1962004(e)ko martxoa

Erreportajeak

Animaliak, laborategiko lehengaiak

Mundu osoan 100 milioi animaliatik gora erabiltzen dira ikerketarako urtero. Animaliekin egindako saioak hainbat esparrutan garatzen badira ere, giza osasunarekin …

Beharrezkoa batzuentzat, poluitzailea besteentzat

Plastikoek gure eguneroko bizimodua aldatu dute. Izan ere, plastikoen lorpena teknologiaren aurrerapen nabarmena izan da. Baina plastikoek, teknologiaren aurrerapenekin batera, …

Angula, gau ilunetako altxorra

Aurtengo angula-garaia bukatzear dago. Atlantikoaren erditik etorritako aingirakumeak ibaietara sartu ahala haziz doaz, eta laster handiegiak izango dira sukaldean preziatu …

Erretiro aurreratua Hubble-rentzat

Hubble teleskopioaren mantentze-lanetarako misioak bertan behera geratuko dira, NASAren estrategia-aldaketa dela eta. Hortaz, astronomian aldaketa handia eragin zuen teleskopioa hondatu …

Beti izaten da erroreren bat

Neurketak egitean inoiz ez da zenbaki zehatz bat lortzen. Beti falta izaten da zehaztasuna, maila batean edo bestean. Horrek ez …

Atezain zelatariak

“101. gela” esan die hoteleko harreragileak. “Gela bihar eguerdiko hamabiak baino lehen utzi beharko duzue libre, hemen duzue txartela”. Eskuineko …

Tomatearen hondakin solidoak elikagaigintzan erabilgarri

AZTIk, elikagaigintzako azpiproduktuen balorazioa egiteko duen ikerketa-lerroaren baitan, TOM (2003-2005) Europako proiektuan hartzen du parte. Proiektuaren helburua elikagaigintzako gehigarri naturalak …

Bihotza suspertu, zauden tokian zaudela

Pertsona helduetan gertatzen diren bat-bateko heriotza gehienek bihotza dute abiapuntu eta horietatik % 80 fibrilazio bentrikularra izeneko arritmiaren ondorio dira. …

Soinu optikoa, zinemaren ahotsa

1923ko martxoaren 13an, zinemari soinua jartzeko Phonofilm sistemaren lehen erakustaldia egin zen New Yorken. Zinema soinudunaren hastapenak ziren. Phonofilm sistemaren …

Lepoko mina

Horrela esanda, ez dirudi arazo larriegia denik, baina izena aldatzen badiogu, zerbikalgia hitz ponposoagoarekin bataiatuz, eta pertsona helduen % 10 …

Zuntza, hesteak garbitzeko

Barazki-jatorriko substantzia anitzek osatzen dute zuntza. Substantzia horiek gehienbat karbohidratoak dira, eta digestio-aparatuko entzimek ezin dituzte erabili; izan ere, heste …

Elkarrizketak

Aritz Lekuona: "Mindaren arazoa abeltzaintzaren industrializazioarekin etorri da"

Mindak ingurumen-arazo larriak sortzen ditu abere-haztegi handietan. Arazo horiek saihesteko, minda arazteko teknologia berri bat garatu dute ADE Biotec-ek eta …

Albisteak

Paketatzeko esferoideak hobe

Esferoideak esferak baino hobeto paketatzen direla ikusi dute ikertzaile batzuek. Horretarako M&Ms izeneko gozokiak erabili zituzten.

Fuela jaten duen bakterioak

Euskal Herriko hainbat erakundetako ikertzaileek, lehenengo emaitzak aurkeztu dituzte; fuel-olioa jaten duten bakterioak.

X izpien minbizia sortzeko arriskua neurtu dute

X izpiak diagnosirako erabiltzen diren arren, zenbaitetan minbizia eragiten dute; ikerketa baten arabera.

Polena, hondoratutako ontzien jatorriaren giltza

Hondoratutako ontzien egurrean aurkitutako polenak ontzia non eraiki zuten zehazten lagun dezakeela ikusi dute.

DNA nanoteknologian erabilgarri

DNA berez antola daiteke, ondo definitutako nanoegiturak eratuz. Ezaugarri hori gailu mikroskopikoak egiteko edo materiala zuzenean mikrometroa baino eskala txikiagoan …

Bi elementu berri

115 eta 113 zenbaki atomikoko elementuak sortu ditu AEBetako eta Errusiako kimikari-talde batek.

Hegazti gutxiago nekazaritzaren erruz

Europako hegazti-espezie arruntenak heren bat murriztu dira nekazaritza modernoaren eraginez.

Katapultak, zientziaren eredu

Bolbora asmatu zuten arte, katapulta izan zen gerran erabil zitekeen armarik indartsuena eta boteretsuena.

Fotosintesiaren muineko manganesoa

Fotosistema II proteina-konplexuak katalizatzen du ur-molekularen zatitzea fotosintesian.

Inuiten arrastoaren atzetik urmael-hondoraino

Inuiten egonleku bat datatzea lortu dute urmael bateko limoari begiratuta.

Errezeptore-eskasia, izur-krisiekin lotua

Izu-krisiak dituzten pertsonek oinarrizko errezeptore neurokimiko baten eskasia dute, AEBetan egindako ikerketa baten arabera.

Eboluzioaren sekretua papaiaren kromosometan

Papaia-landareak sexu-kromosomen eboluzioa azaltzen lagun dezakeela ikusi dute.

Bumpy, berria eta bitxia

Kaliforniako ur sakonetan bizi da Bumpy, biologoek aurkitu berri duten medusa-espeziea.

Minbiziaren eboluzioa itxaropentsua

Ikertzaileen arabera, minbizia duten gaixoen kopurua ugaritu egin da, baina gaixotasunak eragindako heriotzena, aldiz, murriztu, bi belaunaldiko epean.

Gantza bularrak handitzeko

Gantz-zeluletan eta zelula ametan oinarritutako bular-inplanteak ari dira garatzen Japonian.

Plastikozko astronauta bat erradiazio-neurgailu

Espazioko erradiazio kosmikoaren eragina neurtuko dute maniki bat erabiliz.

Soja transgenikoa, baita elikagai ekologikoetan ere

Erresuma Batuan ikertutako 25 produktu ekologikotatik 10ek soja transgenikoa daukatela aurkitu dute.

Infekzioa zuzenean pantailan

Estatu Batuetako fisikari batzuek birusak zuzenean ikusteko tresna nanoskopikoa garatu dute: ViriChip.

Pinguinoak, klima epelekoak

Ikerketa baten arabera, lehen pinguino-espezieak klima epelean garatu ziren.

Erupzioak aurreikusteko kristalak

Sumendien higakin zaharretan dauden kristalak erupzioak aurreikusteko erabil daitezke.

Galaxiarik urrunena

Astronomoek inoiz behatu den galaxiarik urrunena aurkitu dute.

Ura araztu eta energia sortu

Txingudin ireki berri den araztegian, arazketa-prozesuan sortzen diren lohiak emankor bihurtuko dituzte.

Dialisirako tresna txikiagoak

Dialisia egin behar duten gaixoek ospitalean egin beharrean etxean egiteko aukera izango dute, AEBetan garatutako teknologia bati esker.

Begiko zelula amak hazteko teknika berria

Nafarroako Unibertsitate Klinikan, korneako zelula amak hazteko teknika berri bat garatu dute.

Sugeak, jatorriz lehorrekoak

Ikerketa genetiko baten arabera, sugeak lehorrean galdu zituen gorputz-adarrak, eta ez itsasoan, askok uste zuten bezala.

Zerealen ekoizpen ekologikoa errentagarriagoa da

Zerealen ekoizpen ekologikoa ohiko lantze-metodoa baino errentagarriagoa da.

Sistema bikoitzak hiru osagai

Kuiper-en gerrikoa deritzon espazioko eremuan dauden objektu batzuk bikoteka agertzen dira, eta ikertzaile batzuek haien sorrera azaltzeko eredu berri bat …

Argaltzeko hormona

Leptina ehun adiposoan ekoizten den hormona bat da. Orain, beste propietate bat aurkitu dute ikertzaileek.

Intsektuen erasoen kontrako alarma

Landare askok substantzia lurrunkorrak askatzen dituzte intsektuek erasotzen dituztenean, eta substantzia horiek intsektuen harrapariak erakartzen dituzte.

Edateko ura guztiontzat

Izpi ultramoreak erabiliz ura garbitzen eta edangarri egiten duen tresna bat probatu dute Mexikon.

Jakintza hedatuz

Klima-aldaketak mikrofosiletan gordeta

Leioako ikertzaile talde batek itsaso sakonen azalean bizi ziren foraminifero planktonikoak eta karekizko nanofosilak aztertzen ditu batik bat.