Os grandes cambios xeolóxicos que se produciron na Terra na Baixa Aptiense (fai 120 millóns de anos) tiveron un claro reflexo en Aralar, entón mergullada no mar. Así o deduciu a geóloga María Isabel Millán na súa tese doutoral presentada na UPV. Ademais, atopou un rexistro de sedimentos atípico paira o estudo desta época: noutros lugares do mundo, os grupos de capas de investigación do Aptiense Inferior teñen 20 metros de espesor, mentres que en Aralar atopáronse até 1.000 metros.
Na Baixa Idade Aptiense produciuse una brusca diminución do osíxeno do fondo mariño, coñecido como oae1a. Leste foi un dos principais cambios mariños globais. Millán comprobou que este fenómeno tamén ocorreu en Aralar, xa que atopou pedras que así o indican entre os sedimentos. Ademais, identificou una redución de osíxeno similar, algo máis tarde do DBO1, que polo momento non se atopou en ningunha outra parte de Aralar.
A crise de biocalcificación é outro dos indicadores dos cambios no Aptiense Inferior e Millán descubriu en Aralar o reflexo deste fenómeno. En Madoz, ao sueste de Aralar, existía una plataforma de arrecifes que podía ser equivalente á que se atopa actualmente en Australia. Na mesma época na que se produciu o OAE1, o autor da tese observou un cambio brusco na estrutura de carbonato da plataforma, reflexo da crise de biocalcificación.