Botella vermella a coñecer
Computadores, papeis, aceites... Todo o que che rodea pode arder. Quizá ti tamén, a unha temperatura determinada. Como se explica no libro Farenheit 451 de Ray Bradbury, o papel, por exemplo, arde a esa temperatura. Imaxina que o conxunto de papel que arroxaches a reciclar arde e non tes auga cerca. Sen dúbida, os extintores son o mellor medio de extinción en ausencia de auga. Con todo, a pesar de coñecer a teoría sobre os extintores, é imprescindible saber utilizalos paira afrontar a situación.
Se se colle e revísase nas mans, destacan varios capítulos principais no extintor. A primeira e evidente é a botella. É o recipiente cun extintor que apagará o incendio. No seu interior haberá po extintor. A botella sempre ten una válvula que bloquea ou mide o fluxo deste extintor. No exterior, una etiqueta con información xeral paira todos. Este último tamén forma parte do extintor.
Cóllese o extintor na man e compróbase que sabemos manexalo en caso de incendio. Todos os anos prodúcense incendios. O 30% dos incendios son provocados de forma accidental; prodúcense ao queimar matogueiras, arroxar cigarros mal apagados en calquera lugar, apagar mal os lumes que se producen durante o tempo de lecer, etc. Son, en definitiva, froito da irresponsabilidade humana. Tamén son orixinados de forma natural, por exemplo por raios, pero moi poucos.
Sexa cal for o tipo dun ou outro, o combustible (por exemplo, madeira, plástico, gasolina, matogueiras...), a comburente (en xeral, o osíxeno do aire) e a enerxía de activación ou a calor son os elementos esenciais paira a produción do lume. A suma deste tres compoñentes produce lume. Ao contrario, se se quita un destes elementos, o lume apágase. Paira iso existen varias vías: reducir a concentración mediante a eliminación ou disolución total do combustible, eliminar a calor ou reducir a temperatura e evitar que os vapores resultantes mestúrense co osíxeno do aire --utilizando una manta, por exemplo, ou directamente co extintor-.
Tipo de lume, extintor
Os extintores máis utilizados son os que conteñen dióxido de carbono, mesturas de varios pos e hidrocarburos halogenados. Dependendo do lume que se produza, utilizarase un extintor ou outro. Porque non todos os lumes son iguais.
Os tipos de incendios clasifícanse, en xeral, en función do combustible: Os da clase A son lumes de materiais sólidos. Na maioría dos casos, estes materiais son orgánicos e adoitan formar brasas ao queimalos. A combustión de líquidos como gasolina, pinturas, aceites, etc., produce lumes de tipo B. Cando se queiman gases (metano, propano, butano...) e metais (sodio, magnesio, potasio...) son das clases C e D, respectivamente. Por último, hai lumes de clase E ou eléctricos. Esta diferenciación é moi importante e é imprescindible ter claro.
Supoñamos, por tanto, que o teu computador che arde. Así que tes un lume tipo E. O dióxido de carbono, por exemplo, é facilmente penetrable no lume e non conduce electricidade. O extintor de incendios eléctrico tipo E máis adecuado é por tanto de dióxido de carbono. Ademais, non emite residuos que poidan danar o circuíto eléctrico. Tamén é moi eficaz en caso de incendio de metais de natureza eléctrica. Ademais, os extintores de dióxido de carbono caracterízanse por ter un filtro en forma de trompeta. Mesmo con tubos flexibles, ao final destes tubos flexibles hai un filtro especial, a trompetilla. De feito, o CO 2 salgue por baixo de cero a 70ºC e pode producir queimaduras na pel por contacto. O frío tamén queima a miúdo. A forte expansión de saída arrefría o gas.
Similares ao anteriores pero sen trompeta son extintores con mestura de varios pos. Son moi eficientes pero producen grandes danos, especialmente nos aparellos eléctricos. Ademais, teñen un pequeno obstáculo: estes pos son algo asfixiantes.
Os seguintes, os extintores que conteñen hidrocarburos halogenados, teñen moitos usos. En xeral, salvo os lumes de tipo A e D, todos os demais son capaces de apagalos. Con todo, estes compostos do grupo de clorofluorocarbonos danan a capa de ozono polo que os expertos buscan novas solucións paira evitar danos ao medio ambiente. Quen diría que estes compostos existen nos extintores... Actualmente está prohibido o uso destes extintores. No entanto, aínda se utilizan en instalacións antigas.
Tamén dispomos de hidrantes contra incendios. As bocas de incendios deben estar dotadas de auga. Son moi simples. Dispoñen de tubo flexible, manómetro de control de presión e lanza. Hai dous tipos: Ríxidos e flexibles. A principal vantaxe da primeira é que se pode utilizar sen soltar completamente o tubo ríxido. Parece una bobada, pero en caso de emerxencia non é tan fácil liberar completamente o tubo. A segunda, totalmente branda e flexible, require una liberación total paira a súa utilización.
Auga, extintor universal
A auga tamén pode apagar lumes de tipo B ou líquidos. Pero non todos. Se o líquido que se está queimando é polar (como o alcol), non haberá ningún problema paira apagalo. Con todo, se se trata dun líquido apolar, como o petróleo, é posible que as chamas se expandan.
Por outra banda, a presión da auga á saída do tubo flexible é elevada e nalgúns casos esta presión pode dispersar o líquido que se está queimando e aumentar o lume en lugar de apagalo. Por iso, a miúdo, cando o lume é moi localizado, por exemplo cando está nun bote de pintura, o ideal é afogalo cunha manta.
E non digas cando o incendio prodúcese ao redor de enchufes, cables, etc., polo si ou polo non non o uses. Porque corres o risco de recibir una descarga eléctrica.
Non hai que esquecer a espuma utilizada polos bombeiros en xeral, produto da mestura duns pos especiais coa auga. A espuma utilízase principalmente na extinción de incendios de líquidos. Aínda que en menor medida, tamén pode utilizarse cando se queiman sólidos.
Imaxínache que es empregado dunha empresa e que arde un depósito de aceite a altas temperaturas. Paira apagar todo isto, non bastarán todos os extintores que teñas ao teu ao redor. Por iso, o mellor será chamar aos bombeiros. A súa espuma, ademais de arrefriar o medio, producirá una capa superior que impedirá o contacto físico entre o aceite e o osíxeno. Así, a curto prazo o lume apagarase completamente.
Todos estes extintores son de uso manual. Pero tamén hai extintores estables. Na actualidade instálanse detectores automáticos de lume en diferentes zonas, tanto por encima dunha temperatura como por si obsérvanse chamas.
Tan importante como dispor dun extintor ante calquera incendio. Tamén hai que ser prudente e relaxado. Tentar apagar o lume a distancia ao principio e, a medida que se vaia apagando, ir achegándose aos poucos, sen pór en perigo uno mesmo. Se algunha vez tócache resistir ao lume, ten coidado.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
