As ‘illas da lealdade’ xurdiron de erupciones volcánicas de fai uns 10 millóns de anos. O estado dos arrecifes despois da actividade volcánica era idóneo paira crear atolones coralinos, e así se formaron estes ricos arrecifes. Por outra banda, os movementos tectónicos da placa australiana expuxeron ao nivel actual as ‘Illas da Lealdade’, mergulladas no cuaternario.
O estudo Lifou 2000, con resultados destacados, foi realizado por membros do Museo de Historia Natural de Francia e do Instituto de Investigación paira o Desenvolvemento na illa Lifou, a máis grande das ‘Illas da Fidelidade’ do Pacífico. Esta illa é un paraíso paira biólogos e ecoloxistas de todo o mundo, xa que os seus arrecifes coralinos teñen una enorme biodiversidade. Pero aínda que esta investigación non é a primeira, confirmou e destacado o tamaño da súa riqueza biolóxica.
Esta illa carece de rede hidrográfica superficial, é dicir, de ríos e lagos. Por tanto, a auga de choiva fíltrase até o seu encontro coa do mar e, ao ter menor densidade, forma una pequena capa fina. A infiltración, consecuencia da erosión kárstica, produce nas interior augas doces e covas e cantiis cubertos por augas mariñas na costa.
O traballo de inventario realizouse en 4.500 hectáreas (45 km 2), destacando polo momento un gran número de especies de mexillóns. De feito, os 35 científicos que traballaron neste labor bateron todas as marcas existentes até a data, ao confirmar que hai 2,5 veces máis especies de mexillóns das que se esperaba.
Paira chegar a esta conclusión baseáronse nos relatos de oito familias de mexillóns. Nos inventarios anteriores contabilizáronse 266 especies destas familias e nesta ocasión 627 especies! Si aplicamos este cociente ao resto de especies de mexillóns, é dicir, ás 1.076 especies identificadas até o momento, habería 2.500 especies nestas zonas! 1,5 veces máis que en todo o Mediterráneo (2,9 millóns de km 2)!
Ademais, na comarca do barrio de Koumac realizouse un inventario completo e comprobouse que os mexillóns (603 especies) destas oito familias supoñen o 22% do total de especies. Aplicando este dato á fauna de Lifou, de novo achegámonos a un número aproximado de especies dunhas 2.500.
No entanto, o traballo de investigación de todas as mostras recollidas desenvolveuse durante uns anos e haberá que ver o número exacto de especies que identifican.
Como xa se comentou, neste estudo contáronse e identificado miles de especies de mexillóns e a súa distribución sorprendeu. En total hanse inventariado 66 zonas, atopándose entre o 26 e o 29% das especies nunha única zona. Ademais, menos do 40% das especies atopáronse en máis de seis áreas.
Por tanto, é evidente que os arrecifes de coral son zonas complexas con especies raras. Esta sinxeleza mídese en dous niveis: a sinxeleza biolóxica e a sinxeleza ecolóxica. A primeira depende do número de individuos de cada especie e a segunda do número de zonas nas que se pode atopar a mesma especie.
Tendo en conta esta riqueza e singularidade, o estudo cuestiona a función das reservas mariñas e expón una pregunta de reflexión sobre si a protección dunha ampla zona garante a protección da biodiversidade da comarca.