Gaiker: 10 anos de traxectoria produtiva
O obxectivo de Gaiker é estar preto da empresa e do centro de investigación. Ser punteiro na investigación sen perder a perspectiva do mercado. Con este obxectivo naceu Gaiker en xullo de 1985, obxectivo que guía os pasos que se están dando na actualidade.
Como dixemos, Gaiker acaba de cumprir 10 anos. No campo dos novos materiais e sobre todo dos plásticos detectouse a necesidade diso e de aí xurdiu a idea de crear una nova empresa. Marian Ibarrondo, xefa do Departamento de Mercadotecnia de Gaiker, díxonos que “a principal carencia das pequenas e medianas empresas neste campo era a falta de transferencia de tecnoloxía.
Cando decidimos crear Gaiker, a nosa intención era ser un departamento de I+D de moitas empresas, é dicir, axudarlles a resolver as inquietudes que estas empresas podían ter sobre o uso das novas tecnoloxías e ser un punto de referencia paira todos. Isto levounos a unha dobre obrigación: por unha banda, tivémonos que vestir nas novas tecnoloxías e por outro, tivémonos que adaptar ás novas tendencias do mercado”. A actual empresa Gaiker, fundada en 1985, agrupa á empresa Biotek, que se uniu en 1992. Marian Ibarrondo explicounos que “Biotek traballou no campo da biotecnoloxía desde a súa fundación en 1988.
A importancia deste ámbito nas empresas vascas é cada vez maior. Ante a posibilidade de realizar estas dúas actividades de forma conxunta, investigación de novos materiais e biotecnoloxía, decidimos unificar ambas as empresas. O mercado esixe equipos e servizos polivalentes e creemos que a unión de ambas as empresas podería dar una resposta adecuada”.
Chave de colaboración
Na actualidade é membro do Grupo Gaiker EITE. A participación no EITE, que agrupa a Centros de Investigación que traballan en diferentes ámbitos, supuxo moitas vantaxes. “Estamos a colaborar cos centros de investigación, o que nos permite coñecer mellor o mercado e redondear a transferencia de tecnoloxía”, dixo Ibarrondo. Hoxe en día as empresas vascas saben moi claro que paira ser competitivas no futuro é necesario optimizar o proceso produtivo e o propio produto.
Pero cando naceu Gaiker, o xefe do departamento de Mercadotecnia díxonos que a desconfianza cara aos investigadores era maior. “Moitas empresas tiveron que rexeitar os avances paira deixar os seus servizos de I+D en mans dun equipo novo como o noso. Tivemos que demostrar que Gaiker é una empresa nova pero profesional. Se hoxe en día o noso espazo está consolidado, é porque fixemos una gran labor. En xeral, pódese afirmar que a coexistencia destes centros de investigación serviu paira reforzar a confianza nos investigadores”.
O reto ambiental
A maioría dos proxectos que actualmente se están levando a cabo en Gaiker terán en breve un uso práctico da industria vasca. Gaiker deu a coñecer os traballos realizados na área de medio ambiente. Entre outras cousas, Gaiker leva moitos anos investigando a contaminación da auga e do chan. Txomin Bargos, xefe do Departamento de Medio Ambiente e Reciclaxe, díxonos que “este ámbito vai ter cada vez máis importancia na nosa contorna. Pódense citar dúas razóns principais paira explicar a expansión da industria do medio ambiente. Por unha banda, que o problema da contaminación no País Vasco ten raíces profundas e que agora temos que facer políticas de prevención que non se impulsaron nos anos máis prósperos da industria. E doutra banda, que o País Vasco actualmente está a traballar no grupo anterior en moitos ámbitos, como no caso dos chans contaminados”.
A achega máis interesante de Gaiker neste campo é a tecnoloxía de caracterización dos contaminantes presentes no chan. Bargos explicounos que “o estudo da contaminación dos chans é un proceso máis longo e difícil do que a xente pensaba. No chan pódense atopar una gran variedade de contaminantes, producidos por diferentes procesos produtivos e verteduras indiferentes.
Estes residuos poden permanecer moitos anos no chan, comprometendo a súa estabilidade e uso. Ata que se empeza a traballar nun chan contaminado, é dicir, ata que o risco maniféstase, non nos damos conta diso. A identificación, análise e caracterización dos contaminantes presentes no chan é o primeiro paso paira afrontar o problema”. A tecnoloxía necesaria paira iso non xorde dun día paira outro, e é niso na actualidade. “O noso traballo é atopar una solución a cada problema”, sinalaba Txomin Bargos.
A caracterización das sustancias contaminantes do chan baseouse nos sete fluxos de residuos utilizados pola Axencia Holandesa do Medio Ambiente. En función diso clasifícanse as sustancias detectadas nas mostras tomadas no chan. Tras a súa análise, determinan o nivel de risco. O nivel de risco A é o de presenza reducida desta sustancia. O nivel de risco B é o límite entre a situación sustentable e a perigosa. Finalmente, cando se produce o nivel de risco C, os técnicos de Gaiker insisten na necesidade de tomar medidas inmediatas xa que o risco é inminente paira o ser humano ou paira o ecosistema.
Una vez identificados os contaminantes, procédese á rehabilitación do chan, é dicir, a facilitar o seu uso. A nova técnica de Bioreparación que se está investigando en Gaiker é a pioneira neste momento nas técnicas de reutilización. Segundo díxonos o xefe do departamento de Medio Ambiente e Reciclaxe, “a investigación da bioreparación é abordar camiños de futuro. Podemos prever que dentro de poucos anos será una técnica principalmente utilizada”. A técnica de bioreparación baséase en microorganismos, é dicir, bacterias utilizadas paira a eliminación de contaminantes orgánicos.
Estes microorganismos que descontaminación poden ser compostos bacterianos ou bacterias da flora local. En ambos os casos aplicaránselles as condicións de humidade, alimentación e ventilación preestablecidas. Os técnicos de Gaiker traballaron durante 3 anos nesta nova técnica de bioreparación, e o resultado deste esforzo son os diferentes proxectos que teñen actualmente nas súas mans. Entre outros, está a coordinarse desde o Parque de Zamudio o labor de moitos centros de investigación e as diferentes universidades europeas.
O problema do plástico, máis grave do esperado
En varios municipios da Mancomunidade de Sasieta de Gipuzkoa xa están na rúa os depósitos especiais paira a recollida de plásticos. A pesar de que moitos cidadáns non o saben, os caixóns ou botellas que botamos alí utilízanse paira mellorar os procesos de reciclaxe do plástico. É dicir, estes plásticos son a materia prima de investigación que se está elaborando en Gaiker. O obxectivo do estudo é dar un novo uso a este residuo. Segundo Marian Ibarrondo "do mesmo xeito que hoxe reciclamos papel ou vidro, o plástico tamén ofrece a posibilidade de utilizalo unha e outra vez.
Con todo, paira chegar a esta situación necesitamos coñecer as tecnoloxías adecuadas e adaptalas ás nosas necesidades". O plástico pode ser un problema máis grave do que pensamos. Txomin Bargos díxonos que o 70% dos materiais que se acumulan nos vertedoiros son plásticos: "recóllense os residuos domésticos nos vertedoiros e, aínda que é inconsciente, utilizamos o plástico paira calquera cousa e sen medidas".
Aínda que a xente non o cre así, a recollida selectiva de plásticos é nestes momentos a chave paira desenvolver sistemas de reciclaxe. E é que, ademais de ser abundante, non todos os plásticos son iguais, polo que en todos os casos non se pode utilizar o mesmo tratamento de reciclaxe. A tecnoloxía dos plásticos é ben coñecida por Gaiker. Pasaron moitos anos investigando tecnoloxías de reciclaxe. "Estamos a investigar os sistemas de separación á hora de recoller os diferentes tipos de plásticos de Gaiker", dixo Marian Ibarrondo. "Os procesos de recollida e separación deben adaptarse ás necesidades da empresa e non ao revés. Á hora de adquirir o nivel tecnolóxico necesario paira iso, consideramos que a reciclaxe do plástico será máis rápido e económico do que é hoxe en día."
Responsabilidade de todos nós
O medio ambiente é una actividade económica con gran futuro. Os dous interlocutores que nos informaron de Gaiker non dubidaron en explicalo. “A industria do medio ambiente desenvolverase baixo a demanda social”, sinalaba Txomin Bargos. “Temos que pechar o círculo de consumo. Todos nós facemos un gran esforzo impulsando a reciclaxe e dotando dunha infraestrutura adecuada. Se os produtos resultantes da reciclaxe non se consumen, estamos nun camiño inútil”. Marian Ibarrondo é da mesma opinión.
Pola contra, non cre que o reto da reciclaxe estea só en mans do consumidor. “Os produtos reciclados deben ser de calidade e competitivos no mercado”, sinalaba o Xefe de Mercadotecnia. Ademais, Bargos e Ibarrondo coincidiron na importancia da reciclaxe. “Os nosos recursos son limitados. Antes de tirar ao cubo do lixo, debemos ser conscientes da súa importancia. Entre nós dixemos moitas veces que no Departamento de Reciclaxe de Gaiker estamos a impulsar a cultura do lixo”.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
