3202015(e)ko abendua

Erreportajeak

Ajerik gabe zahartzea helburu

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Kardiologoarenera orain, traumatologoa gero, neurologoa, onkologoa… Zenbat eta zaharrago, ajeak ugariago, medikutara maizago, eta botikina beteago. Baina, baliteke aje guztien …

Itsaso bat plastikozkoa

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Aurten, plastikozko zorroak erabiltzea galaraziko duen lege bat onartu du Europar Batasunak. Bitartean, itsasoa plastikoen biltegi bihurtzen ari dela erakusten …

Elkarrizketak

Maria Jesus Esteban Galarza Matematikaria

“Teoria matematiko berriak aurkitu behar dira erronka berriei aurre egin ahal izateko”

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Paristik erantzun die galderei Maria Jesus Estebanek. Izan ere, tarteka jaioterrira etortzen bada ere, han egiten du lan, Matematika Aplikatuen …

Analisiak

Postpolio sindromea: arazoak eta proposamenak

Mario Feijoo Anakabe. - Euskadiko Polio Elkartearen lehendakaria.

Urriaren 24a poliomielitisaren aurkako nazioarteko eguna da. Egun hori baliatuz, guztiokin partekatu nahi ditu EPE-Euskadiko Polio Elkarteak poliomielitisaren ondorio berantiarrak, …

Mundu digitala

Automobilegiak?

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

Automobilak ez dira berez ibiltzen, izenak dioenaren kontrara. Horrela deitu zitzaien mugitzeko indarrari zegokionez ez zutelako zaldi edo astoren batek …

Lekukoak

Jesus Arregi Bengoa Astrofisikaria

“Oso garbi dut zer gustatuko litzaidakeen, bizia aurkitzea”

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Jesus Arregik berehala erantzun dio Elhuyarren eskaerari. Hain zuzen ere, Elhuyarren ohiko kolaboratzailea da. Hala, sarritan parte hartu du aldizkarian, …

Istorioak

Lakoizketako erua

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Osaba zaharrari apetak eman zion iturri hartako ur freskoa edan nahi zuela, eta iloba bidali zuen bila. Mutikoak ekarri zion …

Ekinean

Ostaizka Aizpurua Arrieta Zoologoa

"Horrelako erakunde batek gai izan beharko luke irtenbide egokia eskaintzeko"

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Emakumezko ikertzaileek beren ibilbide profesionala garatzeko topatzen dituzten zailtasun eta oztopoen adibidetzat jo daiteke Ostaizka Aizpurua Arrietari gertatutakoa. Hala ere, …

Atarikoa

Bide batez

Agirre Ruiz de Arkaute, Aitziber - Elhuyar Zientzia

Gizakion batez besteko biziraupena 20 urtez luzatu da, duela ehun urteren aldean. Zientzialariek, dena dela, ez dute uste datozen ehun …

Gai librean

LDM: Lurreko Telebista Digitalak bizirauteko teknologia berria, EHUren eskutik

Montalban Sanchez, Jon - TSR ikerketa-taldea EHUko Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoa

EHUko TSR taldeak beste ikerketa-talde batzuekin batera garatu duen LDM teknologia erreferente da munduan. Besteak beste, Ipar Amerikako Lurreko Telebista …

Satelite bidezko kokapen-sistema askotarikoak

Zubizarreta Arano, Xabier - Fraunhofer IIS-ko Satelite Hargailuen departamentuko ikertzailea (Nurenberg, Alemania)

Duela urte gutxi arte, iparrorratz eta mapen beharrik gabe, satelite bidez orienta zitezkeen bakarrak gobernu-erakundeak ziren. Baina geroz eta esparru …

Gure gorputza, minbiziaren kontrako arma boteretsua

Omaetxebarria Ibarra, Miren Josu - EHUko Biokimika eta Biologia Molekularra Saileko irakaslea eta ikertzailea
Osinalde Moraleja, Nerea - EHUko Biokimika eta Biologia Molekularra Saileko irakaslea

Minbiziaren aurka egiteko estrategiak nabarmen aldatu dira azken bi hamarkadetan; minbizi-zelulen kontra inespezifikoki jarduten duten agente kimiko edota erradioaktiboak ohikoenak …

Albisteak

Medikuntzako Nobel Saria, zizare bizkarroiek eragindako gaitzen eta malariaren aurkako terapiak asmatu dituztenentzat

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Karolinska Institutuak jakinarazi duenez, aurten hiru ikertzaileren artean banatuko dute Fisiologia edo Medikuntzako Nobel saria; erdia William C. Campbell eta …

Fisikako Nobel Saria neutrinoak eraldatu egiten direla eta masa dutela frogatu zutenentzat

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Nobel Fundazioak iragarri duenez, Takaaki Kajita japoniarrak eta Arthur B. McDonald kanadarrak jasoko dute 2015eko Fisikako Nobel Saria. Bi ikertzaile …

Kimikako Nobel Saria, DNA konpontzeko mekanismoen ikertzaileentzat

Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

Hiru zatitan banatuko dute aurten Kimikako Nobel Saria. Tomas Lindahl, Paul Modrich eta Aziz Sancar ikertzaileek jasoko dute heren bana, …

Txernobyl inguruan animalia basatiak ugaritzen ari direla frogatu dute

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Txernobylgo zentral nuklearraren hondamendia gertatu zenetik ia 30 urte bete direnean, erradioaktibitateak kutsatutako eremuan ugaztun handiak ugaritzen ari direla frogatu …

Duela 80.000 urteko Homo sapiens baten arrastoak topatu dituzte Txinan

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

47 hortzek eman dute arrastoa. Txinako hegoekialdeko Fuyan izeneko kobazulo batean aurkitu zituzten, Daoxianen. 120.000-80.000 urte dituzte, eta, anatomikoki, gizaki …

Arlanpeko Dama, Paleolitoko artearen adibide bakana, argitara

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Arlanpeko kobazuloan (Lemoa, Bizkaia) emakume-itxurako grabatuak dituen harri handi bat aurkitu dutela jakinarazi dute. Grabatuak duela 17.500 urte ingurukoak dira, …

Hiesaren birus latenteen aurkako antigorputz bat sortu dute

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Hiesaren birus latenteekin infektatutako zelulak deuseztatzeko modu berri bat aurkeztu dute ikertzaile estatubatuar batzuek, Nature Communications aldizkarian.

Antirretrobiralekin hiesa …

Ultrasoinuz objektu txikiak lebitatzeko teknologia

Agirre Ruiz de Arkaute, Aitziber - Elhuyar Zientzia

Milimetro bat baino txikiagoak diren objektuak ultrasoinu hutsez lebitatzen jarri, eta gora eta behera, alderik alde eta buelta emanez ere …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila