2792011(e)ko urria
Erreportajeak
Denboran atzera, DNAri jarraika
DNAren haritik tiraka, denboran atzera egin daiteke, eta giza taldeak, eta haien kulturak, nondik nora mugitu diren jakin. Azkenaldian egin …
LED. Argia aldatu da
Argia sortzeko modua aldatu da. Wolframiozko hari goriaren sistema, ohiko bonbilla, zaharkituta dago. Eta merkuriozko lurrun bati fluoreszentzia eragitekoari, hodi …
Elikagai-krisietan komunikazioa da giltza
"Azken aldiko elikagai-krisiek agerian jarri dute hiritarrek ez dutela ez ulertzen ez sinesten egiten den komunikazioa". Hitz horiek José Luis …
Afasia, hitzak buruan galduta
San Sebastian eguna, 6 urte atzera. Josetxo egun berezia gozatzen zebilen, seme zaharrenarekin. Arratsaldeko zazpietan zerbait hartzera sartu ziren biak …
Elkarrizketak
"Atomoa oso jostalaria da; batzuetan lortzen dugu kasu pixka bat egitea ere"
Energia eta ingurumenerako aplikazio berrien bilaketan, atomoak eta materialak ditu bidaide Maribel Arriortuak (Barakaldo, 1950). Kristalografian eta Mineralogian katedraduna da, …
Analisiak
Polimeroak birziklatzearen mundu konplexua
Birziklapenak aukera asko ematen dio hondakinen tratamenduari. Hala ere, asko aldatzen dira aukerak birziklatu behar den materialaren arabera. Polimeroen kasua …
Mundu digitala
Gailu mugikorretako aplikazioak, webaren kalterako
Gaur egungo telefono mugikorrek eta tabletek Interneten ibiltzea ahalbidetzen dute; baina, horietan, normalean, ez da nabigatzaile bat erabiltzen, ordenagailuetan bezala. …
Gogoetan
Aparraren aldeko gerra
Garrantzitsua da aparra garagardoan. Babesa ematen dio edariari; airea ez da likidora iristen, eta ez da oxidatzen. Are gehiago, aparraren …
Istorioak
Evariste Galois: matematikari gazte baten tragedia
"Bi abertzalek probokatu naute... Ezinezkoa zait uko egitea. Barkamena erregutzen dizuet ez esateagatik. Baina nire aurkariek ohorezko hitza eskatu didate, …
Atarikoa
Elikagai-krisiak
Elikagaiei lotutako arrisku-egoera baten aurrean nola jokatu galdeginda, ia denok bat etorriko ginateke bi eskakizun hauekin: informazio zuzena eta behar …
Umore grafikoa
Gai librean
Kitridiomikosia: ikara sorrarazten duen gaixotasuna
Rojo, Iratxe - Biologoak
Anfibioak mundu osoan ari dira desagertzen. Nonahi populazioak murrizten dira. Ez da habitat-galera, espezie inbaditzaile edota gehiegizko ustiaketaren ondorioz bakarrik, …
Liburutegia
Alice dibulgazioaren lurraldean
Lewis Carroll idazle britainiarrak ez du gomendiorik behar. Haren bi lan ospetsuenak, Aliceren abenturak Lurralde Miresgarrian eta Ispiluan barrena eta …
Albisteak
Lurreko lehenengo bizidunetako batzuen fosilak aurkitu dituzte
Bizidun zelulabakar batzuen fosilak aurkitu dituzte Osford Unibertsitateko eta Mendebaldeko Australiako Unibertsitateko bi geologok, behinola hondartza bat izandako eremu batean, …
Archaeopteryx ez zen izan hegaztien aitzindaria, haien ahaide hurbil bat baizik
Denbora luzean hegaztien aitzindaritzat jo den taldea, Archaeopteryx , posizio horretatik kentzea proposatu du Beijingo Ornodunen Paleontologia eta Paleoantropologia Institutuko …
Itsas harrapariei jarraituta migrazio-korridoreak aurkitu dituzte
Ozeano Pazifikoko bi eremu handi, Estatu Batuetako mendebaldeko kostaldearen parekoa bata, eta Hawaii eta Alaska artekoa bestea, itsas harrapari handi …
Odolak neuronak sortzeko prozesuan eragiten du
Odolean dauden faktore batzuek neuronen sorkuntza areagotzeko edo moteltzeko gaitasuna dutela frogatu dute. Standford Unibertsitean egin dute ikerketa, saguekin, eta, …
Gizakia antibiotikoak erabiltzen hasi baino askoz lehenagokoak dira bakterioek haiekiko dituzten erresistentziak
Azken 30.000 urtean izoztuta egon den lurretan, gaur egungo antibiotiko modernoekiko erresistenteak diren bakterioak aurkitu ditu McMaster Unibertsitateko biokimikari-talde batek. …
Tren-istripuen aurkako prebentzio-sistema berri bat
Trenek errailetatik irteteko duten arriskua neurtzen eta kalkulatzen duen sistema bat garatu eta patentatu du Product & Process Developement enpresaren …
Neutroiak kubikoak izan daitezke neutroi-izarretan
Zer itxura dute neutroiek? Inork ez ditu ikusi, baina, adituen ustez, neutroiek esfera-itxura dute, beste partikulak bezala. Hala ere, beharbada, …
Volt gutxiko desfibriladorea
Ohiko desfibriladoreak gai dira bihotzak elektrikoki berpizteko, baina oso deskarga handia askatuta: pazientearen bularrean 1.000 volteko shock elektriko bat sortuta. …
Galaxien arteko gasak elikatzen du Esne Bidea
Hubble espazio-teleskopioak emandako informazioan oinarrituta, Esne Bidea galaxien arteko gasez hornitzen dela proposatu dute Notre Dame Unibertsitateko bi ikertzailek. Hala, …
Meteoritoaren ideiaren aldeko beste froga bat aurkeztu dute dinosauroen desagerpenaren auzian
Dinosauro baten hezurra aurkitu du Yale Unibertsitateko paleontologo-talde batek Montanan, K-T muga deritzon sedimentu-geruzatik 13 zentimetrora. Orain arte iridiotan aberatsa …
Obuluaren itsasgarri gozoa identifikatu dute
Espermatozoideak gozotasuna behar du obulura sartzeko; hain zuzen ere, barneratu aurretik, obuluari itsasten zaio, eta, horretarako, ezinbestekoak ditu geruza peluzidoan …
Harrapakinak aurkitzeko seinale elektrikoak erabiltzen dituzte tukuxi izurdeek
Alemaniako Allwetterzoo Münster zooko izurdetegian ohartu dira tukuxi izurdeak elektrohartzaileez baliatzen direla beren harrapakinak aurkitzeko. Haien bidez, animalia guztiek sortzen …
A gripearen birus-mota guztiei eragiten dien antigorputz bat aurkitu dute
A gripearen birusaren azpitalde edo mota guztiei eragiten dien antigorputz bat identifikatu du Suitzako Biomedikuntzako Ikerketetarako Institutuko talde batek, eta …
Oxigeno faltak eragiten du beldarren muda
Beldarrek lauzpabost aldiz berritzen dute beren exoeskeletoa, tximeleta bihurtu baino lehen. Baina nola dakite noiz den horretarako garaia? Duke Unibertsitateko …
Antiprotoi-eraztun bat aurkitu dute Lurraren inguruan
Jakina da partikula asko geratzen direla Lurraren eremu magnetikoan harrapatuta; eta Europako astrofisikari-talde batek ikusi du, Pamela sateliteari esker, antipartikulak …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
