761993(e)ko urria
Erreportajeak
Estatorreaktoreak hegazkinetan
Beren arazo ekonomiko larriak eduki arren, errusiarrek XXI. mendean hegazkin aeroespazialek izango duten motorea probatua dute jadanik: “superrestatorreaktore hipertsonikoa”. Motore …
Esklerosi anizkoitza
Beste izen batzuekin ere ezagutzen den gaitz hau usuagoa da arraza zuriko pertsonengan Asian baino. Ingalaterran, adibidez, kasu bat izaten …
Lertxun gorria, hegoaldeko hegaztia
Ingurune hezeetako hegaztiez aritzean, lertxun gorria (Ardea purpurea) lertxun tipikoa dela esan daiteke, eta ondorioz espezie honen ezaugarririk …
Lehen zaborra... eta publizitate espaziala (eta II)
Orbitan diren sateliteak eta beren hondakinek sortutako arazoak handiak izanik ere astronomoek hurbilago dituzte kezkati agertzeko arrazoi nagusiak. Jakina, poluzio …
Itsas azpian lanean
Presio handiak, tenperatura baxuak, gazitasuna, ur-korronte bortitzak eta iluntasuna dira itsas hondoan aritzeko zailtasunik nabarienak. Arazo hauei aurre egiteko teknologi …
Atmoferako elektrizitatea. Tximistak eta beste
Atmosferako elektrizitatea aztertzean, oraindik ere guztiz ondo ezagutzen ez den fenomenologiaz arituko gara, fisikarien orojakiletasun usteko horren hutsuneetako bat agertuz.
Lehen animalia hegalariak (II): Ur gezetako gargantua txiki horiek
Intsektu hegadun guztiek aldaketa morfologiko sorta bat (= metamorfosia) jasaten dute heldutasunera iritsi aurretik. Txitxiburduntzi eta sorginorratzen kasuan hazkunde hori …
Larrako ingurune zartatua
Euskal Herriko lurrek duten aberastasuna inguru ugari eta ezberdinei zor badiete, adierazgarririk onenetarikoa Larra litzake. Lur karstiko honek, bere barnean …
Izarrak eta gaueko argiteria
Garai batean gauean zeru oskarbiari begira jarrita Esne Bidea erraz ikus zitekeen. Izarrak ugari soma zitezkeen garai batean, baina gaur …
Inguratzen gaituen aluminioa
Diseinuaren ikuspuntutik pieza ala osagai bat egiteko materiala aukeratzea aldagai desberdinen araberakoa da. Aldagai horien analisia errazteko, bi talde desberdinetan …
Edoskitze artifizialaren historia
Edoskitze Naturalak elikadura orekatua eskaini dio gizakumeari bere lehenengo haurtzaroan milaka urtetan zehar. Gaixotasun infekziosoak haur-hilkortasunerako eragile garrantzizkoenak baziren ere, …
Ordenadore pertsonalen mikroprozesadoreak
Eredu berberak izanik gasolina eta gasoil erregaiaz baliatzen diren bi automobilen arteko diferentziak denok ezagutzen ditugu. Kanpotik berdinak izan arren, …
Kode sekretuak (I, II, III)
Gaiari heldu baino lehen, kriptologiako zenbait hitz teknikoren zerrenda emango dugu, irakurleak aldez aurretik ezagutu dezan.
Albisteak
Laser urdinaren aplikazioa
IBM etxeak munduko marka hautsi berria du. Ezabatu eta berriz erregistra daitekeen CD diskoan zentimetro karratuko 2,5 Gigabiteko informazioa sartzea …
Eguzki-sistemaren muga
Eguzki-sistemaren muga duela gutxi zehaztu dute Frantziako CNRS erakundeko astrofisikariek. Heliopausak, heliosfera eta partikula neutro zein plasmaz osatutako izarrarteko hodeia …
Kamioi elektrikoa
Ibilgailu elektrikoak ez dira automobilak bakarrik izango. Kamioi handiak ere elektrikoak izango dira, Volvo etxeak dioenez.
Mars 94 kolokan
Errusiarrek Mars 94 espaziountzia udazken honetan jaurtitzea espero zuten.
Anti-paf eta asma
Molekula-mota asko ari dira ebaluatzen asma bronkitikoaren tratamenduan.
Iman berezia
Metalik gabeko imana, teorikoki ezinezkoa da, baina horixe da Parisen Andre Rassat zientzilariak eta bere lankideek aurkitu dutena.
Itsasoetako metanoa
Arabiako itsasoaren azpian metano-kantitatea igo egin da. Izan ere han petrolioa baitago. Metanoa fitoplanktonak sortzen du eta hazkundea montzoi-urei zor …
Hiesa: etsipena eta itxaropena
Aldizkarietako albisteei begiratuz gero, joan den ekainaren hasieran Berlinen egindako nazioarteko bilkuratik itxaropen handirik gabe atera da jendea.
Haserretutako bakterioa
Pyrococcus furiosus izeneko bakterioak, 350ºC-ko tenperatura behar du bizitzeko.
Gezurrezko bularrei agur!
Estatu Batuetan emakume guztien ehuneko biak silikonazko protesiak jarriak zituzten bularretan, baina kenduarazi egin dituzte.
Bideobetaurrekoak
Willy Johnson britainiarrak asmatu ditu goggle vox izeneko betaurrekoak. Kristal likidozko betaurrekoak dira eta telebistak, magnetoskopiotik edo bideojoko-kontsolatik datozen irudiak …
Eguzkitiko energia gehiago
Estatu Batuetako Energi Sailak 39 milio dolar erabiliko ditu eguzkitiko energia lortzeko sistemak garatzearren.
Izar iheskorrak erradioaktiboak dira
Fluxu galaktikoak mila milioi elektronvolteko energia izaten duenez, meteorito horietan erreakzio nuklearrak izaten dira.
Dromedario-esnez egindako gatza
Dromedarioaren esneak badu arazo bat. Likido edo gurin gisa har badaiteke ere, gatzatzen ez delako gaztarik ez dago egiterik.
Telebista numerikoa zuzenean
Maiatzean lehen aldiz telebistaz programa baten transmisioa numerikoki (digitalki) egin zen.
Injekzio bakarra trakomaren kontra
Chlamidia izeneko bakterioak, milioika pertsona utzi ditu itsututa herrialde bero eta pobreetan.
Japonian tximinoak biltzen
Japoniako zoo desberdinetan zazpi gorila zeuden, baina duela gutxi Tokioko Ueno zoora bildu dituzte.
Niels Bohr
Danimarkar fisikari ospetsu hau, Kopenhagen jaio zen 1885.eko urriaren 7an. 1911. urtean bere doktorego-tesia burutu zuelarik. Cambridgera joan zen, Rutherford-en …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
