211989(e)ko martxoa
Erreportajeak
Metal astunen inbasio isila
Geure ezjakintasunean, hondakin erradioaktibo eta organikoak biak batera baino arriskutsuagoak diren metal astunen ondorioz pozoitzen ari gara. Gaurko zibilizazioaren sektore …
Eztanda-motoreak: bi aldikoak nagusi?
Gaur egun automobil guztien motoreak lau aldikoak dira. Bi aldikoak askoz ere sinpleagoak izan arren, askoz ere gasolina gehiago erretzen …
Zarata gorreria batzuen jatorrian
Lehen artikulu honetan bizitza modernoarekin lotuta dagoen gaitz sozial bat plazaratu nahi dut, hots, zaratak eragindako gorreria.
Transplanteen inmunologia
Gizakien arteko organo-transplante gehienak oso gutxitan egiten dituzte medikuek, porrotak maiz gertatzen dira eta. Hala ere, zenbait kasu (giltzurrun-transplantea, esaterako) …
Dama-taulak
Mahai-joko asko dago eta ezagunetarikoen artean xakea eta damak ditugu. Bi joko hauek gauza bat bakarrik dute amankomuna: jokorako taula. …
Landareen hilabetekaria. Apirila
Uste zabaldua da sagarrondoak beste fruitarbolen antzera, bi urtez behin bakarrik eman dezakeela sagarra. Eta uste diot; ez bait da …
Planeta-sistemak espazioan zehar
E z da hau gai honetaz dihardugun lehenengo aldia; Elhuyar-eko 8. alean ere arazo honi lotu bait gintzaizkion. Dena den, …
Euskal Herriko esne-behien hobekuntza genetikoa
Euskal Herriko esnegintzan diharduten baserritarrek, Frisoi arrazako behietan oinarritzen dute beren produkzioa.
ZEZEN BAT PROBATZEKO EMATEN DIREN PAUSOAK
Sobietarren elur-ekaitza
Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea
Sobietarrak espazioaren esplorazioan lanean jarraitzen dira su eta gar. 1988.aren bukaeran bi marka berri eta ikusgarri burutu zituzten. Alde batetik, …
Irakurlearen txokoa. Martxoa
Lizartzategi, Antxon -
Galdera hau da: Mikrouhin-labeek giza gorputzarentzat kalterik bai?
G. Robert Kirchhoff fisikaria
Fisikari aleman hau, Prussian jaio zen Königsberg hirian (orain Sobiet Batasuneko parte da eta Kaliningrad izenez ezagutzen da hiria), 1824.eko …
Bakarrik gobernatzen den etxea
Imajina dezagun ordenadoreak etxeko aparatu guztiak urrunera kontrolatzen dituela; telefono-dei batez lapikoa sutan jarri, berogailua piztu eta ikuzgailua martxan jarri …
Titanioa: mende honetako metala
I ndustri iraultza hasi zenetik, metalak (altzairuak bereziki) erabili izan dira aplikazio guztietan. Dena den, “metal” hitza aipatzerakoan, duela denbora …
Elgorria mundutik desagerteraztea, ezinezkoa ote?
Elgorria desagerterazterik ba al dugu? Desagerterazi egin behar al dugu? Lortuko al dugu? Lehen galderaren erantzuna arrazoi zientifikoetan oinarritua dago: …
Erdi aroaren bukaerako zientzia
Beste batean ikusi genuenez, Eskolastikaren gailurra XIII. mendean Santo Tomasekin lortzen da. Santo Tomasek eta bere kideek, makina bat lan …
Azalpen-pantailak
Lizaso, Pili - Informatika Saila
Hemen aurkezten dugun programaren helburua, tresneria honen bidez azalpenak nola egin daitezkeen (azaltzeko era bat bederen) erakustea da. Programaren zatiak
Elkarrizketak
Zurezko arrantzuntziak hiltzear
Ez dugu uste izenburu honek inor harrituko duenik. Euskal Herriko arrantzaren egoera larria baino larriagoa bada ere, “Euskal Herria” izeneko …
Toribio Fernandezekin elektrokimikaz solasean
Donostiako Kimika-Zientzien Fakultatea oso gaztea da. Duela hamalau urte hasi zen Altzako hilerriaren ondoko Joan XXIII etxean eta duela hiru …
Albisteak
Gizenen arazoak
Loditasunaren kontrako tratamenduan baraualdi luzeek emaitza onak eman dituzte, baina bapateko heriotzaren arriskuagatik dieta gogor hau egun gutxitan aplikatu behar …
Hidrogenoa erregai sobietar batasunean
Sobietar Batasuneko injineruak, erregai moduan hidrogeno likidoa erabiltzen duen hegazkina probatzen ari dira. Hegazkina TU-155 da, zeina 20 urtean Sobietar …
Orein haragijaleak
Haragia jaten duten untxiak, behiak eta ardiak beldurrezko filmetakoak bakarrik izan daitezkeela pentsa liteke. Dena den, gertaera hori errealitatetik uste …
Lurrikara-arrisku handia
Joan den abenduan Armenian gertatutako lurrikararen ondorioz 30.000 lagun inguru hil ziren. Hala ere, zifra hori gainditua izan daiteke etorkizunean …
Konrad Lorenz hil da
Otsailaren azken egunean Konrad Lorenz zoologo austriarrak azken arnasa eman zuen. Konrad Lorenz Viennan jaio zen 1903.eko azaroaren 7an. Animalienganako …
Olatuen energia
Britainia Haundiko Injinerutza Nazionaleko Laborategiak (NEL) munduko olatu-zentralik handiena eraikiko du Indiako Encore hirian.
Ekaitzaren indarra
Elhuyar. Zientzia eta teknika aldizkariaren 4. alean Norwegiako olatu-zentralei buruz berri eman zigun Iñaki Ferreresek.
Pariseko metro berria
Udaberri honetan Pariseko metroko tren berrien probaldia hasiko da. Tren berriak bagoi artikulatu luze bakarra du, lotutako batzuk izan ordez. …
Baratzak aspiratuz
Californiako marrubizainek aspiradore erraldoiak erabiltzen dituzte beren baratzak intsektu kaltegarriengandik babesteko.
Uzta berriak
Landare-bioteknologoak uzta-mota guztiak genetikoki tratatzeko metodoak garatzeko bidean daude.
Arktikoaren ikerketa
Arktikoak munduko klimari nola eragiten dion aztertuko duen ikerketa-programa bat ari dira taxutzen. Programak gainera, izotzen azpian egon daitezkeen baliabideak …
Tabakoa mastikatzea
Tabakoa mastikatzea edo esnifatzea ez da arrunta gure artean, baina munduko zenbait herritan, Eskandinavian esaterako, oso arrunta da.
Eguzkiaren aktibitatea
Eguzki-aktibitatearen igoera azkarrak eta intentsitate handia izateak, Lurraren inguruan dabiltzan sateliteen ibilbideei eragin diezaieke.
Fobosen berriak
Joan den urtarrilaren 28an sobietarren Fobos zunda automatikoa Martitzeko orbitara iritsi zen eta Lurreko kontrolatzaileek orbitan jarri zuten.
"Composite"ak industrian aplikatzeko bidean
EEEko zenbait programatan herrialde desberdinen arteko kolaborazioa bultzatzen da. Programa hauetako batean Euskal Herria, Portugaleko Oporto eta Akitania elkarlanean jarri …
Peary ez omen zen poloraino iritsi
Robert Edwin Peary, poloetako esplorazioen historian mugarri izan da orain arte; berari leporatzen bait zitzaion Ipar Polora iritsitako lehenengo gizakia …
Macintosh IIx, Apple berria
Apple Computer-ek Macintosh SE ordenadorearen konfigurazio berri bat aurkeztu du. SE 2/40 da konfigurazio berri honen izena eta 2 Mb-ko …
Digital-en zuzentzaile gramatikala
Digital Equipment Corporation-ek kaleratua du jadanik VAX Grammar Cheker, ordenadore bidez lagunduriko zuzenketarako kaleratu den lehenengo softwarea. Ingelesez idatzitako testuak …
Eraikuntzarako programak
Archimaid, eraikuntz munduko profesionalek diseinatutako programa da eta dokumentu grafikoak (oinak, sekzioak, perspektibak) nahiz testu-dokumentuak (neurketak, aurrekontuak etab.) sortzeko oso …
dBase III plus eta Byline elkarlanean
Informatika-munduan dabilen edonork ezagutuko du datu-baseren bat eta baita testu-editoreren bat ere, noski.
dBase IV kalean
dBASE IV; dBASE II, dBASE III eta dBASE III PLUS, PCen inguruan erabilien izan diren datu-baseen jarraipen edo ondorengo bezala …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
