PCB´s (e II): barreiras de xestión

Non existen opcións inocuas paira o tratamento de PCB

O tratamento dos PCB realízase mediante métodos térmicos, químicos e biolóxicos. Todos xeran problemas por unha banda ou por outro. Entre todos eles, a incineración é o peor, xa que os PCB, por conter cloro na súa molécula, son pioneiros das dibenzo-p-dioxinas policloradas e dos dibenzofuranos policlorados. O proceso de destrución termoquímica denominado CTZ baséase na reacción exotérmica entre compostos orgánicos halogenados e silicatos de calcio, nun ambiente libre de osíxeno e a unha temperatura de 600-800 ºC. Calquera cambio de condicións neste sistema pode dar lugar á fuga de sustancias perigosas. Por tanto, non é do todo seguro.

Entre os tratamentos químicos hai varios. O Sun Ohio PCBX baséase no uso de compostos orgánicos de sodio, xerando cloruro sódico e restos de polímeros con tendencia á degradación. Este sistema tamén descontamina en concentracións inferiores a 2 ppm. Este sistema está a ser utilizado en Canadá e Nova Zelandia.

Por outra banda, no sistema denominado Decloración Catalítica Básica/(BCD, Base Catalyzed Dechlorination) utilízase gas de hidróxeno a alta presión paira a decloración dos produtos. O máis negativo é o risco de explosión do gas de hidróxeno. En Euskal Herria hai un proxecto que funciona con este sistema, que aínda non se puxo en marcha e que está pensado paira transformar o lindane en lugar de tratar os PCB. Greenpeace considera o máis recomendable entre todos os sistemas de tratamento de PCB.

Os PCB tamén poden ser eliminados por procesos de degradación biolóxica. Así se demostrou a través de numerosos estudos realizados até a data. Pero este sistema aínda non se aplicou amplamente.

O almacenamento tamén pode considerarse un sistema de tratamento. Isto non consegue eliminar o PCB, xa que é una opción temporal. Con todo, manter os PCB ben illados do medio ambiente mentres se inventen tratamentos adecuados parece una opción aceptable. Este método require sempre dispor de mecanismos de control adecuados.

Medios paira afrontar o problema

Ante o elevado perigo destes compostos, asinouse un acordo internacional paira eliminar todos os PCB de face ao ano 2010. O Estado español tamén se adheriu ao acordo denominado Convenio do Parco 92/3. Pola súa banda, a Unión Europea publicou una Directiva obrigando a todos os Estados membros a eliminar todos os PCB antes dese ano.

En canto a España e Hego Euskal Herria, a situación é bastante escura. A pesar de que existen inventarios de transformadores e condensadores que conteñen PCB, aínda non está claro o alcance do problema por dous motivos: por unha banda, os inventarios non se fan públicos e por outro, os datos de estimacións son moi diferentes. Algúns din que hai 65.000 toneladas de transformadores e condensadores en todo o estado e outros dan una cifra de 115.00.

É evidente a pouca credibilidade dos inventarios. Actualmente existe un borrador de lei en debate. Ademais dunha proposta excesivamente xeneralista, deixa os criterios de xestión dos PCB en mans das asociacións autónomas. Con iso pódense pensar en situacións de descontrol. Ademais, aínda que parece razoable que a elaboración dun bo inventario é una condición primordial paira a correcta xestión deste composto tóxico, a proposta lexislativa non indica claramente que sexa necesario facelo.