Benvido, o CD máis alto

Roa Zubia, Guillermo

Elhuyar Zientzia

Cando se lanzou o primeiro dispositivo de reprodución de discos compactos, os amantes da tecnoloxía disparáronse. “Un disco de tan só doce centímetros de diámetro e con máis música que eses LP de sempre!”, dicían. Pero non era una cuestión de tamaño. Paira moitos, o 1 de outubro de 1982 entramos na era dixital.

"É compacto, lixeiro, funciona cun só botón e está fabricado con materiais que case nunca se estragan". Desta maneira os primeiros vendedores enxalzaban o CD. O que dicían non era do todo certo, sobre todo no que se refire á deterioración, pero polo menos había grandes diferenzas coa FCT. Moi grande. E mirando atrás na historia, foi un paso fundamental paira a industria do son.

O fonógrafo foi inventado polo estadounidense Thomas Edison. O 4 de decembro de 1887 escoitou por primeira vez a súa voz gravada nun cilindro. A partir de entón producíronse moitos cambios na tecnoloxía de gravación de son. Abandonáronse os cilindros e empezáronse a utilizar os discos como soporte, mellorouse o sistema eléctrico e incorporáronse os amplificadores, desenvolvéronse os discos LP para que o gravado durase moito tempo, chegando o son estereofónico.

O CDP-101 foi o primeiro reprodutor de CD comercializado.
SONY

Uns 105 anos despois da invención de Edison, lanzouse o disco CD. O CD ten gravado o código dixital do son, que é, en definitiva, o método máis adecuado paira almacenar moita información que existe actualmente e a posibilidade de facer dispositivos cada vez máis pequenos.

Billy Joel

O primeiro dispositivo que reproducía os CDs foi lanzado pola empresa CBS/Sony, que desenvolveu o concepto de disco xunto con outras dúas empresas, Philips e Polygram. Isto contribuíu moito á aceptación e difusión da tecnoloxía do CD; a participación de máis dun contribuíu á rápida consolidación dos estándares do sistema.

O 1 de outubro de 1982 Sony publicou o lector CDP-101. O número 101 en nome desta máquina fai referencia ao sistema dixital, que no sistema binario equivale ao número cinco, e segundo dixo o autor, era un dispositivo accesible paira calquera persoa que quería expresar con iso.

O primeiro lector pagou 168.000 yenes en Xapón. Era moito diñeiro, pero como sempre ocorre coa tecnoloxía, o lector CDP-101 abaratouse rapidamente.

Ademais do lector, CBS/Sony puxo á venda cincuenta discos. O primeiro foi o disco 52nd street do cantante Billy Joel. A finais de ano había un centenar de discos vendidos en Xapón.

Ademais dos fabricantes, o mercado tamén aceptou con gran rapidez o novo estándar. Son só vinte e dous anos desde a súa posta á venda e revolucionou a industria musical. En nome da nostalxia fixéronse esforzos en prol da FCT, pero o CD cedeu espazo á LP e ao casete en case todos os niveis. Quen non ten actualmente un lector de CD en casa?

Un material sobre outro

Aínda que pareza o contrario, o disco compacto non é un invento simple. O deseño básico está formado por polo menos tres materiais, distribuídos en capas.

O obxectivo desta organización é almacenar información dixital, é dicir, almacenar números. Estes números atópanse no sistema binario mediante un código composto por 0 e 1. Fisicamente é fácil expresar ceros e batas: nun material só hai que facer buracos.

Por iso, o lector debe dispor obrigatoriamente dunha máquina de detección de buracos. Parece fácil, non? Pois sinxelo, pero tecnoloxicamente complexo, porque os buracos son 125 nanómetros de profundidade (e un nanómetro é 1.000 millóns dun metro). Son buracos moi pequenos polo que deben ser detectados con coidado a través do láser.

G. Roia

Os buracos están "tallados" nunha capa de policarbonato. Por que o policarbonato? Hai moitas razóns, pero hai que destacar una delas: é un material plástico transparente. Non esquezades que os datos do CD lense ópticamente a través do láser, polo que debían utilizar un material que non xera ningunha interferencia e apostaron polo policarbonato.

Esta é a capa principal do CD. Aí está a música (aí están os números). A verdade é que a música tamén se atopa na capa de aluminio que ten por encima de leste policarbonato, xa que esta segunda capa realízase sobre o policarbonato perforado e onde se atopa o buraco a capa de aluminio toma relevo.

Por tanto, temos un material plástico e un aluminio en cada capa. O aluminio actúa como espello. É un metal moi apropiado paira iso, pero do mesmo xeito que a maioría dos metais, debe protexerse da atmosfera. Por iso ten a capa superior doutro material plástico (paira nós a parte superior do disco, a parte na que están escritas as letras). Esta última adoita ser un polímero acrílico.

Una estrutura realmente complexa. Quen diría que paira facer un CD citrín son necesarios tantos ingredientes?

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila