Erreportajeak

Lertxun gorria, hegoaldeko hegaztia

1993/10/01 Aihartza, Joxerra -
Ingurune hezeetako hegaztiez aritzean, lertxun gorria (Ardea purpurea) lertxun tipikoa dela esan daiteke, eta ondorioz espezie honen ezaugarririk …

Lehen zaborra... eta publizitate espaziala (eta II)

1993/10/01 Arregi Bengoa, Jesus -
Orbitan diren sateliteak eta beren hondakinek sortutako arazoak handiak izanik ere astronomoek hurbilago dituzte kezkati agertzeko arrazoi nagusiak. Jakina, poluzio …

Itsas azpian lanean

1993/10/01 Aizpurua Sarasola, Joxerra -

Presio handiak, tenperatura baxuak, gazitasuna, ur-korronte bortitzak eta iluntasuna dira itsas hondoan aritzeko zailtasunik nabarienak. Arazo hauei aurre egiteko teknologi garapena da dagoen bide bakarrenetakoa. Gai honi buruz jendearen interesa areagotu egin zen 1985. urteaz gero; Titanic itsasuntzia aurkitu zenez gero, hain zuzen. Titanic itsas mailatik 4.000 metroko sakoneran aurkitu zuten frantziar eta estatubatuarren arteko elkarlanaren bidez. Bereizmen handiko SAR sonar frantziarraz baliatuz, Atlantiar ozeanoan Paris baino hiru aldiz handiagoa den zona bat arakatu zen. Argo atoiuntzi estatubatuarrak urrutiko kontroleko telebistaren bidez aurkitu zuen untzia eta Angus itsasuntziak argazkiak atera zituen.

Atmoferako elektrizitatea. Tximistak eta beste

1993/10/01 Etxebarria, Jose Ramon -
Atmosferako elektrizitatea aztertzean, oraindik ere guztiz ondo ezagutzen ez den fenomenologiaz arituko gara, fisikarien orojakiletasun usteko horren hutsuneetako bat agertuz.

Lehen animalia hegalariak (II): Ur gezetako gargantua txiki horiek

1993/10/01 Altonaga, Kepa - EHUko biologia irakaslea

Intsektu hegadun guztiek aldaketa morfologiko sorta bat (= metamorfosia) jasaten dute heldutasunera iritsi aurretik. Txitxiburduntzi eta sorginorratzen kasuan hazkunde hori gradualki gertatzen da: metamorfosi ez-osoa dute, hau da, beren bizi-zikloan zehar arrautza, larba eta heldua agertzen dira, baina puparik ez. Heldua hegalari trebea delarik ere, odonatuen bizitzaren gehiena larba modura igarotzen da, eta berau uretan (erreka, laku, zingira edo urmaeletan).

Larrako ingurune zartatua

1993/10/01 Albisu, Alex -
Euskal Herriko lurrek duten aberastasuna inguru ugari eta ezberdinei zor badiete, adierazgarririk onenetarikoa Larra litzake. Lur karstiko honek, bere barnean …

Izarrak eta gaueko argiteria

1993/10/01 Otaolaurretxi, Jon -

Garai batean gauean zeru oskarbiari begira jarrita Esne Bidea erraz ikus zitekeen. Izarrak ugari soma zitezkeen garai batean, baina gaur egun herri eta hirietako argiak direla eta, gero eta zailagoa da zeruan ezer bereiztea. Argizko harresi hauek astronomoen lana ere erabat oztopatzen dute.

Inguratzen gaituen aluminioa

1993/10/01 Rodriguez Ibabe, Jose Maria -
Diseinuaren ikuspuntutik pieza ala osagai bat egiteko materiala aukeratzea aldagai desberdinen araberakoa da. Aldagai horien analisia errazteko, bi talde desberdinetan …

Edoskitze artifizialaren historia

1993/10/01 Txakartegi, Xabier -
Edoskitze Naturalak elikadura orekatua eskaini dio gizakumeari bere lehenengo haurtzaroan milaka urtetan zehar. Gaixotasun infekziosoak haur-hilkortasunerako eragile garrantzizkoenak baziren ere, …

Ordenadore pertsonalen mikroprozesadoreak

1993/10/01 Romo Uriarte, Jesus Maria -
Eredu berberak izanik gasolina eta gasoil erregaiaz baliatzen diren bi automobilen arteko diferentziak denok ezagutzen ditugu. Kanpotik berdinak izan arren, …
Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila