Dorothy Crowfoot, líder en cristalografía sobre normas sociais
As fotos que lle trouxo Franklin parecéronlle marabillosas. Trátase de imaxes de ADN tomadas con raios X. Abríronse sobre una gran mesa de laboratorio e Franklin explicoulle que tiña tres opcións paira a estrutura do ADN. "Pero Rosalind, estas dúas son imposibles!" botoulle. Franklin non entendía por que, pero sabía que as palabras de Dorothy Crowfoot Hodgkin eran dignas de ter en conta; dificilmente atoparía máis cristalografía de moléculas biolóxicas.
Dorothy Crowfoot naceu no Cairo en 1910. Os seus pais eran ingleses e pasou os seus primeiros anos de vida entre O Cairo e Inglaterra. Convencidos de que o xénero non debía ser un obstáculo, os pais sempre fomentaron as afeccións das súas catro fillas, Dorothy, a máis antiga. Pronto descubriron os de Dorothy. Cando empezaron a traballar a química na escola, durante unha sesión, crecían os cristais, Dorothy quedou fascinado e os seus pais permitíronlle crear un laboratorio paira seguir crecendo os cristais na cámara da súa casa. A súa nai, ademais, rompeu a afección da súa filla. Por exemplo, comprou un par de libros de William Lawrence Bragg. Léronos xuntos e quedaron encantados: Cos raios X podíanse ver os átomos nos cristais!
Estudou química na facultade de Somerville da Universidade de Oxford e na época na que debía decidir que facer paira o proxecto de investigación, instalaron un novo laboratorio de cristalografía de raios X na universidade. Desde que leu Bragg, Crowfootek tiña en mente a idea de ver os átomos nos cristais, e así, na Universidade de Oxford, Crowfooten realizou o seu primeiro traballo sobre a estrutura dos cristais sobre os sales de talio (publicado en Nature en 1931).
Logo foise a Cambridge paira doctorarse co prestixioso John Desmond Bernal. Bernal tomaba igual a mulleres e homes no seu laboratorio e, ao decatarse das virtudes de Crowfoots, aceptou con satisfacción. Xuntos demostraron que a cristalografía por raios X serve tamén paira coñecer a estrutura das moléculas biolóxicas e sacaron en 1934 as primeiras fotos dos cristais dunha proteína (pepsina).
Ese mesmo ano, Crowfoot volveu a Oxford. De feito, na facultade de Somerville ofrecer un posto de traballo coa posibilidade de dirixir o seu laboratorio. Pouco despois casou con Thomas Hodgkin e a continuación foi a súa nai. Tivo tres fillos. Cando naceu o seu primeiro fillo, a súa irmá díxolle: "Agora que prefires, fillo ou Somerville? ". Con todo, Crowfoots non vía a necesidade de elixir, casou e aínda que era nai non tiña intención de deixar o seu traballo. "Non o entende? Necesito saber!"
Durante varios anos investigou a estrutura dos esteroles e en 1945 aclarou a estrutura da penicilina. Tratábase dun gran descubrimento, seguido doutro: Estrutura da vitamina B12. Ser capaz de coñecer as estruturas destas complexas moléculas era un paso moi importante paira a cristalografía.
Mentres tanto, o pai da cristalografía, William Lawrence Bragg, descubriu que o camiño emprendido por Bernal e Crowfoots tiña un gran futuro, e foi niso no que o investigador do laboratorio Cavendish, que acababa de dirixir, investigou a cristalografía das moléculas biolóxicas. En abril de 1953, Crowfoot Cavendish visitou os primeiros froitos do grupo Braggen: James Watson e Francis Crick aclararon a estrutura do ADN grazas aos datos de Rosalind Franklin.
En 1959, outros dous investigadores do grupo Braggen, Max Perutz e John Kendrew, aclararon as estruturas das proteínas de hemoglobina e mioglobina. En 1962 foi concedida a Novela de Medicamento e Fisiología a Watson e Crick, e a de Física a Perutzi e Kendrew. Perutze recoñeceu publicamente a súa vergoña: "Sentín vergoña cando me decatei de que me deron o Premio Nobel antes que a Dorothy, porque os seus grandes descubrimentos están feitos con tanta habilidade e rigor químico, e antes que os meus". Propuxo que se lle ía a dar a Novela de Crowfooti e o propio Bragg. Entregáronlle dous anos despois, en 1964.
"Una muller británica gañou o Premio Nobel. Daily Telegraph anunciou que "o premio é de 18,70 paira a nai dos tres fillos". "Una ama de casa de Oxford gañou a Novela", de Daily Mail; e "o premio Nobel é una avoa", de New York Times.
Afortunadamente, os seus compañeiros tiñan moito máis respecto que os xornalistas. Neste sentido, tivo una sorte diferente á da maioría das mulleres da época, e ser muller na súa carreira non lle complicou as cousas. Desde os seus pais, os titores, os superiores, o marido e os compañeiros de traballo respectáronlle e axudáronlle, tal e como recoñecía o propio Crowfoots.
Tamén mantivo o apelido. Tras casar, seguiu asinando os seus traballos por nome e apelidos durante 12 anos. Despois pedíronlle que utilizase o apelido do seu marido, Hodgkin. Desde entón utilizou a Dorothy Crowfoot Hodgkin.
Tras gañar a novela, chegou un dos seus grandes descubrimentos: a estrutura da insulina. Tivo que esperar moitos anos paira chegar. Comezou a traballar por primeira vez coa insulina en 1934, pero a molécula era demasiado complexa paira a técnica da época. Con todo, Crowfoots non se resignou e 35 anos máis tarde, en 1969, conseguiu finalmente aclarar a estrutura da insulina.
"Facía as súas investigacións cristalográficas non paira buscar a honra, senón porque era o que el quería facer --escribiu Max Perutzek-. Tiña una maxia así. Non tiña inimigos, nin entre quen destruíron as súas teorías científicas, nin entre quen tiñan una tendencia política contraria. Da mesma maneira que o seu cámara de raios X evidenciaba a beleza baixo a superficie basta das cousas, a súa tenrura paira achegarse ao público facía que aparecese en calquera, mesmo no científico máis esixente, algún raio de bondade".
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
