Historia Científica da Metafísica

Etxebeste Aduriz, Egoitz

Elhuyar Zientzia

O pamplonés Javier Navarro Os Arcos presentou o proxecto Física e Metafísica aos premios CAF-Elhuyar ó. Tivemos a oportunidade de coñecer de primeira man o proxecto.
Historia Científica da Metafísica
01/04/2008 | Etxebeste Aduriz, Egoitz | Elhuyar Zientzia Komunikazioa
(Foto: Poly Fotografos)
No seu proxecto proponnos unha viaxe pola historia. Cal é o obxectivo desta viaxe?

O obxectivo sería metafísica. Dentro da palabra metafísica caben moitas cousas, e na miña proposta explico o significado que tivo a metafísica ao longo da historia. O libro está dividido en catro capítulos, en cada un dos cales se tocan catro épocas históricas, e en cada una delas expoño una metafísica diferente. Así dou una visión dinámica, evolutiva e histórica da metafísica.

No título do proxecto combinaches a Física coa Metafísica. Cal é a relación entre ambos?

Un intento de metafísica descoñecida, un ensaio intelectual e científico, e se a ciencia non está na base da metafísica, entón non é metafísica. A base da metafísica debe estar sempre na física e, sen dúbida, nas matemáticas. Por tanto, a relación entre metafísica e física é de familiares, familiares.

Ademais da física, no libro tamén terá cabida a matemática.

Si, si, como en todas as ciencias. Un proxecto, una explicación, una cosmología ou una metafísica, deben ter una base matemática paira ter una base científica. Con base matemática ponse de manifesto todas as bondades do método científico, conséguese una explicación completa do que se coñece e gáñase a capacidade de anticipación. As matemáticas son necesarias porque a ciencia faise coas matemáticas.

Mencionou que se baseará en catro tempos históricos. Que tempos son eses?

O primeiro sería una época preventiva e, máis ou menos, estenderíase até Galileo. Creo que a física naceu con Galileo.

O segundo capítulo será paira Galileo. E o terceiro merecíao sen dúbida Newton e está dedicado a el. Por último, o XIX. O cuarto capítulo está dedicado a todos os científicos que durante o século XX estiveron a facer metafísica e ciencia en xeral. Aqueles científicos formaron una corrente contra Newton, e sen dúbida merecen un lugar no meu libro como Newton.

En cada época, ademais dos aspectos científicos, exporei outros aspectos, para que se poida ver perfectamente que prexuízos tiñan que ver co pensamento de cada científico e como influían os feitos históricos, políticos e económicos.

Navarro recibiu de mans de Begoña Arrate, gañadora do premio de hai dous anos, una bolsa de 5.000 e e a escultura de Andonegi.
Poly Fotografos
Galileo e Newton non están tan lonxe no tempo. Cambiou moito o enfoque filosófico?

Si. Con Galileo fixéronse as primeiras apostas serias dentro da ciencia, a metafísica e a cosmología. Pero dentro de Galileo había moitos prexuízos, prexuízos relixiosos. Por exemplo, a idea dun mundo dobre en tempos de prefixos: o mundo terreal e o celeste. Newton rompeu todo isto, pisou. Con Newton, por primeira vez, o mundo terreal e celeste quedaron unidos. Case sen saír de casa, conseguiu dar una soa explicación paira os dous mundos. E con iso, a explicación de todo o mundo quedou ao alcance dos seres humanos. A partir de Newton o ser humano conseguiu confiar no seu coñecemento. A partir de Newton é posible entender todo ou polo menos una parte importante de todo.

Despois, o XIX. século XX, época contra Newton.

Si, Newton foi un xenio extraordinario e seguramente non houbo máis como el. Bo, quizais haxa quen pense que Newton e Einstein son similares. Pero non hai dúbida de que Newton foi un xenio aparte. Pero Newton tamén tivo os seus propios prexuízos e moi duros.

A teoría de Newton durou uns 150 anos e as seguintes xeracións puxéronse en cuestión. Os seus argumentos foron moi serios e moi razoables. E en moitas cousas viron claro que a metafísica e a cosmología de Newton eran malas. Crearon una nova metafísica, a metafísica dos campos, e Einstein naceu daquela corrente contra Newton. Newton e Einstein foron xenios, pero eran opostos.

XX. Non contarás nada do século?

Moi poucas cousas. XX. A principios do século XX volveu ser una etapa moi crítica, xurdiron moitas mentes revolucionarias, co que apareceron novas fisicas, non a única. Creo que iso merecía una investigación extraordinaria. Por iso o meu traballo XX. Finaliza a principios do século XX, e todo o que pasa a partir de aí merece un novo traballo.

Etxebeste Aduriz, Egoitz
Servizos
241
2008
Seguridade
034
Premios; Noticias de Elhuyar; Entrevistas
Dossier
04 ABRIL
Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila