1672001(e)ko uztaila
Erreportajeak
Usainetan usainka
Ingurugiro-arazo larrienak konpontzen diren heinean, ongizatearekin lotura estua duten beste batzuk azaleratzen ari dira. Horien artean dago, hain zuzen, usaina. …
Oinetako izerdia: erremediorik ba ote?
Hau izaten da arazorik usuenetako bat, gazteetan bereziki eta beroaren sasoia iristen denean batez ere. Kasurik gehienetan, oinetako izerdiak berarekin …
Gasolioa ala berunik gabekoa?
Europako Batasunak 2000ko urtarrilaren 1etik aurrera super gasolina merkatuetatik erretiratzea erabaki zuen, baina Italiak, Espainiak eta Greziak debekua 2001eko abenduaren …
Hurrengo geltokia: Ilargia
Jules Vernek 1865. urtean Lurretik Ilargira idatzi zuenean, gutxik uste zuten ehun urte geroago eleberriko hitzak egia bilakatuko zirela. Orain …
Itsasargien historia
Olatuak eta haizeak Amerikatik Europara bueltan datozenentzat Fastnet arrokako itsasargia ikustea seinale ona da. Nabigazioaren nekeak bukatzear daudelako iragarpena da. …
Zeppelinen itzulera XXI. mendean
XX. mendearen hasieran bazirudien globo gidatuen garapenak ez zuela mugarik izango. Eta horrela izan zen, 1937an, LZ-129 Hindenburg -ak su …
Izozkiak
Uranga, Ane Miren -
Txinatarrak izan ziren lehenengo izozkigileak, elurra, eztia eta fruta zituen izotzezko gozoki bat egiten baitzuten. Diotenez, Marco Polo izan zen …
Itsasargiak: orain eta hemen
Olatuak eta haizeak Amerikatik Europara bueltan datozenentzat Fastnet arrokako itsasargia ikustea seinale ona da. Nabigazioaren nekeak bukatzear daudelako iragarpena da. …
Brava, mugarik gabeko trenak
Lehiakor izan nahi duen edozein garraiobide-motak oinarrizko bi ezaugarri izan behar ditu: segurtasuna eta bizkortasuna. Trena omen da bi ezaugarri …
Erleen arteko komunikazioaren arazo batez
Amaitu berri den mendearen erdialdean, Karl von Frisch austriar ikertzaileak (1886-1982), 1910. urtearen inguruan egiten hasi zen ikerketei esker, erleek …
Txanpona katiluaren hondoan
Esperimentu honetan argi-izpia airetik uretara pasatzean kurbatu egiten dela ikusiko dugu. Horretarako botila, katilu opakoa, 5 pezeta edo liberaren 5 …
Fleming: kasualitatea lagun, antibiotikoa aurkitu zuen medikua
Alexander Fleming, penizilina aurkitu zuen mediku eskoziarra, 1881. urteko abuztuaren 6an jaio zen.
Elkarrizketak
J. M. Rodriguez Ibabe: "gure lanarekin ikerketa-arlo berriak ireki dira"
Ekainaren 19an jaso zuen Londresen Donostiako CEIT zentro teknologikoko ikertzaile-talde batek Erresuma Batuko Materialen Institutuak ematen duen Vanadium Award edo …
Albisteak
Adimendun sentsoreak garatzeko urrats berria
Herbeheretako Delft Teknologia Unibertsitateko agintariak etorkizunari begira ipini dira eta Adimendun Sentsoreen MikroSistemen (DISens) erakundea sortzea erabaki dute.
Australiako Koralezko Hesi Handia oso gaztea da
Europako eta Australiako hamazazpi geologok egindako ikerketen arabera, Koralezko Hesi Handiak gutxi gorabehera 500.000 urte ditu.
Babesle termikoak hobetzeko teknika berria
Estatuko Unibertsitateko ikertzaileen arabera, beraiek asmatutako teknika batek metalezko estalki horien ezaugarriak hobetzeko balio du.
Gibel artifiziala egiteko bidean
Ikertzaileek giza zelulak gorputzetik kanpo bizirik iraun dezaten behar diren euskarriak probatzen ari dira, beren egitura, tenperatura eta inguru kimikoa …
Hostoen bi aurpegiak
Landareen hostoek bi alde dituzte eta, askotan gezurra badirudi ere, bi alde horien egiturak erabat desberdinak dira.
Psoriasia tratatzeko sendagaia
Estatu Batuetako New Jerseyko UMDNJ-Rober Wood Johnson Medikuntza Eskolako zientzialarien sendagai horrek psoriasia tratatzeko ere balio dezake.
Oinarrizko ama-zelula aurkitu dute
Hainbat zientzialarik ugaztunen gorputzeko edozein ehun edo organo bilaka daitekeen ama-zelula aurkitu dute hezur-muinean. Ikerketa New York, Yale eta John …
Energia handieneko argi-izpia
Inoiz lortu den argi-izpirik ahaltsuenak 385 nanometroko uhin-luzera du eta aurreko errekorra baino 1.000 bider laburragoa da.
4.000 urteko pestizida berria
Greenwich Unibertsitateko Baliabide Naturalen Institutuan diatomeo-lurra erabili dute biltegian gordetako laboreak intsektuetatik babesteko pestizida prestatzeko.
Alda al ditzakegu geneak?
Geneetako daturen bat aldatuta dagoenean, proteinak gaizki sintetizatu eta, ondorioz, gaixotasunak sortzen dira. New Yorkeko Cornell Unibertsitateko biokimikariek arazo horiek …
Mekanika kuantikoaren eraginpeko egiturarik handiena
Anton Zeilinger fisikari austriarrak mekanika kuantikoaren eraginaren muga uste baino molekula handiagoetan dagoela adierazi du.
Petrolioa ekoizteko metodo garbia
Louisianako Estatuko Unibertsitateko zenbait ikertzailek lehengai gisa biomasa erabilita petrolioa ekoizteko metodo berria patentatu dute.
Birusak garuneko minbiziaren aurka
Katarro arrunta eragiten duen birusa polioa sortzen duenarekin gurutzatuz, garuneko minbiziaren aurkako arma lortu dutela adierazi dute Floridan, aurtengo Amerikako …
Bihotzekoak eragindako kalteak konpontzen
New York-eko Medikuntza Eskolako zientzialariek orain arteko ebidentziarik sendoena aurkitu dute. Bihotzekoak gehien kaltetutako ehun-zatia eta haren ingurua aztertu dituzte, …
Sorgailu elektrikoak hezur-haragizko soldaduentzat
Askotan, helburu militarrekin egindako ikerketa zientifikoek lehen pentsaezinak ziruditen tresnak lortzeko balio izaten dute. Estatu Batuetako itsas armadarentzat lan egiten …
Abiadura handiko tunela
Estatu Batuetako aireko armada abiadura hipersonikoetan, soinuaren abiadura baino 15 aldiz abiadura handiagoan, egindako hegaldiak aztertzeko balioko duen aire-tunela diseinatzen …
Karbono monoxidoa arnastean oinarritutako tratamenduak
Columbiako Unibertsitateko ikertzaileen arabera, karbono monoxidoak ez du zertan beti toxikoa izan. Jakina denez, CO-a arnastuz gero, albeoloetako hemoglobinak oxigenoa …
Klonazioa gaur
Animaliak klonatzen direnean, hainbat arazo sor daitezke. Horietako batek zahartzeko prozesuarekin zerikusia du. Dolly klonatzeko, ardi heldu baten zelula batetik …
Amiantoaren ordezko apar zeramiko isolatzailea
Israelgo Technion Teknologia Institutuko ikertzaileek aluminio oxidoz egindako apar zeramikoaren berri eman dute.
Giza genomaren sekuentziazioa zenbakitan
Celera Genomics enpresa pribatuko zientzialarien arabera, giza genomak 26.383 eta 39.114 gene bitarte ditu.
Erabilera anitzeko bakterioa
Texasko A&M Unibertsitateko zientzialarien esanean, gizakien hesteetako Escherichia coli bakterioek ingurugiroan dauden gai kimikoak detektatzeko, sendagaiak toki zehatzetara eramateko edo …
p53: minbizia kontrolatzen duen genea
ADNak kalteak jasaten dituenean, p53 izeneko genea aktibatu eta minbizia eragiten duten tumoreak kontrolatzen ditu.
Objektu mikroskopikoak mugitzeko metodoa
Eskoziako St. Andrews Unibertsitateko zenbait zientzialarik kromosomen tamainako elementu eta makina nanoskopikoak argi-izpien laguntzaz mugitzeko metodoa asmatu dute.
Ilargi amandrea
Ilargiaren ustiakuntza dugu aipagai aldeko lerroetan. Egia esan, ez da ideia berria eta zientzi fikzioaren klasikoek eta astronautikaren aitzindariek hitzetik …
Eddystone: itsasargi baten sorrera
Henry Winstanley artista handia zen. Asmatutako jolasak eta kartak salduz diru asko bildu zuen XVII. mendeko Londresen. Ez zen, ordea, …
IBMk disko gogorren edukiera eraberritu du
IBMk garatu berri duen teknologia berriak disko gogorren edukiera eta dentsitatea izugarri handi dezake eta 400 Gb-raino iritsi.
Mugikorra kargatu bizikletan zabiltzan bitartean
Ikonglobal konpainiak ziklistentzat interesgarria izan daitekeen Pedal & Power izeneko gailua merkaturatu du.
Artemis, telekomunikazioen iraultza
Hainbat datu:
Elhuyarren berriak
Euskal biruskontrakoa euskaraz
Jakina da munduko biruskontrakorik erabiliena Bilbon garatuta dagoela. Panda Antivirus softwareaz ari naiz. Produktu hori Bilboko Panda Software etxeak garatu …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
