi-mota saihesten laguntzen du.
Aurora boreal artifizialak
Irrati-uhinak atmosferara igorrita, aurora borealak eragin dituzte Estatu Batuetako zientzialari batzuek.
Itsuek besteek baino hobeto entzuten dute?
Zientzialariek, positroien tomografiaren bitartez aurkitu zuten ikusmena kudeatzen duen garunaren zatiak entzumena ere kudea dezakeela, eta horregatik, itsuek besteek baino …
Elhuyarren berriak
Itzulpen automatikorako sistema bat Elekaren eskutik
Eleka Ingeniaritza Linguistikoa enpresa itzulpen automatikorako sistema bat garatzeko I+G proiektu baten buru izango da. Proiektuak testuak nahiz web guneak …
Jakintza hedatuz
Mikrohariak: CD-ROM berriak?
Sinadura bat faltsutzen ari garen detektatzeko gai den bolaluma edo CD-ROMen ordezko nimi oak dira mikroharien aplikazioetako batzuk.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
