2032004(e)ko azaroa
Erreportajeak
Bizia eta oinarrizko zientzia Nobel sarietan
Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia
Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia
Urriaren lehen egunetan iragarri zituzten aurtengo Nobel sariak. Aurten, sei estatubatuarrek eta bi israeldarrek jasoko dituzte zientzietako sariak.
Simetria ez da beti lege
Utzi harri bat uretara erortzen eta simetria aurkituko duzu. Uhinak norabide guztietan berdin hedatuko dira, eta zirkulu perfektuak osatuko dituzte. …
Hirietako fauna
Yuppie-ak, langile autonomoak, punkie-ak, kirolariak, igeltseroak, eskaleak, apaizak, umeak, prostitutak, taxistak, poliziak, artistak, erretiratuak, drogazaleak, solidarioak... denetarik ikusten da hiri …
Biziaren hazia
Txinan, nekazari batzuk soroaren erdian daude, larritasun keinua aurpegian eta zerura begira. Eguraldi aproposa noiz egingo zain daude, arroza landatu …
UMTS eta WiMax aurrez aurre
Datozen urteotan telekomunikazioen merkatuan lehiatuko diren bi sistemak dira. UMTS telefonia mugikorraren hirugarren belaunaldia da, telekomunikazio-enpresa erraldoien azken apustua, erakunde …
Plazeraren eta arriskuaren mugan
Marta trenaren zain dago. Zertan ari den ia jabetu ere egin gabe, zigarro bat piztu du. Kearen beste aldean ikusi …
Isotopo erradioaktiboak sendagile
Nafarroako Unibertsitate Klinikan, bularreko minbiziaren aurkako tratamendu berri bat garatu dute: isotopo erradioaktiboak erabiltzen dituzte minbizia sendatzeko. Paladio-103 isotopo erradioaktiboa …
Urpekaritzaren historia
Urpekari gehienek erabiltzen duten tresneria modernoa ikusita, pentsa liteke historian berriki sortu eta garatutako jarduera dela. Oker geundeke. Izan ere, …
Tutankhamon-en lilura
“Azkenean aurkikuntza zoragarri bat egin dugu Haranean; sekulako hilobia ukitu gabeko zigiluarekin. Indusketa berriro estali dugu, zu etorri arte. Zorionak...” …
Dislexia: nola detektatu
Ume guztiek ikasteko gaitasun desberdina dute, eta, horregatik, batzuentzat errazagoak gertatzen dira idazketa eta irakurketa beste batzuentzat baino. Hala ere, …
Espeziak eta gozagarriak
Uranga, Ane Miren -
Gozagarriak eta espeziak janariei ematen dieten zapore eta usainagatik erabiltzen dira bereziki, eta horietako asko Asiatik datoz, gehienbat India eta …
Elkarrizketak
Amalia Mtz. de Murgia: "Ez dugu ekartzen sufritzen dutela dakigun animaliarik"
Askorentzat, Donostian betidanik izan da Aquariuma. 1928an ireki zuten Gipuzkoako Ozeanografia Elkartearen ekimenez. Hainbat jarduera ditu gaur egun Gipuzkoako Ozeanografia …
Albisteak
Espazio-ontzi pribatuen lasterketak badu irabazlea
SpaceShipOne ontziak irabazi du X saria, enpresa pribatuek egindako espazio-ontzien lasterketa.
Tenperaturaren mugaren bila
Badago gauza handien tenperatura neurtzea, baina ez partikula txikiena. Fisikari batzuen ustez, muga hori neurtu nahi den materialaren eta materialak …
Maite zaitut betiko
Egiptoarrek gizakiak bezain ondo momifikatzen zituzten animaliak. Hala adierazi dute egin berri duten ikerketa baten emaitzek.
Robot eulijale autonomoa
Ecobot II du izena, eta bereziki diseinatuta dago kanpotik energiarik eman gabe inguru gogorretan lan egiteko. Hau da, berak sortzen …
Material plastikoaz gain, magnetikoa
Ingalaterrako fisikari batzuek lortu dute lehen polimero magnetiko erabilgarria. Bi osagai nahastu zituzten material berria sortzeko:
Nanohodiei esker argia jasotzen duen antena
Karbonozko nanohodiekin argia jasotzen duen antena bat egin dute.
Metanoa Lurreko mantuan
Laborategiko kondizioak Lurraren mantuan daudenen antzekoak zirenez, litekeena da lur azpian metano-erreserbak egotea.
Erditzean hila, duela hiru mila urte baino gehiago
K.a. 1500-1000 urteen artean ehortzi zuten hogeita bost bat urteko emakume baten gorpua aztertu dute Bartzelonako Unibertsitatean.
Microsoft-ek Google gainditu nahi du
Microsoft-ek, aldaketak egingo ditu bere bilatzailea erabiliena bihur dadin.
Enbrioien zelula amekin ikertu ahal izango da Espainian
Zientzialari askok borrokatu dute Espainian enbrioien zelula amekin ikertu ahal izateko, eta, azkenean, posible izango da.
Lauki-itxurako bakterioa
Aurkitu zutenetik 24 urte pasatu eta gero, ikertzaileek lortu dute bakterio karratuak laborategian haztea.
Zer dago laserraren barruan?
Laserraren barruko pultsuen maiztasuna neurtu dute Austriako eta Alemaniako fisikari batzuek.
Haserrea, proteina eta arazo kardiobaskularrak
Susmo sendoa zegoen lehendik ere, baina adituek geroz eta lotura zuzenagoa ikusten dute haserrearen eta bihotzeko gaitzen artean.
Zarata kanpoan, airea barrura
Zaratatik babesteaz gain aireari pasatzen uzten dion adreilua asmatu dute Australian.
Errusiak baiezkoa Kyotoko protokoloari
Azkenean Errusiak berretsi egin du Kyotoko protokoloa eta martxan jartzeko moduan izango dira.
Betaurreko horiak ikusmena babesteko
Argi urdinak ikusmena kaltetzen duela frogatu dute Errusiako ikertzaile batzuek
Anfibioek etorkizun beltza
Mundu osoko anfibio-espezieen heren bat desagertzeko arriskuan dago herpetologoen esanean.
Malariaren aurkako txertoa bidean da
Mozambiken malariaren aurkako txerto bat ari dira probatzen.
Gripearen birusaren amarruak
Ikertzaileek ez dute lortu gripea sendatzeko tratamendu eraginkorrik. ikertzaileek ikusi dute nola egiten dion aurre birusak botikari. Birusak kanal hori …
Tiranosauroen burua aurretik
Tiranosauroen arbasoen fosil batzuk aztertuta, Beijing-eko ikertzaile-talde batek adierazi du burua gorputza bera baino lehenago garatu zela.
Maurice Wilkins hil da
DNAren egituraren aurkikuntzan parte hartu zuen Maurice Wilkins hil da, laurogeita zortzi urte zituela.
Hogeita hiru kilometroko izarra
NASAko astronomoek neutroi-izar baten diametroa zenbatekoa den kalkulatu dute.
Espazioko mikroorganismo superahaltsuak
Planeta baten aurka talka eginda ere, mikroorganismo batzuek bizirik irautea lortzen dute.
Telefono berria gorrentzat
Entzumen-arazoak dituztenentzat, telefonoz hitz egin ahal izateko beste tresna bat asmatu dute.
Primate handien garuna pribilegiatu egin zuen genea
Suitzako Lausanne-ko Unibertsitatean, primate handien garuna, gizakiarena barne, garatzen lagundu zuen geneetako bat identifikatu dute.
Bizilekua finkatu eta liskarrak hasi, dena bat
Adituek uste dute leku finkoan bizitzen hasi zirenean sortu zirela lehenengo liskarrak.
Bakterioaren moko fina
Oso garrantzitsua da jakitea nondik eta nola hartzen duen burdina bakterioak, haren aurkako arma hobeak lortzeko.
Elhuyarren berriak
XI. CAF-Elhuyar sariak
CAF-Elhuyar sarien XI. edizioa martxan dago. Lanak aurkezteko epea abenduaren 15ean amaitzen da, eta, beraz, zientzia-dibulgatzaileak garaiz dabiltza oraindik sariketara …
Jakintza hedatuz
Kristalen egitura-dantza
Zehazki, kristal hitzak egitura kristalinoa duen materiala adierazten du.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
