Lekukoak
“Nahiko nuke proiektuen sakontasuna garrantzitsuagoa izatea itxura baino”
Inma Arostegi Madariaga Fikan jaioa da, 1966an. Matematikan doktorea da, eta bioestatistikan aditua. Hain zuzen, John Hopkins Unibertsitatean egin zuen masterra. 1996tik dabil irakasle-lanetan Euskal Herriko Unibertsitatean, eta ikertzaile kolaboratzailea da BCAMen (Basque Center for Applied Mathematics) eta Kronikgune Osasun Zerbitzuen Ikerketa Institutuan. Aitortu duenez, ikertzea eta irakastea, biak ditu gustuko. Gogo onez hartu du Elhuyar aldizkariaren gonbidapena ere, nahiz eta galderak “zailak” iruditu zaizkion. Erantzunak emateko denbora pixka bat eskatu du, eta nabari zaio ongi hausnartutakoak direla, gogoeta sakonak eskaini baititu, iraganera zein etorkizunera begira.
“Zientzialariok oso baikorrak gara, pentsatzen baitugu erantzunak aurkitzea posiblea dela beti”
Fernando P. Cossío Mora San Martín de Villafufren (Kantabria) jaioa da, 1960an. Kimika Organikoko katedraduna da, eta Kimika Bioorganikoaren eta Modelizazio Molekularraren ikerketa-taldearen burua EHUn. Horrez gain, 2009tik, Ikerbasqueko zuzendari zientifikoa ere bada. Ikerbasquen dituen ardurek laborategitik aterarazten duten arren, nabarmena da barreneraino sartua duela kimikari-sena.
“Filosofiak zientziaren sare zabalaren parte izan behar duela uste dut”
Arantza Etxeberria Agirianok (Oñati, 1962) Madrileko Unibertsitate Konplutensean egin zituen Filosofiako ikasketak. Gero, EHUn egin zuen doktoretza, eta Sussexeko Unibertsitatean, berriz, doktoretza-ondorengoa. EHUko Logika eta Zientziaren Filosofia Saileko irakasle da, eta bertako IAS-Research taldeko ikertzailea. Besteak beste, gai hauek lantzen ditu: autonomia eta indibidualtasuna biologian eta medikuntzan, garapenaren biologia ebolutiboa, heriotzaren ikuspegi biologikoa, eta, Zientziaren Filosofian, sailkapenak zientzian eta gizartean (generoa, arraza).
“Momentuz, misterioak jarraitzen du”
Ruth Lazkoz Saez (Bilbo, 1971) EHUko Fisika Teorikoa eta Zientziaren Historia saileko irakaslea eta ikertzailea da, eta, uztailetik, baita Espainiako Erlatibitate eta Grabitazioaren Elkarteko lehendakaria ere (SEGRE). Besteak beste, unibertsoaren hedapena ulertu nahian dabil ikertzen, eta eman dituen erantzunetan ere ez da urrundu beretzat eguneroko lana den gaitik: unibertsoaren misterioak.
“Harrigarriena da ikustea jakintza irla baten modukoa dela”
Miren Bego Urrutia Barandika (Gernika, 1966) Fisiologiako doktorea da, eta 1998an hasi zen irakasle-lanetan EHUn, Biologiako ikasleei Animalien Fisiologiaren arloko ikasgaiak irakasten. Ikertzailea ere bada, eta, iaztik, Ikerketa Gizartera Zabaltzeko Zuzendaritzako arduraduna. Lanez gainezka dabilen arren, berehala eman dio baiezkoa elkarrizketa-eskeari. Hala ere, erantzunak ematean aitortu du galderak zailak iruditu zaizkiola; “bereziki, labur erantzuteko”. Beste une batean agian beste erantzun batzuk emango zituzkeela ere esan du. Orain, grinaz beteta erantzun die biei ala biei.
“Iraultza teknologikoa badugu. Orain, iraultza zientifikoa behar dugu”
EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultatearen 50. urteurrena ospatzen harrapatu dugu Arturo Muga Villate, Garapen Zientifikoaren eta Transferentziaren arloko errektoreordea (Bilbo, 1961). “Harro” dagoela aitortu du, eta horretarako arrazoiak ere eman ditu: fakultateko graduek unibertsitate osoko gutxieneko nota altuenak dituzte; 50 urtean 18.000 ikasle lizentziatu eta 2.000 doktoratu dira; eta egiten den ikerketa bikaina da, nazioartean ere hala onartzen dute. Hala ere, galderei erantzuteko, fakultateari baino gehiago begiratu dio bere barruari.
“Nik nahiko nukeena da guk izatea mikroorganismoen kontrola”
Miren Basaras Ibarzabal (Bilbo, 1968) mikrobiologoa Euskal Herriko Unibertsitateko irakaslea da, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean, eta beti dago komunikabideoi erantzuteko eta jendeari azalpenak emateko prest, ikastaro, hitzaldi eta halakoen bidez. Horren adibide ugari topa ditzake irakurleak Elhuyar aldizkarian bertan. Oraingoan, baina, ez diogu mikroorganismoez galdetu, bere buruari buruz baizik. Eta erantzun benetan interesgarriak eman dizkigu, bere oroitzapen eta itxaropenez… eta baita mikroorganismoez ere.
“Zientziarako grina kutsatu zigun irakasleak eragin handia izan du nigan”
Lekeition jaioa, 1979an. Farmazian doktorea da, eta Farmazia eta Elikagaien Zientziak saileko irakasle agregatua. 2011tik 2014ra Ekaia EHUko Zientzia eta Teknologiako euskarazko aldizkariaren zuzendari izan zen, eta, geroztik, EHUko Euskara errektoreordea da. Ikerketan, terapia genikorako bektore ez-biralen ikerketa-lerroan dabil lanean, batez ere. Elkarrizketan, pertsonek hartu dute protagonismo osoa, bai bere ibilbideko mugarriez hitz egitean, bai etorkizunaz aritu denean.
“Bizidunen estrategiak ezagututa eta modu egokian erabilita, uste dut asko irabaziko genukeela”
Pasai Antxon jaioa, 1967an. Biologian doktore da, eta irakasle- eta ikertzaile-lanetan dabil, EHUko Landareen Biologia eta Ekologia sailean. Aitortu duenez, galderak oso zailak iruditu zaizkio, eta, gainera, lehen galderan hiru biltzen direla ohartarazi digu; harentzat, oso esanahi desberdina dute harritzeak, asaldatzeak eta txunditzeak. Hala, haietako bakoitzari erantzun dio.
“Euskaldunok ez goaz trenaren buruko bagoian, baina ez dugu galdu tren hori”
Kepa Sarasola Gabiola (Begoña, 1958) Zientzia Fisikoetan lizentziatua da, doktore Informatikan, Euskal Herriko Unibertsitateko informatika-irakaslea eta Ixa Taldearen sortzaileetako bat. 1980. urtetik, Udako Euskal Unibertsitatean dabil, eta, 2018ko otsailaren 24tik, UEUren zuzendari berria da. Lanez gainezka dabilen arren, adeitsu hartu gaitu. Izan ere, beti laguntzeko prest dauden horietakoa da Sarasola. Hala, ohikoa duen bizitasunaz eta bere arlotik atera gabe erantzun die galderei.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
