Landareen hilabetekaria. Apirila
BITXIKERIA
Sagarrondoak bi urtez behin eman behar al du fruitua?
Uste zabaldua da sagarrondoak beste fruitarbolen antzera, bi urtez behin bakarrik eman dezakeela sagarra. Eta uste diot; ez bait da horrela.
Sagarrondoak ziklo naturala osatzen duenean (hau da, ziklo honetan gizakiaren partehartze nabarmenik ez denean), arbolaren ohitura urte batean izugarrizko sagar-produkzioa eman eta hurrengo urtean fruitu gutxi eta txikiak ematea da, hurrengo hirugarrenean berriro asko emanez. Joera honen arrazoiak oso sinpleak dira:
- Urte batean sagar asko produzituz gero, sagarrondoak asko sufritzen du uzta hori aurrera ateratzen. Karga izugarriak jasan behar ditu eta hurrengo urtean atsedentxo bat hartzen du.
- Fruituaren barruan dauden haziek, hurrengo urteko lorealdia inhibitu edo murriztuko duten substantziak ekoizten dituzte. Horregatik, urte batean zenbat eta fruitu gehiago eman, hurrengoan lorealdi urriagoa, eta alderantziz.
Sagar-produkzioa urteoro gutxi gorabehera berdina izatea lortuz gero, nekazariak izugarrizko abantailak lituzke:
- Sagarrondo baten bizitza osoan produkzioa orotara %40 haztea.
- Merkatua eta prezioak kontrolatzea (sagardotarako sagarrarekin dauzkagun arazoak gogoratu: urte batean sagarrik gabe eta hurrengo urtean saldu ezinik).
- Lortzen diren sagarren kalibre eta konposizioa hobetzea (azukre-kopuru handiagoa, etab.)
Bi kontrol-sistema:
Eskuz bakandu
Sistema hau oso zehatza da, (nahi dugun produkziorako arbola bakoitzean zenbat fruitu utzi kalkula dezakegu), baina kostuak asko garestitzen ditu; hektareako 200-300 ordu behar bait dira.
Kimikoki bakandu
Fruituaren barruan hazten ari diren hazien garapena galerazten duten produktuak erabiltzen dira, fruitu ahulenak erori eta indartsuenak aurrera segitzen dutelarik. Erabiltzen diren produktuak: Azido Naftalenazetikoa (ANA), Naftalenamida (NAD) eta Carbaryl-a. Tratamenduak sagarrondo barietatearen arabera egin behar dira. Tratamenduaren aplikazioa petaloak erortzen direnetik hainbeste egunetara (18-14) edo fruituaren diametroen batezbestekoa neurtuz (Golden sagarra 9-12 mm, Errege-sagarra 8-11 mm) egiten da, baina beti hazi-kopurua dela eta hurrengo urteko lorealdia inhibitu edo murrizten den garaia baino lehen.
Tratamendu egokiena, bi bakanketa-sistemak erabiltzea da: tratamendu kimiko arin bat (beharrezko dosia baino ahulagoa erabiliz) eta izozteak igarotakoan eskuz bakanketa amaitu.
Bakanketa kimikoaren baldintzak
- Goiz partean egin behar da; eguzki indartsuaren izpi ultramoreek produktua deusezta bait dezakete, fruituaren barrura pasa baino lehen.
- Produktua hutsik eman behar da, hau da, botika edo ongarri foliarrekin nahasi gabe.
- 5 urte baino gazteago diren zuhaitzak ez tratatu; toxikoa gerta bait daiteke.
- Tenperaturarik egokiena 15-18ºtartea da, baina 10ºtik gora trata dezakegu.
- Sagarrondoen artean barietate bat nagusi badugu, honen jokaeraz jabetu; ez bait dute denek berdin erantzuten.
- Hezetasunak tratamenduaren eragina areagotu egiten du eta aire lehorrak murriztu.
- Zuhaitzaren egoera ere garrantzitsua da, ahuletan bakanketa handiagoa delarik. Zuhaitzen zati indartsuenetan ere bakanketa ahulagoa gertatzen da.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
