Hasiera »   Erreportajeak »   Presio-eltzea

Pota a presión

• Zabaldu:
• Twitter
• Facebook
• Emaila

XVII. Trátase dun dispositivo inventado no século XIX, a pesar de que as amas de casa desa época non o utilizaron paira a cociña. Con todo, nas cociñas actuais é bastante coñecido. Grazas a esta pota especial non é necesario pasar toda a mañá cocendo os garavanzos nun instante. Trátase basicamente dunha máquina de vapor sinxela e útil, moi apreciada polos cociñeiros.

Dixemos a máquina de vapor, pero en ningún caso podemos dicir que nos referimos unicamente á pota a presión, xa que, como é sabido, a pota a presión é só una das máquinas de vapor. A máquina de vapor é toda máquina que transforma a enerxía calorífica do vapor de auga en enerxía mecánica. O vapor a presión afecta ao pistón móbil situado nun cilindro, creando un movemento de retroceso que, mediante unha cruceta, una biela e una manivela, transfórmase en movemento de xiro.

Co fin de facer a historia do aparello que usamos na cociña, imos lembrar algunhas das máquinas de vapor que se coñeceron até agora, todas elas por citar demasiado longas. O primeiro invento que utilizou a calor como forza motriz provén da man do matemático e enxeñeiro Heron de Alexandría. Fabricou un aparello que disparaba chorros de auga coma se fose un regadío. Non era un dispositivo calquera, xa que o aparello ocupaba toda una habitación. Esta invención, con todo, mantívose, xa que naquela época non se apreciou utilidade á idea.

Pota a presión

XVII. O home tivo que esperar até finais do século XX paira coñecer a pota a presión, ata que se lle ocorreu ao francés Denis Papin. De profesión e estudo, Papin tiña tendencia ao medicamento, pero as súas investigacións máis importantes realizounas en física. A el gustáballe moito a física e mergullouse nela paira atopar novos tipos de enerxía. Nestas tarefas marchouse de Francia a Gran Bretaña e traballou cun físico inglés. Alí, en Inglaterra, inventou en 1679 o precursor da actual pota a presión. Papin dicía que non foi a pota o seu invento máis importante, pero se vivise na sociedade actual, claro, diría o contrario. Nunha época de présas, xa que máis dun agradeceralle que invente a pota.

As primeiras potas a presión fabricáronse en Alemaña. O seu funcionamento era moi sinxelo. Cando a auga ferve no recipiente, a presión aumenta, é dicir, a temperatura da auga supera o punto de ebulición. Ao evaporar a auga, o pistón colocado na pota subía. Ademais, co fin de evitar a sobrepresión, colocou una válvula de seguridade que eliminou lentamente o vapor. Cando a auga arrefríase e se condensa, é dicir, ao líquido o vapor perde a súa forza e o pistón cae abaixo. Como vedes, o funcionamento do dispositivo non é nada complexo, nin moi caro facelo: en calquera caso, había que botalo a alguén e, como non, alguén tivo que levar a idea á práctica paira dala conta.

Desde que Papin anunciase a súa primeira pota, as cousas cambiaron moito, pero a pota actual e a orixinal son bastante similares. A pota a presión actual adoita ser hermeticamente pechada, de aluminio ou de aceiro.

Seguindo o camiño de Papin

Polo camiño que abriu Papin, nos próximos anos habería máis inventores e investigadores. Entre eles destaca o enxeñeiro inglés Thomas Savery. Savery quixo aplicar neste campo de traballo mineiro o que mostrou Papin. E é que, analizando o problema dos mineiros que morrían cada ano debido a derrámelos de auga, pensou que as máquinas de vapor terían un gran papel. O seu traballo tivo bos resultados: En 1698 construíu una bomba de vapor que podía extraer 200 litros de auga.

En 1712 o ferreiro de Newcom moldeou e mellorou a máquina de Savery. Con todo, aquela máquina de perfumaría contiña erros e reparacións e chamaron ao escocés James Watt. Pronto descubriu o que fallaba Watt. O dispositivo estaba ben construído, pero a idea da máquina era errónea. Esta máquina de vapor fascinou a Watt e dedicouse á investigación. En 1769, aos 33 anos, fabricou a súa propia máquina de vapor.

Ao motor de Newcomen engadíuselle un condensador que lle permitía consumir moito menos combustible. O seguinte paso foi a comercialización desta máquina, que tras superar os problemas económicos, estendeuse a Gran Bretaña.

A partir dese momento, esta invención tivo múltiples aplicacións na industria. Esta máquina foi sen dúbida imprescindible paira a Revolución Industrial que se iniciou en Inglaterra. Utilizáronse en primeiro lugar en fábricas téxtiles e téxtiles, minería e manufactura. Posteriormente, as máquinas de vapor adaptáronse a industrias como a metalurgia, a siderurgia, a laminación de cobre e chumbo, a madeira, o papel, etc. Sen esquecer, por suposto, a influencia do motor de vapor no transporte e, sobre todo, nos buques e locomotoras. Cando falamos de embarcacións de vapor, véñennos á memoria os barcos americanos das películas, que circulaban con vapor o XIX. A principios do século XX empezaron a navegar por Escocia e Nova York. Con todo, a locomotora baseada na máquina de vapor foi un dos primeiros impulsores da Revolución Industrial.

Actualmente a única enerxía por vapor é a da turbina de vapor. A turbina transforma a enerxía dun fluído a presión en movemento de xiro. A idea do enxeñeiro Charles Parsons de Newcastle foi una turbina de vapor de reacción que foi construída en 1884. Actualmente as turbinas de vapor utilízanse principalmente paira a obtención de electricidade. Considerando o carbón, os hidrocarburos ou a enerxía nuclear como combustible, as turbinas producen case a totalidade da electricidade que utilizamos.