Fraxilidade, aspecto fundamental para dar unha resposta clínica axeitada
O envellecemento é o resultado de combinar a influencia do tempo, as nosas características e un estilo de vida concreto. O envellecemento da poboación está acompañado dun número crecente de persoas que están a perder funcionalidade e estanse convertendo en dependentes. Desde o punto de vista da investigación clínica, algúns aspectos desta situación preocúpannos. Creo que na pandemia quedounos máis claro que nunca como actuar ante persoas maiores en situacións difíciles.
Por unha banda, a investigación básica trata de comprender mellor a fisiología subxacente á fraxilidade, buscando a forma de alargar a vida e de envellecer san.
Doutra banda, a investigación clínica busca ferramentas para saber que pacientes maiores son vulnerables e cales non. A fraxilidade identifica un subgrupo de persoas de alto risco, xa que canto maior é a fraxilidade menor é a supervivencia. Creo que a práctica clínica actual non é capaz de responder á demanda, porque seguimos atendendo á idade cronolóxica. Ademais, existe outra razón que impide o correcto uso deste concepto na práctica clínica: a falta dunha intervención eficaz tras a detección da fraxilidade. Aos poucos estamos a ver que o exercicio físico e a nutrición poden previr ou tratar a fraxilidade, pero os nosos centros de saúde non responden a estas necesidades.
Ademais, o número de pacientes maiores con cancro aumentará exponencialmente nas próximas décadas. Paralelamente, ponse de manifesto a necesidade de coñecer mellor as características biolóxicas do cancro, así como as das persoas maiores que padecen esta enfermidade. Tendo en conta que a idade cronolóxica non indica a situación biolóxica dun paciente, non se pode utilizar como variable para decidir unha alternativa terapéutica. Por iso creo que é fundamental que as persoas que participamos no diagnóstico e tratamento do cancro recibamos formación xeriátrica e antes de actuar preguntémonos cal é a mellor forma de axudar ao paciente que temos diante. Para os expertos en cancro, o reto é determinar cal é o tratamento máis axeitado para os pacientes maiores, xa que esta poboación é heteroxénea en termos de comorbilidad, reservas físicas, discapacidades e afeccións xeriátricas.
Por esta preocupación, o Servizo de Oncoloxía Médica do Hospital Universitario Donostia leva anos investigando e valorando adecuadamente aos pacientes antes de iniciar un tratamento sistémico. Pero hai que facelo máis e o sistema sanitario debe adoptar medidas que teñan en conta a fraxilidade para dar unha resposta axeitada ás necesidades das persoas maiores. Creo que é fundamental detectar a fraxilidade antes de porse en contacto co centro sanitario e iniciar as probas diagnósticas ou calquera intervención terapéutica. Por iso creo que é fundamental contar cun servizo de xeriatría nos nosos hospitais.
Tras estas valoracións, somos conscientes de que é fundamental contar con intervencións eficaces para que os nosos pacientes poidan levar mellor as intervencións e tratamentos que van recibir. Grazas a un apoio do Goberno Vasco en 2019, xunto a investigadores da UPV/EHU e Biogipuzkoa, estamos a realizar un ensaio clínico multicéntrico denominado Onko-frail. Nela participarán 200 pacientes da Comunidade Autónoma Vasca. Con este estudo esperamos identificar un panel de biomarcadores relacionados coa fraxilidade dos pacientes oncolóxicos maiores e analizar a eficacia dun programa individual de exercicio físico para manter a capacidade funcional.
Como Oncólogo Médico e Investigador Clínico quero transmitir a miña esperanza e ilusión, pero ao mesmo tempo quero solicitar un maior investimento en investigación e intervención en persoas maiores con cancro.
-> Escóitaa investigando
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
