771993(e)ko azaroa
Erreportajeak
Lagun artean zientziaz
Joan den apirilean EHU-k Donostian Zientziaren Filosofiari buruzko kongresu bat antolatu zuen. Bertan partaide ugari izan bazen ere, guk hango …
Mars Observer-ek badu ordezkoa
Joan zen abuztuaren 21ean NASA-ko teknikariek Mars Observer espaziuntziarekin komunikazioa galdu egin zuten. NASA-k hiru estazio ditu edozein objekturen jarraipena …
Apo lasterkaria, begirik ederrenen jabe
Gainerako gauza guztietan bezala, animaliez aritzean ere bakoitzak bere maitasun eta gorrotoak ditu. Eta horixe da apo lasterkariaren kasua; berau …
Mende honetako txip ahaltsuena
Informatikan munduan diren hiru etxe nagusiak (hau da, IBM, Siemens eta Toshiba) elkartu egin dira, mende honetako txip ahaltsuena lortu …
Lehen animalia hegalariak (eta III): Aireko maitale akrobatikoak
Txitxiburduntzi eta sorginorratzen larbak eta helduak ingurune desberdinetan bizi dira, batzuk uretan eta besteak airean, horrela janari-iturri desberdinak ustiatuz, eta, …
Esna egon eta segi aurrera edo loak hartu eta bertan kito!
Gero eta ugariago diren auto-istripuetako oinarrizko arrazoia gidariak lo hartu izana izaten da maiz. Arazoa, bereziki goizaldera, larriagoa izaten da.
Eboluzionismoa
Naturaren garapena etengabeko eboluzio baten ondorioa da. Enpedoklesen ustetan bizitzaren garapena mailaz maila aurrera doan zerbait da eta izaki inperfektuetatik …
Umeen elikadura
Eskola-garaian dagoen umearen kasura etorriz, zenbait etapa edo fase berezi behar dira. Etapa guzti horietan, gorputza etengabeko hazkkunde-prozesu batean dago, …
Chomskyren arauak kolokan
Gramatika eta sintaxirako talentua duten ordenadoreak zalantzan jartzen ari dira hizkuntzalaritzaren muina den Chomskyren teoria. Ordenadoreek entseiu/errore bidez ikas badezakete, …
Kromosomen sekretuak erabat argituz
Munduan lehen aldiz, iaz izaki bizidun sinple baten (ogi-legamiaren) kromosoma bat (dituen hamaseietatik hirugarrena) erabat inbentariatu zuten, bere 182 geneak, …
Zer egin ekaitza denean?
Aurreko alean "Atmosferako elektrizitatea. Tximista eta beste" izeneko artikuluan atmosferako fenomeno elektrostatikoak ikusi genituen, eta oraingo honetan batez ere tximistei …
Kode sekretuak (I, II, III)
Gaiari heldu baino lehen, kriptologiako zenbait hitz teknikoren zerrenda emango dugu, irakurleak aldez aurretik ezagutu dezan.
Albisteak
Biberoak eta mikrouhinak
Janariak ohizko suaren gainean ala mikrouhinezko labean berotzea ez da berdin.
Eme hautatzaileak
Intsektu emeek, ernalduko dituzten arrak hautatzeko kontu handia izaten dute. New Yorkeko Thomas Eisner eta Arizonako Craig W. LaMunyon ikerlariek …
Elektroi-zimurrak
Munduan lehen aldiz kobrezko gainazal batean zimur txikiak, baina oso erregularrak, zuzenean ikusi ahal izan dituzte Kaliforniako San Jose hirian …
Munduko ehunik zaharrena
Arkeologo turkiar eta estatubatuarrek, Turkiako hegoekialdeko Cayonu-ko aztarnategian ehun-zati berezi bat aurkitu dute egin dituzten indusketetan.
Aspirina hies-aren kontra
Gezurra edo adar-jotzea badirudi ere, HIES-aren kontrako sendagaia izan daiteke aspirina. Abuztuaren hasieraz gero behintzat, 46 pertsona seropositiborekin saioak egiten …
Betsare-transplanteak
“Eye Institute” erakundean diharduen Peter Gouras irakasleak dioenez, gizakiengan lehen betsare- edo erretina-transplanteak urtebete baino lehen egingo dira.
Lurrikarak iragarriz
Azken bi urte hauetan 785 kilometroko altueran Europako Espazio Agentziako ERS-1 satelitea Lurraren inguruan biraka dabil. Oso radar-irudi interesgarriak dira …
Superdiamantea
Estatu Batuetako A. K. Ramdas eta bere taldeak munduan den materialik gogorrena lortu berria dute: superdiamantea.
Galaxiak elkar jaten.
M31 edo Andromeda izeneko galaxian, bi izar-multzo aurkitu dituzte eta badirudi galaxien arteko talkaren ondorio direla.
Dislexia eta kromosomak
Dislexiaren eragilea 1. eta 2. kromosomen arteko alderantzizko kokapena omen da.
Usteltzen ez den tomatea
Genetikoki aldatutako lehen tomatea udazken honetan agertuko da Estatu Batuetako supermerkatuetan. Bioteknologian diharduen "Calgene" etxeak prestatu du eta Flavr Savr …
Lehen obulu- eta semen-bankua donostian
Lehenagotik Bizkaiko Gurutzetako Ospitaleak eskaintzen duen zerbitzu bera eskaintzen du iraletik aurrera Donostiako "Quiron" klinika pribatuak.
B hepatitisaren aurkako txertaketa euskal komunitateko eskoletan
Eritasun honek gibelari erasaten dio eta gehienetan ondo sendatzen bada ere, zenbaitetan gaixotasun kroniko bihurtu daiteke.
Odola dela eta beste istulu bat?
1986ko apirilarte Suitzako zenbait hemofiliko eta pazienteri HIV eduki zezaketen odol-produktuak jarri zitzaizkiela jakin denean, lehendik Frantzian eta Espainian izandako …
Belauntzi hegalaria
Orain arte urgainean ibiltzeko hegazkina ezaguna bazen ere, orain hegan egiten duen belauntzia asmatu dute.
Ispilu erraldoiaren odisea
Alemaniako Mainz hirian Schott etxeak duen lantegian, 45 tona pisatzen dituen ispilu erraldoi bat egin dute. 8,6 metroko diametroa izan …
Ludwig Boltzmann
Fisikari austriar hau Vienan munduratu zen 1844.eko otsailaren 20an. Bere ikasketak burutu ondoren, Vienako unibertsitatean 1866.ean lortu zuen doktore-titulua. Matematika- …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
