2022004(e)ko urria
Erreportajeak
Goizegi jaiotako haurrak
Burua handiagoa dute proportzioan. Azala fin-fina, distiratsua; zainak eta arteriak agerian uzten dituela. Eta, tamainaz ere, haur arruntak baino txikiagoak …
Zaborra, zaborra, zaborra
Erraustegiak dira gehigarri honetako gaia. Eztabaida eta kontrako jarrera gogorrak sortu dituen gaia da, ondo aztertu eta hausnartu beharrekoa. Baina …
Erraustegiak martxan jarrita
Zaborra erretzeko instalazio bereziak dira erraustegiak. Eta instalazio horietan errauskailua da garrantzitsuena, han erretzen baitira hondakinak. Errauskailu-mota bat baino gehiago …
Non sortzen dira dioxinak?
Erraustegiak aipatzen direnean dioxinak aipatzen dira, noski. Errekuntzan sortzen diren milaka molekulen artean mota bat dira, baina, osasunean duten eragina …
Gure osasuna arriskuan ote?
1976ko uztailaren 10ean, Italiako iparraldean, izugarrizko leherketa entzun zen: ICMESA instalazio kimikoaren erreaktoreetako batek eztanda egin zuen. Dioxinaz osatutako sei …
Lehengai kaskarra, irtenbide zaila
Erraustegietan, zaborraren bolumena eta pisua izugarri gutxitzeaz gain, hondakinak energia-iturri bihurtzen dira; beraz, oso irtenbide egokia dirudite zaborraren arazoarentzat. Errausketak, …
Dagoenean bonbon, ez dagoenean... eragin
Haren erasoen beldur zelako edo nahierara erabili nahi zuelako, betidanik egin du amets gizakiak eguraldiaren gorabeherak menperatzearekin. Horrelakorik, ordea, ez …
Nekazarien ekoizpenak hobetzen laguntzeko sistema
Berote handiek, ekaitzek, izurriteek edo kontrola ezin ditzakegun naturako beste hainbat fenomenok eragin handia izaten dute nekazarien lanean eta ekoizpenetan. …
Minbizia kontrolatzeko aurrerapen berriak
Zenbakiek ez dute gezurrik esaten; azken datuen arabera, gizonezkoen % 45ek eta emakumezkoen % 38k minbizia izango dute beren bizitzako …
Pintura ekologikoak ekoizten
Atmosferara isurtzen diren konposatu organiko lurrunkorrek osasunean eta ingurumenean eragiten dituzten kalteak direla eta, isurketa horiek gutxitzeko hainbat neurri hartu …
Ongi etorri, CD txit gorena
Disko konpaktuak erreproduzitzeko lehen gailua merkaturatu zenean, teknologiazaleak aztoratu egin ziren. “Hamabi zentimetroko diametroa besterik ez duen disko bat, eta …
Anorexia eta bulimia
Uranga, Ane Miren -
Azken 20-25 urteetan, gorputz-irudiarekiko balorazioa zeharo aldatu da. Alde batetik, askoz garrantzi handiagoa ematen zaio gorputz-irudiari; bestetik, duela urte batzuk …
Elkarrizketak
Asunción Azpeitia: "Duela 50 urte arte, gizakiok batez ere landareak erabili ditugu sendatzeko"
Laster, Europako Batasunak sendabelarrei buruzko zuzentarau bat argitaratuko du. Aitzakia horrekin, Gipuzkoako Farmazia Eskola Ofizialera jo dugu eta Asunción Azpeitia …
Albisteak
Intsektu eta armiarmei ere barietatea gustatzen zaie
Landare-espezie desberdin asko dauden tokietan intsektu landarejale-mota ugari egoten dira.
Argiarentzat gardena, beroarentzat ispilu
Kimikariek laborategian berorik ez pasatzeko modua asmatu dute.
Klima-aldaketak gaztetu egin ditu Alpeak
Alpeetan oraintsu egindako ikerketen arabera, badirudi haize hezeari zor diotela Alpeek beren itxura liraina eta gaztea.
Eguzki-sistema salbuespena da Unibertsoan
Eguzki-sistematik kanpo planeta asko aurkitzen ari diren arren, astronomoen ustez litekeena da eguzki-sistema bakarra izatea Unibertsoan.
Izokinetik jaiotako amuarraina
Japoniarrek asmatutako teknika baten bidez, posible da izokinetatik amuarrainak jaiotzea.
Zenbat hazi eta gizendu behar dute haurrek?
Haur osasuntsuak zenbat hazi eta gizendu behar duten azaltzen duen gida berria argitaratuko du datorren urtean Munduko Osasun Erakundeak.
Birziklatzera behartuta
Tresna elektrikoen ekoizleak behartuta egongo dira erosleek itzulitako tresnak hartzera eta birziklatzera.
Vostok lakua: eztabaida beroa izotzetan
Antartikan dagoen Vostok lakuak ez du Eguzkiaren izpirik jaso azken 15 milioi urteetan, gutxienez. Zientzialariek interesa dute ikusteko nolako ekosistema …
Ultrasoinuak odolaren bidea arakatzeko
Buxatutako arteriak aztertzeko, ultrasoinuetan oinarritutako gailu bat asmatu dute.
Atmosferako poluzioa, koralen galbide
Mende honen bukaerarako, orain dauden koralen eta planktonaren erdia baino ez da geldituko.
Izotz Aroko sukaldariak
Duela 22.000 urte gizon-emakumeek garagarra eta garia ehotzen zituztela ondorioztatu dute zientzialariek.
Erretiroa hartzeko garaia iritsi zaio Alvin itsaspekoari
40 urte itsasoaren sekretuak agerrarazten eman eta gero, Alvin ordezkatzeko garaia da. 1.800 ikerketa egin ahal izan dira Alvin -ek …
Kakalardoak erakutsi du bidea
Kakalardo baten ahalmena aintzat hartuta, 80 kilometroko distantziara suteei antzemateko gai den detektagailu bat garatu dute.
Neurriak axola du
Nanopartikulak arriskutsuak izan daitezke osasunerako eta ingurumenerako, dosi handiak inhalatuz gero.
Exoplanetarik txikiena
Eguzkia ez den beste izar baten inguruan biraka dabilen planeta txikiena aurkitu dute.
Ezustekoak tuberkulosiaren azalean
Tuberkulosiaren eragilea bakterio bat da. Orain, bakterioaren pareta zelularrean ustekabeko molekula bat aurkitu dute, karbohidrato berezi bat.
Brasildarren helburua: superkafea sortzea
Ikertzaile brasildarrek kafearen genoma deskodetu dute. Helburua: zapore eta usain hobea dituen kafea sortzea da.
Telefono berezi bat gorrentzat
Telefono hariaren beste aldean dagoenaren hitzak ezpainetan irakurtzeko modua egiten dute.
Dinosauro hegalariak txoriburuak ziren
Ordenagailu bidezko tomografia erabilita, fosilaren garezurraren mila erradiografia aztertu dituzte.
Zientzia-fikzioa? Ez, errealitatea
Azalean zehar korronte elektriko txikia transmititzea ahalbidetzen duten hainbat prototipo garatu ditu Alemaniako Ident enpresa teknologikoak.
Zaintzaileak erasokor bihurtzen dituen mama gozoa
Ikertzaile batzuek ikusi dute landareen nektar moduko horrek proteinaren irrikatan jartzen dituela inurriak.
Hemezortzi espezie giza genoma ezagutzeko
Giza genoma ikertzeko HGRI institutuak 18 espezieren genomak deskodetzeko asmoa du.
Atlantikoko bizilagun ezezagunak
Itsas bizidunen errolda egiteko proiektu bat dago martxan, MAR-ECO deitutakoa. Horren zeregina Atlantiko erdiko mendikatea aztertzea da.
Karbono monoxidoaren eragina argitu dute
Jende asko pozoitu da karbono monoxidoa arnastuta. Batzuetan, gainera, pozoia desagertu ondoren, garunean kalteak azaltzen zaizkio gaixoari.
Txontaren mokoa
Gene bat noiz aktibatzen zaion, itxura bateko edo besteko mokoa izaten du txontak.
Gene-terapia, arrakastatsua parkinsona sendatzeko
Antza denez, gene-terapia egokia eta segurua da Parkison-en gaitza tratatzeko.
Katamaran azkarra zirkulazioa arintzeko
Berrogeita bost kamioik adinako pisua garraiatzeko gai da diseinatu berri duten katamaran bat.
Elhuyarren berriak
Bi CD-ROM berri datorren ikasturterako
Elhuyar Fundazioak bi produktu berri aurkeztuko ditu 2004ko udazkenean 6-12 urte bitarteko gaztetxoentzako: Gure ingurumena eta Zeu idazle! CD-ROMak. Horietan, …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
