| Choivas, cambios de tempo, tormentas de inverno... calquera razón é suficiente paira falar do reyno. Con todo, dicir “reumiendo estou afectado” non ten nin pé nin cabeza; o reuma, de feito, non é nada e á vez pode ser moito. Iso é o que en primeiro lugar tentan aclarar nas Seccións de Reumatoloxía. Cando se fala entre amigos, porque o reuma considérase una soa enfermidade, pero si pregúntase a un reumatólogo, dirache que esa denominación xenérica contén máis de 200 enfermidades. Que é o reumatismo? No Departamento de Reumatoloxía do Hospital A nosa Señora de Arantzazu de Donostia atopamos aos nosos dous interlocutores, os médicos Isaac Plazaola e Olga Maiz. Da súa consulta, das súas mans, moitas máquinas pasan a diario enfermas e enfermas. “Cando a xente diche que está devastada, en xeral, quere dicirche que notou algún problema, síntoma, no aparello locomotor, pero os problemas que a xente considera como una soa resaca poden ser moi variados” Falamos con estes dous mozos médicos ao fío dos datos que acaba de publicar a Sociedade Española de Reumatoloxía. Segundo estes datos, entre os maiores de 16 anos, ao redor do 33% da poboación recoñece padecer algunha enfermidade reumática, o 80% sabe ben que é estar lumbado, o 1% padece artrite reumatoide e, finalmente, entre as mulleres maiores de 60 anos, o 20% sufriu algunha fractura por osteoporose. É o grupo de enfermidades máis visible do medicamento xeral e o primeiro axente da discapacidade.  Segundo os últimos datos, as enfermidades reumatismos son cada vez máis frecuentes. O máis común é o lumbago (segundo a Sociedade Española de Reumatoloxía, o 80% da poboación sabe ben que é estar afectado por un lumbago. Segundo os nosos interlocutores, “ estes datos indícannos que as enfermidades reumáticas son moi importantes. Aínda que sexan normais, non deben tomarse en bromas. De feito, o xénero de denominacións reumatismo engloba ao redor de 200 enfermidades. Estas patoloxías poden ser, ademais, infecciosas –causadas por algún xerme–, autoinmunes –as nosas defensas internas, por causas descoñecidas, como consecuencia da nosa loita contra nós-, dexenerativas e mesmo psicolóxicas nalgúns casos.” En xeral, o reumatismo é a designación xenérica dun amplo conxunto de enfermidades que afectan o aparello locomotor (ósos e articulacións) e aos músculos, tendóns e outros elementos próximos, e que, segundo aclaráronnos Plazaola e Maizek, na actualidade alberga ao redor de 200 enfermidades. Producen dor aguda, inflamación e problemas funcionais; poden ser manifestacións doutra enfermidade ou ben sinais de mal funcionamento doutro aparello. Son incurables? “ É una pregunta que nos fan moitas veces –dixéronnos os nosos interlocutores-. A xente escoitou a lema que di: ‘o neno non matarache, pero é de toda a vida’. Como se comentou anteriormente, o reuma non é una enfermidade, senón un gran número de enfermidades, polo que non se pode pór no mesmo saco o desenvolvemento e diagnóstico de todas as patoloxías. Á hora de responder a esta pregunta, por tanto, non podemos axudar ao que nos pasou preocupado: ás veces cúranse e ás veces non”. Con todo, Plazaola e Maiza quixeron aclarar que todas as enfermidades, medicinais ou incurables, deben ser tratadas por todas: “Até agora sabemos que a diabetes é una enfermidade incurable; con todo, ao paciente non se lle pasa pola cabeza a negativa ao tratamento, a non inxección de insulina, que é o que debe facer toda a vida.” Onde ir?  As radiografías son moi útiles paira o diagnóstico dalgunhas enfermidades. Con todo, hai enfermidades reumáticas que non se ven” nas radiografías. A falta de definición e a abundancia de enfermidades provocan máis dun quebradizo de cabeza. Isaac e Olga dinnos que “ a xente non sabe ben onde ten que ir e ás veces os médicos non lles axudamos nada. Por unha banda, hai profesionais do medicamento xeral; o paciente, en primeiro lugar, debe acudir ao médico da localidade e analizará estes síntomas. Ás veces o problema termina aí, porque o tratamento dalgunhas enfermidades é moi sinxelo e rápido. Noutras ocasións, o paciente necesitará un diagnóstico e tratamento máis preciso e o médico enviaralle ao reumatólogo. Porase a disposición do reumatólogo e será este quen realice o seguimento da súa enfermidade. Naqueles casos nos que o reumatólogo considéreo oportuno, recomendará un tratamento ortopédico ou cirúrxico, nese caso derivaranse estas consultas ao traumatólogo.” Artrose A artrose é una enfermidade dexenerativa que afecta a unha ou varias articulacións. Ataca o cartílago que facilita o movemento das articulacións: perde flexibilidade e consistencia, o que lle impide desempeñar as súas funcións. Aínda que se pensa o contrario, a artrose non está asociada á vellez, non todas as persoas maiores teñen artroses e, pola contra, tamén se dá entre os mozos. Segundo algúns médicos, esta patoloxía está directamente relacionada coa nosa vida sedentaria, xa que se observaron menos casos en grupos humanos que non teñen una vida cómoda. Neste momento, a artrose é una enfermidade crónica e incurable. Non existen remedios que fagan fronte á súa orixe, xa que non se coñece o principal factor que activa o proceso dexenerativo. Con todo, hai artrose que se forman completamente por tratamento inicial. Actualmente os reumatólogos estudan dous tipos de artroses. A artrose primaria é a máis coñecida entre as mulleres de entre 40 e 50 anos, é dicir, dáse na fase premenopáusica; aparece nos cultivos, xeonllos e zona lumbar na maioría dos casos. A artrose secundaria é máis común que a anterior; mencionáronse os defectos do metabolismo ou da composición sanguínea como factores desencadenamentos da artrose secundaria e observouse que, ademais dos anteriores, poden ser causadas por lesións locais articulares. En xeral, a dor aguda e as disfuncións motoras son os síntomas principais desta enfermidade, xa que as molestias que sofre o paciente dependen do elemento afectado. Os reumatólogos adoitan dicir que produce unha “dor de tres fases”: en repouso a dor é menor e volve aparecer co inicio da actividade; despois, o movemento articular posto pode acurtar os síntomas, pero reaparece a curto prazo. En épocas nas que a presión atmosférica, a humidade e a temperatura cambian a miúdo, os pacientes adoitan dicir que a dor é maior. Á súa vez, os enfermos máis obesos tenden máis á presión que exerce o propio peso do corpo sobre o cartílago articular. Como xa se mencionou anteriormente, afecta principalmente ás mulleres e en xeral dise que non ten nada que ver coa herdanza, aínda que no caso da artrose primaria considérase que este factor pode influír directamente. | Reumatismo en aspectos brandos Son enfermidades que se producen no aparello locomotor e que afectan a estruturas próximas ás articulacións, principalmente tendóns e bolsas serosas que facilitan os seus movementos. Poden producirse por traumatismos, golpes ou outras enfermidades reumáticas. A súa ausencia nas radiografías é totalmente normal, polo que paira o diagnóstico de tendinite, por exemplo, a información facilitada polo paciente adoita ser a fonte máis fiable do reumatólogo. | Osteoporose Paira moitos será una enfermidade de novo século. Asociada á vellez, é cada vez máis frecuente debido principalmente ao aumento da esperanza de vida. Por definición, a osteoporose é a desmineralización xeneral do esqueleto, xa que as alteracións metabólicas provocan que os ósos perdan densidade e sustancia e, en consecuencia, a consistencia. Como diciamos, esta enfermidade é cada vez máis frecuente na nosa sociedade. Tamén está relacionado cos cambios que se producen na menopausa e segundo os últimos datos, o 20% das mulleres maiores de 60 anos están afectadas. Algúns expertos consideran que a osteoporose tamén pode ser considerada una enfermidade hereditaria. Aínda que non existe una relación total, obsérvase que os fillos de mulleres afectadas pola osteoporose teñen una maior propensión á enfermidade, xa que o noso contido mineral óseo, do mesmo xeito que a cor dos ollos, forma parte do noso código xenético. Aínda que o factor xenético é importante, é posible combater a enfermidade. Non aparece necesariamente, aínda que existe una tendencia na familia. A alimentación adecuada, a enerxía solar que axuda a sintetizar a vitamina D ou mesmo o exercicio físico son as medidas preventivas máis eficaces que se poden tomar ante a enfermidade. | Artrite É una enfermidade reumática que produce enrojecimiento, dor, calor e mesmo inflamación da articulación. A modo de defensa, os tecidos responden por inflamación, aumentando a circulación sanguínea. O obxectivo final da inflamación é, pois, aumentar a afectación articular. En canto aos síntomas da artrite, o primeiro que se nota é o enrojecimiento, que produce un enrojecimiento da pel ao redor da articulación afectada, co consecuente achegue de calor e inflamación. A dor non desaparece en repouso, o que dificulta os movementos da articulación. A orixe desta incapacidade pode ser a propia dor ou a inflamación. Estes son síntomas xerais de orixe, aparición da artrite. Tomando como criterio o factor que dá lugar ao proceso inflamatorio, pódense distinguir varios tipos de artrites: - Artrite inflamatorias: é una denominación xenérica, xa que contén moitas patoloxías diferentes. En xeral, afecta a varias articulacións á vez que á inflamación acompáñanlle febre ou outros mecanismos de defensa. Neste grupo atópanse, por exemplo, a artrite reumatoide, a espondiloartritis anquilosante, a artrite psoriásica, etc. Segundo os últimos datos achegados pola Sociedade Española de Reumatoloxía, cerca do 1% da poboación padece artrite reumatoide. É una enfermidade autoinmune: as defensas internas chocan contra o noso organismo e, en xeral, afecta simétricamente ás articulacións de mans e pés. As fases do seu desenvolvemento son bastante coñecidas na actualidade, pero a día de hoxe non hai ningún dato fiable sobre a orixe da artrite reumatoide; os investigadores consideran que é multifactorial, é dicir, que pode estar influenciado por factores xenéticos, inmunológicos ou ambientais.
- artrites infecciosas: enfermidades producidas por bacterias, virus ou parásitos. O axente infeccioso actúa desde o interior da articulación, dando lugar a unha funda ou absceso.
- artrite metabólicas ou microcristalinas: enfermidade causada por alteracións do metabolismo. O máis coñecido deste grupo é a pinga ou pinga. A acumulación de cristais de ácido úrico nas articulacións produce os síntomas da artrite. Estes cristais paira diagnosticar a pinga deben ser observados no líquido da articulación, polo que non é suficiente que o nivel do ácido úrico sexa por encima do normal paira predicir necesariamente a aparición da pinga.
| |
