Erreportajeak
Badator metroa, ala?
Aspaldidanik gertatu izan ohi den bezalaxe, zurrumurru bihurtu zaigu egun ere METROA. Sinesgai izate ala ez izatearen azterketa metafisiko hori alde batera utzi eta jo dezagun megaproiektu hau, azaletik gutxienez, ikertzera.
Nekazal mikrobiologia
Nekazal produkzioa handitzeko asmotan, lurreko mikroorganismoen erabilpen eta ustirapena ez da azken urteotako berrikuntza. Antzinako Erroman bazekiten landare lekadunek —baberrun, kakahuete, alpapa, soia, ilar, hirusta eta eskuzuriak— lurren emankortasuna handitzen zutela. Erromatarrek, hala ere, ez zekiten honen arrazoia Rhizobium jeneroko bakterioetan zetzanik. Izan ere, bakterio hauek zenbait lekadunen sustraiak infektatzen eta atmosferako nitrogenoa finkatzen dute. Garai haiez gero kultibo-txandaketa oso erabilia izan da eta aurreko kultiboan lekadunek lurrean finkaturiko nitrogenoa hurrengo txandako landareek erabil dezakete.
Atenas: katastrofe ekologiko itzela
1.200 hildako astero 3 milioi biztanleko hiri batean. Horixe da Atenas. Ustez arrazoia naturala zen; arduraduna zirudienez eguzkia zen. Baina arduraduna, urbanismo basatiari atxeki dakiokeen poluzioa da.
Geometriako paradoxak
Paradoxak berez harrigarriak badira ere, harrigarritasun hau normalean arrazonamenduetan kokatzen da. Paradoxen gakoa irakurleen eskuetan utziko dugu oraingoz, ebazpenak beste ale baterako utziz.
Berriz ere Martitz helburu
Zientzilariek askotan salatu dute zientzien oinarrizko adarren ikerkuntzarako bideratzen diren diru-kopuruen murriztasuna. Egoera honen arrazoiak politikoak eta ekonomikoak dira, noski. Lehentasuna beti armagintzari (edo, orokorkiago, esan ikerkuntza militarrari) eta beste arlo tekniko batzuei eman zaio.
Badut zenbaki bat, zein da?
Lizaso, Pili - Informatika Saila
Oraingo programa hau aurkezterakoan, jolasteko aukera eskaini nahi dugu eta aldi berean, jolas-giroan noski, erabiltzailearen logika eta ondorioak ateratzeko ahalmena lantzeko bide bat eskaini.
Tabakismoa (2) tabakoaren kontrako borroka
Berehala beteko dira 5 mende, tabakoa gure artera heldu zenetik. Hasiera batean gutxi batzuen ohitura bitxi eta arraro zena, gaur egun herri industrializatuetan erikortasun eta hilkortasunari dagokionez izurrite ikaragarri bilakatu da.
Fobos, Martitzen ezkutaria
Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea
Egia esan behar badugu, Martitzek (Planeta Gorriak) betidanik erakarri gaitu. Gaztetan irakurritako istorio eta kontak-zunak izan daitezke akaso liluraren arrazoia. Baina Martitzek xarma berezia duenik ezin uka. Maiz izan da Martitz gure mintzagai eta oraingo honetan ere gertu ibiliko gatzaizkio.
Etxebizitzatako suteak
Haltzaritarako apar berriak erre gabe iraun eta suteengatiko hildakoen kopurua murriztuko al da?
Hegazti biziak
Sorbeltz arrunta (Apus apus) hegazti hankagabea ez izan arren, apodiformeen ordenan sartuta dago. Bere hanken aurrerantzeko lau behatzak guztiz ahulak dira, eta lurrera erortzen bada, ezin du berriro hegan egin. Horregatik, gutxitan bada ere, gainazal bertikal edo inklinatutan soilik pausatzen da.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
