Roa Zubia, Guillermo
Heinrich Rohrer: "Arazoek asmakuntzetara bideratzen gaituzte"
1986. urteko Fisikako Nobel saria Heinrich Rohrer eta Gerd Karl Binnig fisikari suitzarrek jaso zuten. Zurichen, IBM enpresan material supereroaleak aztertzen zituzten. Besteak beste, material horien oxidazio-prozesuen pausoak argitu behar izan zituzten eta horretarako tunel efektuko mikroskopioa asmatu zuten. Horixe izan zen Nobel fundazioak saritu zuena.
Uraren ezaugarriak
Edozeini ura kimikoki zer den galdetuz gero, H 2 O formula enpirikoa azkar aipatuko luke. Hala ere, urak duen zaporea deskriba dezala eskatuz gero, arazoak sortzen dira. Teorian zaporegabea den likido horrek zapore ezberdinak izaten ditu praktikan, iturriaren arabera. Nola liteke hori?
Iosune Anasagasti. «Metastasia zabaltzen laguntzen duen proteina aurkitu dugu».
Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaile talde batek Inbiomed izeneko ikerketa biomedikoko institutua sortu du. Bertan minbizian sarritan zabaltzen den metastasiaren inguruko ikerketa egiten ari dira. Melanoman metastasiaren prozesua eragiten duen proteina eta proteina hori gelditzen duen beste bat ere identifikatu dituzte. Beharbada ez da oraintxe ospitaleetan aplikatzeko moduko aurkikuntza baina aurrerapauso handia izan daiteke bide horretan.
BioSasieta: energia zaborretik sortua
Beasaingo Sasieta Mankomunitateak energia berriztagarrien alde egin nahi du lan. Aurten 10. urteurrena ospatuko duen mankomunitateak Urola Garaia, Deba Garaia eta Goierriko 30 udalerrietan (125.000 pertsona) sortutako zarama biltzen du. Guztira, 42.000 tona inguru urtero. Hortik ateratako hondakin organikoetatik, orain, elektrizitatea ekoitzi nahi da.
Juan Luis Arsuaga: paleoantropologo botaduna
Ikertzaile aparta izateaz gain, komunikatzaile ezin hobea da. Horregatik, besteak beste, Aranzadi elkarteak hitzaldia ematera konbidatu zuen. Arsuagarena elkarteak eskaintzen duen hitzaldi-sortaren lehena izan zen. Bidaia nekagarria izan arren, gurekin egoteko tartea bilatu eta paleoantropologiaren metodologiaz hitz egin zigun. Hamarkada hauetan egindako ikerketak Arsuaga eta Atapuerca izenak betirako lotu ditu eta gaur egun maiz agertzen da komunikabideetan. Baina, aitortu zigunaren arabera, laborategiko bata baino gusturago janzten ditu mendiko botak. Izan ere, hitzaldiaren lehen argazkian aldamioen gaineko lanetan ikusten baitzen. Oso gogoitsu hitz egiten zigun bere lanari buruz eta behin eta berriz errepikatzen zuen, gainera, "zientzia oso dibertigarria da".
Islandia: iparraldeko labea
Izenak dena adierazten du.
Dena den, zirkulu polar artikoaren ondo-ondoan dagoela pentsatu behar da. Islandiako erdia 65ºko latitudetik gora dago. Oso tenperatura baxuak izaten dira. Hala ere, sumendi-lurra denez, bero-iturri izugarria dute.
Maria Jesus Esteban «Matematikan aspaldiko gaiak batzuetan berreskuratzen dira»
Paris-Dauphine unibertsitatean ikerketa egiten duen matematikaria da. Orain Leioako unibertsitatean irakasle bisitaria da doktoretza ikastaro bat emateko. Egunkariako zientzi orrietan zutabegilea da.
Nicoletta del Bufalo arkitekto gaztea eraikin osasuntsuen bila
Donostiako Kursaal jauregian Energiaren Euskal Erakundea (EVE-EEE) taldeak «Etxe Berrien Eraginkortasun Energetikoko Bigarren Topaketa» izeneko jardunaldiak aurkeztu zituen. Lau hitzaldietan bigarrena Nicoletta del Bufalo italiarrak eman zuen. ECOTEC enpresan lana egiten duen arkitektoaren hitzaldiaren izenburua «Eraikuntzaren arloan energia aurrezteko Europan dauden joera berriak» izan zen.
Eta bazkaltzeko, mamuta ala paleosagarra?
Azkenaldian, gure gizartean dieta begetarianoak sustatzeko joera dago. Gai horrek eztabaida biziak sortzen ditu. Lehentxeago edo geroxeago jendeak naturak eskaintzen dituen argudioetara jotzen du. Eta argudio horien bitartez galdera garrantzitsu bat agertzen da maiz. Gizakia berez haragijalea al da? Edo, gizartearen kutsua al da okela kontsumitzea? Besteak beste, paleontologiak galdera horretarako erantzuna badauka. Juan Luis Arsuaga-k, Atapuerca-ko aztarnategiko ikertzaileen buruak, Donostian eman zuen hitzaldian gai hori argitu zuen.
Pluton: argi txikiari buruzko 9 galdera
Beste planeten itxura ezaguna da baina urrutien dagoenarena, berriz, ez. Ez da harritzekoa bere tamaina eta kokapena ikusita. Lurreko teleskopiorik hoberenek irudi berriak ekartzen dituzten arren, planeta misteriotsu hori izarren arteko argia bezala baino ez zaigu agertzen. Plutonen inguruko iluntasuna argitzeko beharrezkoa zaigu zunda baten lana. Baina urrun egoteaz gain, zer du berezia planeta honek?
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
