2972013(e)ko maiatza

Erreportajeak

Osagai funtzionalak, muga lausoetan

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Denden apaletan, gero eta leku handiagoa hartzen dute osasuna edo itxura ia mirariz hobetzea agintzen duten elikagaiek eta edergintzako produktuek. …

Merkurio, espero ez bezalako planeta

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Garai batean, astronomoek uste zuten Merkuriok beti alde bera erakusten ziola Eguzkiari, baina ez da horrela. Uste zuten beste planetek …

Elkarrizketak

Txema Pitarke Elhuyarreko lehendakaria

"Jarraitu behar dugu orain artekoa egiten, baina egokituz egoerak eskatzen eta eskaintzen dituen beharretara"

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Elkarrizketa hasi orduko, bera zientzialaria dela esan du Txema Pitarkek, Elhuyarreko lehendakari berriak. Esan gabe ere, nanoGUNEn duen bulegoari begiratuta, …

Analisiak

Pankreako minbiziaren diagnostikoa

Herreros Villanueva, Marta - Medikuntzan doktorea, EHU

Inork ez du horretaz ezer entzun nahi, eta, entzun behar izatekotan, gaueko amesgaiztoetan bakarrik. Pankreako minbizia diagnostikatzen badigute, zapuztu egiten …

Mundu digitala

Google: lagun zintzoa, gaiztotzen

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

Googlek, enpresa erraldoi bat izan arren, jator-fama izan du hasieratik: garaje batean bi lagunen artean sortutako enpresa, software librearen erabiltzaile …

Istorioak

James Croll-en izotz-aroak

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

James Croll izenarekin sinatzen zuen, eta ordura arte ez zuen inork ezagutzen; baina 1860ko hamarkadaren hasieran, garaiko zientzialari puntakoenen arreta …

Atarikoa

Berrikuntza eta elkarreragina

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Badira boladan jarri eta esanahia galtzen duten hitzak. Arrisku hori dute berrikuntza eta elkarreragina hitzek, askoren ikur bihurtu baitira, horrekin …

Umore grafikoa

Gai librean

Ijitoen jatorria, DNAn islatua

Isabel Mendizabal Ezeizabarrena - Biomedikuntzan doktorea




Ijitoen jatorri ezezaguna

Gaur egun, Europako herrialde anitzetan sakabanaturik, 11 milioi ijito (edo, zuzenago, erromani) bizi dira. Herrialde bakar …

Galaxiek topo egiten dutenean

Miguel Querejeta Pérez - Astrofisikaria

Theogonia liburuan, Hesiodok xehetasun handiz deskribatzen du munduaren sorrera. Gauza jakina da Greziako kosmogonian Zeus beste jainko guztien aita ez …

Liburutegia

Lo onaren liburuak

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Askotan esaten da 24/7 motako gizarte batean bizi garela: 24 ordu, 7 egun astean. Eta horrekin adierazi nahi dute erlojuari …

Albisteak

Landareen erantzun immunitarioan inplikatutako 400 gene baino gehiago identifikatu dituzte

Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

Landareek mikroorganismoak detektatzeko hartzaile izan daitezkeen 472 gene identifikatu dituzte. Hartzaile horiei diana immune deritze, eta haiek abiarazten dute landareen …

Hotza biriketako tumoreak hiltzeko

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Zero azpiko ehun graduan dagoen orratz bat aplikatzea modu eraginkorra da biriketan hazitako tumoreen zelulak hiltzeko. Sistema hori, krioablazioa, erabiltzen …

Zirkunzisioa egiteak hiesetik zergatik babesten duen azaldu dute

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Erdainkuntzak edo zirkunzisioak zakilaren mikrobioma aldarazten du, eta horrek azal dezake zergatik babesten duen erdainkuntzak hiesetik eta birusek eragindako beste …

Clarity, organoak garden bihurtzeko teknika

Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

Stanford Unibertsitateko bioingeniari-talde batek Clarity izeneko metodologia garatu du, organoak garden bihurtzeko, inola kaltetu gabe. Hala, posible egin dute haien …

Parkinsonaren tratamendu gisa erabil litekeen molekula bat sortu dute

Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

Parkinsonak kaltetu ohi duen garuneko eskualdean neuroinflamazioa eta neuronen heriotza gutxitzen dituen molekula bat sortu dute (S14) Ikerketa Zientifikoen Kontseilu …

Karnitina, haragi gorriaren eta edari energetikoen kalteen erantzule

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Karnitinaren eta arteriosklerosiaren arteko erlazio frogatu dute Cleveland klinikako ikertzaileek (Estatu Batuak). Nature medicine aldizkarian argitaratu duten artikuluaren arabera, …

Leuzemia eta linfoma sendatzeko, zelulak birprogramatu

Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

Linfoma- eta leuzemia-zelula batzuk birprogramatuta gaizto izateari uztea lortu dute Nafarroako CIMA eta Bartzelonako CRG zentroetako zientzialari-talde batek. Birprogramatutako zelulek …

Hiru dimentsioen efektua etorkizuneko telefono mugikorretan

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Argia difraktatzea izan daiteke gakoa pantaila baten irudia hiru dimentsiotan ikusteko, betaurreko berezien beharrik izan gabe. Hain zuzen ere, difrakzioan …

Australopithecus sediba, eboluzioaren mosaiko bat

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Australopithecus sedibaren hezurren sei ikerketaren emaitzak argitaratu ondoren, nabarmen azaldu da hominidoen eboluzioaren konplexutasuna.

Adituen ustez, ikerketak mosaiko anatomiko …

X kromosoma hauskorraren sindromerako terapia berri bat aurkitu dute

Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

Achucarro neurozientzia-zentroko eta EHUko ikertzaileek terapia berri bat aurkitu dute X kromosoma hauskorraren sindromerako. Sistema endocannabinoidea modulatuz gaixotasunaren sintomak hobetzea …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila