1992004(e)ko ekaina

Erreportajeak

Biometria, gizakiak identifikatzeko etorkizuneko sistema

Atxotegi Alegria, Uhaina - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Orain arte, txartelak erabili izan ditugu eguneroko bizitzan makinek identifika gaitzaten. Bankutik dirua ateratzeko, eta kiroldegira edo beste hainbat eraikinetara …

Gogortzeko estali

Rementeria Argote, Nagore - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Harrigarria dirudien arren, nahikoa da mikra gutxi batzuetako geruza batekin estaltzea pieza bat askoz ere gogorragoa izan dadin. Horretarako, noski, …

Hondartza, itsasoaren ataria

Lexartza Artza, Irantzu - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Uda laster izango dugu hemen, eta, hura hurbildu ahala, hondartzak betetzen hasiko gara. Baina hondartzak, beltzaran jartzeko eta bainatzeko erabiltzen …

Hondartzetako ekologia

Rementeria Argote, Nagore - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Egun zoragarria atera du, ez da laino bat bera ere ageri zeru-mugan. Homo sapiens -a eguna eguzkipean pasatzeko prestatu da; …

Kostaldeko dunak, haizearen hareazko sorkuntza

Lexartza Artza, Irantzu - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Hondartzetan eta paduretan, olatuak heltzen ez diren aldean, haizearen ondorioz dunak sor daitezke kontsolidatu gabeko sedimentuan. Askotarikoak izan daitezke haien …

Delta: ibaia itsasoaren aurka borrokan

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Ibaiak etengabe dakar nonbaitetik lapurtutako materia, eta itsasoak etengabe jaten du ibaiak ekarritako hori. Borroka hori ez da inoiz amaitzen …

Lurra irabazteko itsasoarekin lehian

Rementeria Argote, Nagore - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Kostaldeko herri batek hazteko duen muga natural nagusia itsasoa da. Baina oztopo hori ez da gaindiezina gizakiarentzat, eta lur-beharra asetzeko …

Adio hondartza naturalei

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Zer gertatuko litzateke hondartzak itxiko balituzte ekosistemak babesteko? Hainbaten kontzientzia ekologikoa bertan behera geratuko litzateke. Gauza bat da ekologista izatea; …

Biomaterialen erabilera medikuntzan

Orive Arroyo, Gorka - Farmazian doktorea. Biofarmazia, Farmakozinetika eta Farmazia-teknologiako irakasle kolaboratzailea

Biomaterialen eragina gero eta bortitzagoa da zientzian eta medikuntzan.
Izaera eta propietate oso ezberdinak dituzten biomaterialak erabiltzen hasi dira medikamentu …

Musuaren gaixotasuna, uste baino usuagoa

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Mononukleosi infekziosoa, edo musuaren gaixotasuna, ez da oso patologia ezaguna, baina jendeak uste duen baino eragin handiagoa du. Gaixotasun infekzioso …

Ur-motak

Lorenzo, Arantza -
Uranga, Ane Miren -

Ura funtsezko osagaia da izaki bizidunentzat. Gure gorputzaren funtzio anitzetan parte hartzen du: elikagaien ziklo osoa uretan gertatzen da, organoek …

Elkarrizketak

Juan Bald: "Baikorrak izan behar dugu. Itsasoaren egoera hobetu egin da"

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

AZTIko Angel Borja biologoa eta SOC-SOES erakundeko Michael Collins ozeanografoa Oceanography and Marine Environment of the Basque Country liburuaren editoreak …

Albisteak

Gainazal gogorragoak

Elhuyar Zientzia -

Metalei eta aleazioei nitrogenoa erantsiz, zenbait materialen gainazala gogortzea eta higadurarekiko erresistentzia hobetzea lortu dute.

Ura, zuhaitzen goiko muga

Elhuyar Zientzia -

Zuhaitzek teorian zenbateko altuera maximoa har dezaketen kalkulatu dute Estatu Batuetako biologo batzuek.

GPSa taxietarako

Elhuyar Zientzia -

GPSak aplikazio ugari ditu gaur egun, eta Donostiako taxiek erabilera berri bat emango diote hemendik aurrera.

Gaiker proiektu bat koordinatzen ari da ur araztuak berrerabiltzeko

Elhuyar Zientzia -

Gaiker zentro teknologikoa ur araztuak berrerabiltzeko proiektu bat koordinatzen ari da.

Zelulen itxurak agintzen du

Elhuyar Zientzia -

Nola dakite zelulek zer egin heldu bilakatzen direnean? Biologo batzuen ustez, zelula adiposoak itxura esferikotik abiatuta hazten dira, eta hezurretako …

Unibertsitateko notak mugikorrean

Elhuyar Zientzia -

Azterketen notak mugikorrera edo posta elektronikora bidaltzeko zerbitzua jarri du abian Euskal Herriko Unibertsitateak.

Urruneko planeta

Elhuyar Zientzia -

Orain arteko planetarik urrunena detektatu dute Lurretik 17.000 argi-urtera.

Trilobiteak, Kanbriar Aroko berriemaileak

Elhuyar Zientzia -

Trilobiteen fosilen azterketa baten arabera, kontinente hori ez zen hain azkar puskatu, eta aldaketa horiek uste baino polikiago gertatu ziren.

Azaleko minbizia detektatzeko teknika

Elhuyar Zientzia -

Azaleko minbiziaren diagnosia errazteko teknika berria garatu dute fisikari batzuek Erresuma Batuan.

Hapkeita, Ilargiko minerala

Elhuyar Zientzia -

Lurrean ezagutzen ez den mineral bat aurkitu dute Omanen, eta hapkeita izena eman diote.

Konposatu inorganikoaren itxura organikoa

Elhuyar Zientzia -

Konposatu kimikoen nahasketa batek zelula-egitura har dezakeela ikusi dute zientzialari batzuek. Gai inorganikoz osatuta egon arren, egitura organikoen hainbat ezaugarri …

Iressa, botika eraginkorra baina selektiboegia

Elhuyar Zientzia -

Biriketako tumoreak tratatzeko botika berri batek ekarri du ezustekoa. Iressa izeneko medikamentua oso eraginkorra da tumoreak txikitzeko, baina pazienteen % …

Irudiak bilatu konposizioaren eta koloreen arabera

Elhuyar Zientzia -

Donostiako Informatika Fakultatean David Vicentek garatu duen irudi-bilatzaileak, irudiaren konposizioan eta koloreetan oinarritutako bilaketak egiten ditu.

Anestesiaren eraginkortasuna kontrolatzeko tresna

Elhuyar Zientzia -

BIS izeneko monitorea garatu dute eta zientzialarien ustez, sistema horrek % 80 gutxi lezake guztiz lokartzen ez diren edo esnatzen …

Grabazio zaharrak berreskuratzeko teknika

Elhuyar Zientzia -

Fisikari batzuek teknika berri bat garatu dute disko zaharren kopia digitalak egiteko diskoa bera kaltetu gabe.

Asiaren erdialdeko biztanleak jatorriz kaukasiarrak

Elhuyar Zientzia -

Hezurdura batzuetako DNA mitokondriala aztertuta, Kazakhstaneko biztanleak jatorriz arraza kaukasiarrekoak direla ikusi dute.

Beste aurrerapauso bat laguntza bidezko ugalketan

Elhuyar Zientzia -

Quironek Donostian eta Bilbon dituen ugalketa-unitateek lehenengo haurdunaldia lortu dute Ezarpenaren Aurreko Diagnostiko Genetikoa izeneko teknika erabiliz.

Berotze globala ikertzeko tresnak zorrozten

Elhuyar Zientzia -

Estratosferaren eragina kontuan hartzen duen eredu estatistikoa egin du AEBetako ikerketa-talde batek.

Dinosauroak eme faltan

Elhuyar Zientzia -

Teoria berri baten arabera, emerik jaiotzen ez zelako desagertu ziren dinosauroak.

Gaizkaten babesa

Elhuyar Zientzia -

Estatu Batuetan gaizkatari eman dioten babes-figurak kezka sortu du natura babesteko elkarteetan.

Materia iluna detektatu ezinik

Elhuyar Zientzia -

'Materia ilunaren bilatze kriogenikoa' izena duen esperimentuaren lehen emaitzak aurkeztu dituzte astrofisikari italiarrek.

Oroimenaren kokapena garunean

Elhuyar Zientzia -

Aldi berean buruan gorde daitezkeen irudien kopurua garuneko gune txiki batek mugatzen du. Aurkikuntza hori egin dute ikertzaile batzuek epe …

Sumendiek negua nahiago

Elhuyar Zientzia -

Aspaldiko kezka da sumendien erupzioak zergatik gertatzen diren gertatzen direnean, eta galdera horri erantzun nahi izan dio geologo-talde batek.

Neolitoko balea-harrapaketak Hego Korean

Elhuyar Zientzia -

Koreako biztanleek baleak harrapatzen zituzten duela 6.000 urte.

Berrogeita hamar karbonoko kaiolatxoa

Elhuyar Zientzia -

Lehen aldiz, berrogeita hamar karbono dituzten fulerenoak sintetizatu dituzte Txinako kimikari batzuek.

Laborategiko arratoiaren genoma agerian

Elhuyar Zientzia -

Ikertzaile-talde batek laborategiko arratoi arruntaren genoma sekuentziatu du. Hirugarren ugaztun-genoma da; gizakiarena eta saguarena lortu zituzten aurretik.

Hemoglobinaren 'arbasoek' toxinak kanporatzen zituzten

Elhuyar Zientzia -

Hawaiiko ikertzaile batzuek aurkitu dute hemoglobina proteinaren forma zaharren helburua zela oxigenoa eta beste hainbat toxina gorputzetik eliminatzea.

Txoriek iparrorratza kalibratzen dute iluntzero

Elhuyar Zientzia -

Jakin badakigu zein trebeak diren txoriak bidaia luzeetan orientatzen, eta Lurraren eremu magnetikoa erabiltzen dutela horretarako. Hala ere, ez dute …

Bizkaiko Golkoko antxoaren azterketa

Elhuyar Zientzia -

AZTIk, beste urte batez, kanpaina bat abiatu du Bizkaiko Golkoko antxoaren egoera nolakoa den jakiteko.

Berrilur: lur poluituak berreskuratzen

Elhuyar Zientzia -

Euskal Herrian poluituta egon daitezkeen lurren % 1 berreskuratzea da Berrilur proiektuaren helburua.

Elhuyarren berriak

Alphagalileo euskaraz

Lopez Viña, Rakel - Marketin saila

Hemendik aurrera, Alphagalileo , Europako ikerketaren berri ematen duen web gunea, euskaraz erabili ahal izango da eta baita gaztelaniaz ere.

Jakintza hedatuz

Kolesterolaren aurkako botikaren bila

Andonegi Beristain, Garazi - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Gasteizko Farmazia Fakultatean dietaren osagaiek gizentasunean duten eragina ikertzen aritu dira urtetan. Ikerketa-lerro horren barnean, azido linoleiko konjokatua aztertzen ari …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila