Casa que se goberna só

Jauregi, Mariaje

Elhuyar Fundazioa

Imaxinemos que o computador controla a distancia todos os aparellos da casa, que cunha chamada de teléfono podemos pór a cazuela no lume, acender a calefacción e pór en marcha a lavadora. Supoñamos que cando uno destes aparellos se averia avísanos ou nos permite a comunicación entre o interior da casa e o exterior.
A bañeira está a encher auga quente grazas a una orde dada desde a oficina.

Ou en caso de detección de roubo, incendio, fuga de auga ou gas, con sistema de seguridade de aviso telefónico á persoa ou servizo público correspondente no domicilio.

Todo isto parece una ficción científica, pero son as posibilidades que ofrecerá una ciencia aplicada incipiente. Esta nova ciencia é a domótica.

Desde hai uns anos, a electrónica está a estenderse aos poucos a todos os recunchos das nosas casas e en pouco tempo o computador será o dono do mesmo. Aínda non pasou moito tempo desde que imaxinamos que na futura casa estaban os robots ríxidos de voz metálica (dun lado a outro como servidores).

Esta visión futurista, con todo, xa foi abandonada pola revolución informática. No futuro parece que o asistente da casa será una rede de computadores que substitúan a estes robots; todos os aparellos que funcionen por enchufe poderán conectarse ao computador e automatizarse por controis locais e remotos.

Por exemplo, imaxinemos que cun tempo trumoso saímos de casa e cando estamos no traballo dámosnos/dámonos conta de que deixamos as persianas abertas. Una chamada de teléfono permitiranos ordenar o peche de xanelas. Ou imaxinemos que cando pasemos un fin de semana fóra queremos que estea quente. Podemos parar no camiño e chamar por teléfono paira dar esta orde.

Sistema Smart House de Norteamérica (a), detalle da pantalla na figura b.

A través desta chamada telefónica emitiriamos desde o auricular una sinal de microondas ao computador da nosa casa. Una vez recibida e interpretada o sinal, conectaría e poría en marcha os motores de persiana e calefacción.

Si nas casas de hoxe só hai dúas pantallas de televisión e un único magnetoscopio, é imposible ver a mesma cinta en ambas as (salvo que se realicen conexións moi complicadas) ou gravar programas que se están lanzando simultaneamente en dúas cadeas. Ou é imposible utilizar o teléfono como interfono. A creación dunha rede que conecte todas estas ferramentas permite ofrecer opcións moi amplas.

Hoxe en día, por outra banda, cada vez hai máis fogares e na maioría dos casos utilízanse moi poucos, case exclusivamente como calculadoras ou como xoguetes paira nenos. Conectando a rede e o teléfono ao computador ten aplicacións prácticas que superan todo o imaxinado. Si todo isto complétase cun programa específico (programas específicos que programan e controlan as tarefas de mantemento, limpeza e conservación no fogar), teremos una casa que se goberna só.

Este sistema denomínase Bus Residencial. En electrónica, o Bus (binary, unit system) é un enlace físico (cable, fibra óptica, etc.) ao que se pode conectar todo (lavadora, microordenador, televisión, teléfono, etc.). Pode modificar o son, as imaxes e os datos numéricos.

O obxectivo do bus é, por tanto, posibilitar a xestión centralizada e coordinada de todos os aparellos automáticos. Por exemplo, en caso de avaría da lavadora, o microprocesador avisará ao computador e este, debido á electroválvula correspondente, cortaría a corrente e a subministración de auga.

O Home Bus System (nome xenérico da automatización doméstica) é una realidade a nivel experimental. En EEUU e Xapón (e proximamente tamén en Holanda e Francia) está a probarse este sistema e estase falando de éxito.

As inmensas vantaxes que ofrece este sistema fanlle moi atractivo, pero tamén o fan. E é que, segundo as estatísticas, nos EEUU cada ano morren unhas 10.000 persoas por falta de exercicio, debido a problemas de circulación e corazón. Pero o que se prevé non é mellor. Si amplíase a automatización doméstica, estímase que en vinte anos as mortes por esta causa multiplicaranse por catro.

Hai outro temor: o maior risco de accidentes domésticos. Encher a bañeira a distancia ou acender o forno desde a oficina require pechar as billas e lembrar desconectar os mandos. E cando non hai ninguén en casa, pode ter consecuencias terribles.

Con todo, parece que iso tamén está previsto que os expertos que traballan niso e que ofrezan sistemas de seguridade fronte aos erros humanos.

A asociación informática e telecomunicacións creou a ciencia Telemática, dentro da cal hai que situar o desenvolvemento do Home Bus System. A base desta nova ciencia aplicada, baseada no control domiciliario por rede, está constituída, como se dixo, polo computador e todos os aparellos conectados a el, con posibilidades de conexión á rede practicamente ilimitadas. O POV permite transmitir varias ordes simultaneamente. Esta orde pode emitirse directamente a través do teclado ou por teléfono desde calquera extremo do mundo (grazas ao codificador de células que dará acceso ao computador).

Grazas á domótica os computadores da casa non se utilizarán exclusivamente paira xogos infantís.

En caso de estar fose e querer pór en marcha algún aparello, como a calefacción, chámase por teléfono e a través dun emisor portátil pulsando na canle correspondente ao mando da calefacción envíase desde o auricular o sinal que sintoniza o computador. A minicentral do computador de casa descodificará o sinal e interpretará que é a canle correspondente á calefacción e cumprirá a orde. Si temos en conta que cada una destas minicentrais ten entre 40 e 50 canles, observaremos a magnitude do invento.

Até o momento realizáronse numerosas probas en Xapón e EEUU, instalando HBS en casas piloto. Por iso, nas novas edificacións considérase que chegou a hora da fase práctica de incorporación masiva de PORN. Outra razón paira iso é o esforzo por reducir custos. Segundo os cálculos realizados, cando se expande este sistema a súa implantación non sería máis custosa do que actualmente custa instalar una antena parabólica. A isto hai que engadir o prezo do computador.

Prevese que as vivendas se vendan con PB paira principios do século seguinte, tal e como se venden actualmente con praza de garaxe ou auga quente central. Cada aula disporá dun enchufe programado paira interpretar as ordes do HBS e levará un punto de conexión directo aos sistemas dos electrodos. O computador pódese conectar a supermercados e terminais bancarios; as compras pódense facer por teléfono. E en breve, do mesmo xeito que sacamos diñeiro do caixeiro automático e enviamos textos por telefax, desde casa ou oficina realizaremos asentos contables e envíos de facturas con total comodidade.

A REP tamén é útil na industria e xa se está aplicando. Una empresa estadounidense de construción controla a evolución das obras a miles de quilómetros da oficina. Tamén nalgunhas empresas xaponesas, desde 1983 contrólase telefonicamente a produción de forma remota.

O servidor de robots humano segue lonxe.

Non é difícil imaxinar as consecuencias. Cada vez haberá máis xente que poderá traballar sen saír de casa. Compras, artigos bancarios, papelas, etc... Poderanse tramitar por VPP. Cando o sistema estea máis estendido, vivir cerca do lugar de traballo paira as persoas non será tan necesario e pode ser una vía para que desaparezan as obstrucións matinais de tráfico en varias cidades, xa que non será necesario fichar ás oito da mañá.

Pola vía da normalización

Antes de despregar o sistema é necesario definir o protocolo de comunicación, é dicir, a linguaxe que se vai a utilizar, as interfaces entre cada aparello e a rede domestica e entre esta e as redes externas. É necesario pór en marcha una regra universal para que un aparello poida conectarse a calquera rede, independentemente de quen o instale, independentemente da súa marca. A normalización completa é a condición paira o éxito: algúns compoñentes electrónicos básicos serán os mesmos paira todo o mundo e fabricaranse en grandes series co fin de abaratar os produtos.

A diferenza doutros sectores, os profesionais dos electrodomésticos, telefonía, telecomunicacións e industria informática entenderon inmediatamente a necesidade da norma. Uníronse paira estandarizar o BUS domestico e decidiron traballar conxuntamente.

En Europa, os principais empresarios do sector dos electrodomésticos traballarán en estándares paira a industria europea do sector. Estas empresas son o holandés Philips, o suízo ABB, os británicos British Telecom PLC, Thorn, Mullard e GEC, os franceses Thomson e Legrand, os alemáns Siemens e AEG, o italiano Zanusi e finalmente IKERLAN en colaboración con FAGOR.

Home Bus Sytem
Cadro de mando do sistema denominado .

Con este proxecto, denominado “Home Systems”, 2.431, comezaron en xaneiro deste ano e analizaranse os campos de aplicación desta nova tecnoloxía. Inicialmente prevese una duración mínima de dous anos.

Os industriais xaponeses han dado grandes avances neste campo baixo o impulso de HITI (Ministro de Industria Local). O seu Home Bus parece estar listo desde hai un ano e nos EEUU levan o mesmo camiño de normalización co proxecto Smart House.

É certo que aínda non hai estándar mundial, pero o intercambio de información entre diferentes países é constante. Os xaponeses, por exemplo, cambiaron xa dúas veces o seu estándar tras os debates internacionais. Parece, pois, que non haberá loita tecnolóxica ao redor da domótica. A loita deixouse paira máis tarde, paira cando as normas establezan e os industriais comercialicen os seus produtos, ou paira os anos posteriores a 1990, data prevista paira o despregamento da domótica. Polo momento estes sistemas véndense tanto en Xapón (apostaron por ser os primeiros en entrar no mercado) como en EEUU.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila