O desexo de voar converteuse nunha carreira tola

Araolaza, Oier

Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Aínda que as ganas de voar eran antigas, o XVIII. Na última metade do século, a invención dos globos, sen grandes posibilidades de dominar demasiado a dirección e a velocidade, permitiu, polo menos, mirar a terra desde o ceo. En poucos meses realizáronse numerosos voos de globo en Francia, Inglaterra, Italia e Estados Unidos, e en xaneiro de 1785, o cruzamento aéreo da canle da Mancha foi o resultado desta competición.

En 1782 á industria Joseph Montgolfier e o inventor francés inventou os primeiros globos que subían no aire acompañados polo seu irmán Etienne. A familia Montgolfier tiña una papeleira e, ademais de idear novos tipos de papel paira o taller de casa, ambos os irmáns inventaron globos de aire quente. Tras varios intentos, na localidade francesa de Annonay, conseguiron elevar o globo de seda duns 10 m 3 a uns 30 m de altura.

21 de novembro de 1783, globo dos irmáns Montgolfier sobre París.

Na seguinte sesión conseguiron despegar un globo de 32 m 3. O primeiro globo fíxose en 1783, con 8.600 m 3 e conseguiron ascender a 400 metros de altura. Os irmáns Montgolfier pensaron que era hora de expor publicamente a invención, construíndo así un globo de case 10.000 m 3. A unha góndola colocáronselle dúas columnas e una acariña paira facer lume, formouse una tapa de papel sobre as columnas e formouse una tea de algodón. O globo, que durou dez minutos no aire, alcanzou os 2.000 metros de altura, caeu nun prado e incendiouse. Con todo, os irmáns Montgolfier conseguiron rexistrar a invención na Academia Francesa de Ciencias.

O logro dos irmáns Montgolfier puxo en marcha una intensa e tola competición paira voar. Mentres Etienne Montgolfier estaba a exhibir o seu globo en París, o físico Jacques Charles e os irmáns Robert fixeron con éxito un globo de hidróxeno construído con seda e goma. O globo alcanzou una altura de 900 metros e viaxou 25 quilómetros. Cando o globo aterrou, o monstro caído do ceo foi atacado por varios campesiños da zona que o arruinaron completamente picando cos bancos.

Antes de finalizar o ano 1783 déronse novos pasos. O físico parisiense Francis Pilatre de Rozier presentouse voluntario paira viaxar no globo de Montgolfier, co que Rozier quería ser o primeiro home en voar no globo. Ante o Luís XVI de Francia realizouse una demostración. Una galiña, un pato e una ovella subiron ao globo e despegaron. O voo durou 8 minutos ata que o globo caeu e reduciuse. Sen corda, ofrecéronlle ao rei a oportunidade de ser o primeiro home que voaría en globo, pero Luís XVI, ao ver o voo da galiña, o pato e a ovella, preferiu renunciar a esa honra.

Francis Pilatre de Rozier, o primeiro home que voou en globo, morreu nun accidente de globo.

Cos globos dos Montgolfier atados á corda, Francis Pilatre de Rozier realizou varias sesións. O primeiro voo tripulado sen corda fixérono cando tivo a sensación de que conducía o globo dunha maneira inconsciente. O cestón contaba con tres compartimentos: nun deles colocouse o quemador, de Rozier o segundo e o terceiro lugar ocupouno o marqués de Arlandes, comandante do exército. Realizaron un voo de 28 minutos sobre París e subiu a 1.000 metros de altura. Ademais, conseguiron aterrar sen sinistros nun viñedo situado a 5 quilómetros de París. Os campesiños seguiron con desconfianza ao dragón voador que baixara do ceo, e de Rozier e o marqués de Arlandes sacaron a champaña paira reconciliarse e celebrar o éxito do voo. O costume de celebralo con champaña tras cada voo de globo chegou até hoxe.

Os irmáns Montgolfier e de Rozier terminaron cunha fazaña na que os seus nomes aparecían en libros de historia. Pero o logro non paralizou a tola carreira de voos, fíxoo aínda máis intenso. Investigadores, inventores e aventureiros estiveron alí e aquí onde máis durará o aire, quen chegará máis lonxe e quen lanzou o globo máis grande. Quince días despois do exitoso voo do marqués de Rozier e Arlandes, Jacques Alexander Charles e Nicholas Louis Robert saíron de París cun globo de gas e percorreron 20 quilómetros nun voo de dúas horas e media de duración.

No seu empeño por facer globos cada vez máis grandes, os Montgolfier construíron un globo xigante de 200.000 m 3. Uno dos globos máis grandes da historia. Foi conducido polo propio Joseph Montgolfier, pero só durou 20 minutos, xa que un racho na tea fíxolle aterrar antes do que esperaba.

Uno dos primeiros globos dos irmáns Montgolfier en 1783.

En xaneiro de 1785, o francés Jean-Pierre Blanchard e o americano John Jeffries, que partiron de Inglaterra nun globo de hidróxeno e cruzaron por aire a canle manchega, chegaron a Francia. Esta marca ofreceulle gran fama a Blanchardi e de Rozier, impasibles pola envexa, que lle fixo construír un novo globo paira viaxar de Francia a Inglaterra. O aire quente e o hidróxeno arrincou da Franquía de Rozier en xaneiro de 1985 co novo globo que combinaba ambos. Ao cabo duns minutos do voo incendiouse o globo, onde morreu Francis Pilatre de Rozier, o primeiro home que voou en globo e o primeiro que morreu en accidente de globo.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila