Hasiera »   Erreportajeak »   Asmo ederrez puztutako egitasmoa

Un proxecto esaxerado

• Zabaldu:
• Twitter
• Facebook
• Emaila

Parece bastante lóxico pensar que as industrias da zona de Gernika, por estar situadas nunha contorna de gran interese natural, teñen que xestionar as súas emisións e residuos con atención que en ningún outro lugar e cumprir fielmente coas leis ambientais. Moitas das súas industrias sempre foron moi contaminantes. Os problemas ambientais de Urdaibai, como o do acuífero contaminado con mercurio e cadmio, non son por tanto chopos. Neste sentido, a Administración vasca decidiu hai uns anos planificar a introdución de tecnoloxías limpas nos procesos produtivos das industrias do Sur da Reserva da Biosfera de Urdaibai e nos sistemas de xestión de residuos.

Introdución ao Plan de Urdaibai

En 1984 a UNESCO declarou a comarca de Urdaibai como “Reserva da Biosfera” e en 1989 aprobouse a Lei de Protección e Ordenación de Urdaibai co fin de protexer os seus recursos naturais. Ante esta situación especial, o Departamento de Medio Ambiente do Goberno Vasco solicitou que na maioría das industrias da zona de Gernika realizásense auditorías ambientais ou ecoauditorías.

Por tanto, comezouse a realizar una auditoría en diferentes empresas paira coñecer en detalle a situación de cada una delas, analizando o proceso produtivo, as materias primas utilizadas, os materiais esgotados e as características e o destino dos residuos xerados. Os datos ofrecidos pola inspección foron utilizados paira o estudo de medidas de minimización en orixe de residuos e emisións industriais e paira a redacción do Plan de Minimización e Xestión de Residuos. Este plan, redactado e coordinado por IHOBE, foi subvencionado pola convocatoria do programa LIFE de 1994.

Ademais, ofreceu a posibilidade de probar novas tecnoloxías non estendidas. Entre as tecnoloxías investigadas atópanse algunhas de gran interese como a recuperación do metal de emisións galvánicas en sales ou metais, ou a denominada land-farming paira o tratamento de residuos orgánicos.

O Plan aborda dous ámbitos diferenciados: a minimización de residuos e a xestión de residuos.

Minimización de residuos

A planificación paira lograr a minimización dos residuos dividiuse en tres fases: primeiro, ver que se pode facer paira reducir os residuos e evitar que sexan tan perigosos; despois, tomar medidas e integralas nas industrias e finalmente, controlar e realizar o seguimento das melloras implantadas. Paira a análise de cada una das partes do proceso produtivo contouse coa colaboración e opinión de expertos en desengrase, decapado ou recubrimiento galvánico e mecanizado. Tamén foi necesaria a colaboración estreita dos directivos e técnicos das empresas paira o bo desenvolvemento do traballo.

En total, 17 empresas de 4 municipios da zona de Gernika (Gernika, Forua, Muxika e Ajangiz) participaron no plan: armeiros, fabricantes de conglomerados de madeira, fabricantes de equipos de aceiro inoxidable, con diferentes acabados (pintado, cromado, etc.), máquinas eléctricas, tratamentos térmicos, etc. Case todas estas empresas decidiron seguir as recomendacións derivadas da auditoría e empezar a implantar medidas preventivas, novas tecnoloxías ou novas formas de produción.

Aínda que estas palabras parecen ser una expresión de grandes cousas, os cambios nas industrias están máis baseados en boas prácticas que na implantación de novas tecnoloxías. Por tanto, hai que recoñecer discrecionalmente os logros obtidos na redución de residuos.

Xestión de residuos en Urdaibai

O Plan de Urdaibai desenvolve tamén un proxecto paira lograr una adecuada xestión dos residuos nas industrias do sur de Urdaibai. A xestión leva a cabo en tres ámbitos principais: recollida selectiva, parques de acumulación e experiencias piloto. Os residuos vólvense intratables cando se mesturan diferentes tipos. Por iso, en cada empresa deséñase un plan de recollida selectiva. Tamén se deseñan parques de acumulación situados fóra das zonas de produción. Estes parques teñen a función de reter os residuos nas debidas condicións durante a procura do xestor de residuos. Desta forma garántese a correcta separación dos residuos e a non emisión de contaminantes. Por último, ponse en marcha experiencias piloto de tratamento de residuos como o método biolóxico “brando” paira o tratamento de sustancias orgánicas como graxas, serrines, trapos aceitados, etc.

A toma de conciencia nas empresas é o principal resultado obtido

Nestes momentos están a analizarse as implicacións das innovacións e tecnoloxías implantadas nos talleres e empresas. Estes datos compararanse coa situación de 1992, é dicir, cos datos do momento en que se realizaron as auditorías ou auditorías, e extraeranse algunhas conclusións. A partir de aí os coordinadores do proxecto non quixeron avanzar. Pola contra, desde IHOBE indícasenos que publicarán un monográfico coas conclusións globais e algunhas experiencias individuais de interese.

En xeral, recoñecen que foi un éxito parcial, xa que se logrou implementar unha serie de medidas, aínda que outras se anularon por barreiras económicas e/ou técnicas. Parece que o maior éxito débese a un cambio de conciencia respecto á contorna empresarial: nun principio as empresas non tiñan ningún tipo de consideración co medio ambiente, pero hoxe en día estase convertendo nun factor importante que lembran nos seus proxectos cotiáns. Hai algo paira empezar a camiñar, pero será suficiente paira solucionar os graves problemas de contaminación de Urdaibai?