O raro percorrido das sondas Pioneer non ten nada de exótico

Carton Virto, Eider

Elhuyar Zientzia

pioneer-zunden-ibilbide-arraroak-ez-du-exotikotik-
A ruta e a estraña aceleración das sondas Pioneer 10 e Pioneer 11 teñen a súa orixe nas propias sondas. Centro de Investigación NASA/Ames

Mediante simulacións moi concretas por computador, investigadores de Estados Unidos e Canadá deron por resolto o misterio de trece anos. A orixe da estraña traxectoria e aceleración das sondas Pioneer 10 e Pioneer 11 atópase nas propias sondas. En concreto, na calor do xerador eléctrico e dos instrumentos científicos que se alimentan del. A hipótese de emisión de calor non é nova, pero demostrouse por primeira vez mediante simulacións tan precisas e ademais por dúas vías diferentes. Por tanto, exclúense as explicacións exóticas baseadas na materia escura, nos posibles erros da teoría xeral da relatividad ou na teoría das cordas.

Durante anos o misterio foi a causa da aceleración adicional das sondas Pioneer na dirección do Sol, e a causa da diminución exponencial desta forza. Paira resolver o misterio, os investigadores traballaron dúas vías complementarias. Por unha banda, a reconstrución da sonda Pioneer 10 no simulador. Tívose en conta a natureza e localización do xerador de electricidade e dos instrumentos, e calculouse a cantidade de calor emitida ao longo do tempo, a súa dirección e a contribución de cada un dos dispositivos á forza total que sufriu a sonda. Así pois, a traxectoria da sonda que calcula a simulación correspóndese coa que realmente tivo. Así mesmo, a partir dos datos reais da traxectoria das sondas, os investigadores realizaron unha nova análise, calculando as forzas térmicas necesarias para que se produza. Ambas as análises coinciden.

Metido en detalles, a simulación revelou que o principal responsable da aceleración adicional é a radiación térmica dos instrumentos montados na parte posterior das sondas, situados na posición de costas do Sol. A redución exponencial da forza e a metade da vida da redución ao redor dos 27 anos é consecuencia da perda de eficiencia dos xeradores de electricidade. Os xeradores aproveitan a calor de desintegración do plutonio 238 paira producir electricidade, pero ao ter una vida media de 88 anos, as hipóteses até agora non eran capaces de explicar a diferenza. A nova simulación tivo en conta a deterioración dos termopares nos xeradores, e o resultado teórico coincide cos datos reais.

As sondas Pioneer 10 e 11 foron lanzadas a principios da década dos 70 e considéranse situadas no límite do sistema solar. O último sinal foi recibida en 2003. Case dez anos despois, parece haberse desvelado o último misterio.