Premios Nobel 2002 Compensación traballo plurianual

Polo menos unha vez ao ano, todos os medios de comunicación ocúpanse simultaneamente da ciencia e dos científicos. Cando isto ocorre, é sinal de que se anunciaron os premios Nobel de tres áreas da ciencia: Fisiología e Medicamento, Física e Química. Un ano máis, convertendo o costume en lei, premiará a tres científicos en cada una das áreas. Premiaranse polos traballos realizados sobre o control xenético do desenvolvemento dos órganos e a morte das células, a investigación de neutrinos e raios X no espazo e as técnicas de análises de moléculas biolóxicas, respectivamente.

Doutra banda, Daniel Kahneman e Vernon L recibirán o premio Nobel de Economía. Smith ek; o primeiro por aplicar a psicoloxía aos estudos económicos e o segundo por utilizar os experimentos de laboratorio no estudo da economía empírica. O húngaro Imre Kertesz, candidato á literatura durante anos, e o ex presidente de Estados Unidos, Jimmy Carter, foron os vencedores.

Premios Nobel de Fisiología e Medicamento

Sydney Brenner, H. Robert Horvitz e Jonh E. Sulston

Control do desenvolvemento de órganos e da morte celular

Sydney Brenner: Naceu o 13 de xaneiro de 1927 na República Surafricana e ten a nacionalidade británica. Paira 1979 foi director do Laboratorio de Investigación en Bioloxía Molecular de Cambridge. En 1996 foi presidente e director científico do Instituto de Ciencias Moleculares da Jolla e Berkeley en Estados Unidos, e agora estuda no Instituto Salk. Por estes traballos recibíronse once premios.

As células que forman o corpo humano son de centos de tipos, todos eles derivados dun óculo fecundado. Nas fases embrionarias e fetales o número de células aumenta drasticamente, especializándose na formación de órganos e tecidos. No corpo adulto tamén se forman numerosas células novas. Ao mesmo tempo, para que o número de células do corpo sexa o adecuado, as células morren e esa morte está programada.

Paira entender todo isto, foron fundamentais as investigacións dos gañadores do Premio Nobel de Fisiología e Medicamento deste ano. Os tres científicos han identificado os xenes que controlan o desenvolvemento dos órganos e a morte celular. Paira iso traballaron co nematodo Caenorhabditis elegans, que abriu o camiño paira estudar o que ocorre nos seres humanos.

Jonh E. Sulston: este científico británico naceu o 27 de marzo de 1942. Durante os últimos dez anos foi director do Centro Sanger de Cambridge, pero tamén estivo no Instituto Salk de EEUU e no laboratorio de MCR de Bioloxía Molecular. É posuidor de numerosos galardóns, como o premio do Príncipe de Asturias do ano pasado en España.

De feito, Sydney Brenner foi a primeira persoa que traballou con este nematodo, ao ver que é ideal paira analizar a separación celular e o desenvolvemento dos órganos. Brenner compaxinou o estudo microscópico e a análise xenética da división e a diferenciación celular e recibiu o premio polos achados que xurdiron tras esa unión.

John Sulston deu continuidade ao traballo de Brenner e desenvolveu técnicas paira estudar a división celular do nematodo. Ademais, demostrou que as células, na súa división e separación, seguen sempre a mesma regra e que a morte celular forma parte deste proceso. Ademais, demostrou por primeira vez una mutación dos xenes implicados na morte programada.

H. Robert Horvitz: Nacido o 8 de maio de 1947, é estadounidense. Desde 1972 até 1978 traballou na Universidade de Harvard e logo continuou as súas investigacións no MIT Cambridge. Desde 1988 é investigador do prestixioso Instituto Howard Hughes de Massachusetts (EEUU). Entre os galardóns que recibiu, o ano pasado recibiu a Medalla da Asociación Americana de Xenética.

Robert Horvitz, seguindo a liña das dous anteriores, realizou descubrimentos básicos sobre o programa xenético que controla a morte celular. Identificou algúns xenes relacionados coa morte celular de C. elegans e observou a presenza deste tipo de xenes en humanos.

Comprender a programación da morte celular é imprescindible paira coñecer a esencia de certas enfermidades. Na sida, tras sufrir un infarto e nalgunhas enfermidades dexenerativas, as células pérdense porque o proceso da morte acelérase. Noutras enfermidades ocorre o contrario, como o cancro e as situacións autoinmunes as células que deberían morrer seguen vivas. Non é de estrañar, por tanto, que o Premio Nobel de Fisiología e Medicamento concédase a este tres investigadores, que son a base das investigacións que se están levando a cabo na actualidade.

Premios Nobel de Física

Raymond Davis, Riccardo Giacconi e Masatoshi Koshiba

Premio Nobel de Física á investigación de neutrinos e raios X

Raymond Davis: Naceu en Washington en 1914. En 1942 obtivo o título de doutor en química pola Universidade Yale. Actualmente é profesor de honra da Universidade de Pennsylvania no departamento de física e astronomía.

Tres astrofísicas levarán o Premio Nobel de Física deste ano: Raymond Davis e Ricardo Giacconi estadounidenses e o xaponés Masatoshi Koshiba.

Davis e Masatoshi compensan co premio Nobel o traballo realizado na detección de neutrinos cósmicos e Giacconi o descubrimento de fontes cósmicas de raios X. "Estes investigadores, segundo sinalaron os representantes da Academia Nobel na entrega do premio, analizaron os pequenos elementos do universo para que nós comprendamos mellor outros grandes: o mellor coñecemento do Sol, as estrelas, as galaxias e as supernovas. Grazas a iso, hoxe temos una nova visión do universo".

Radiación ultramar

O sol emite luz e calor. Así se dixo sempre. Con todo, nesta lista de emisións falta materia, e en lugar de luz habería que dicir radiación, xa que ademais do que se ve a primeira ollada, chegan raios ultravioleta, infravermellos, raios X e outras ondas á Terra. Pero os que vivimos na superficie estamos nunha burbulla, é dicir, a atmosfera non permite a entrada de todas as radiacións; reflicte algúns tipos de luz cara a fóra. Entre as radiacións que quedan no limiar do planeta atópanse os raios X. Menos mal.

Riccardo Giacconi: Nacido en Xénova en 1931, ten a nacionalidade estadounidense. En 1954 obtivo o título de doutor na Universidade de Milán. Actualmente é director da Associated Universities en Washington.

O astrofísico estadounidense Riccardo Giacconi dedicou toda a súa vida ao estudo dos raios X que quedan fóra porque nos traen noticias do espazo. Non é una tarefa fácil, porque paira ver o que queda fóra da atmosfera hai que mirar cun telescopio que está fóra da atmosfera. Giacconi realizou o primeiro telescopio de raios X e abriu as súas portas á astronomía de raios X. Este traballo merece o Premio Nobel de Física.

Detección de neutrinos

Os físicos Raymond Davis Jr e Masatoshi Koshiba detectaron neutrinos a través de grandes tanques subterráneos de líquidos. Os físicos teóricos estaban á espera diso porque reafirmaba o principio de conservación da enerxía.

Masatoshi Koshiba: Aichin naceu en 1926 en Xapón. É doutor en Nova York pola Universidade Rochester en 1955 e actualmente é profesor de honra no Centro Internacional de Física de Partículas Básicas de Tokio.

Cando o neutrón se desintegra, fórmase un protón e un electrón. Esta reacción denomínase desintegración beta. Pero se este proceso fóra simplemente así, a suma das enerxías dos produtos sería menor que a do neutro, é dicir, perderíase enerxía no camiño.

Á vista diso, XX. A principios do século produciuse una gran crise entre os teóricos, uno dos principios básicos estaba equivocado? Algúns físicos estaban en si. Con todo, o austríaco Wolfgang Pauli propuxo outra solución: na desintegración, ademais do protón e o electrón, xérase outra partícula neutrina, pero até entón non se puido detectar. É dicir, o problema era o instrumental e non a teoría da conservación.

O neutrino debía ser de moi pequena masa e ter unhas interaccións moi débiles que lle permitisen axustarse á teoría. A teoría de Pauli achegou certa tranquilidade aos físicos, pero faltaba detectar partículas. Davis e Koshiba reciben este ano o premio Nobel de Física por confirmar o anunciado por Pauli.

Premios Nobel de Química

John B. Fenn, Koichi Tanaka e Kurt Wüthrich

Os traballos dos premiados traen ferramentas paira investigar proteínas

John B. Fenn: Naceu en 1917 en Nova York. En 1940 obtivo o título de doutor en Química pola Universidade de Yale, onde foi profesor desde 1947 até 1987. En 1987 foi nomeado profesor emérito da Universidade de Yale. Desde 1994 imparte docencia en Richmond na Universidade Commonwealth de Virginia.

Nunha época na que Xenoma e, cada vez máis, proteoma van do todo, a Academia Sueca de Ciencias premiou a John Fenn, Koichi Tanaka e Kurt Wüthrich coa Novela de Química. De feito, estes tres homes desenvolveron dúas ferramentas fundamentais que actualmente se utilizan paira a investigación de proteínas. O suízo Kurt Wüthrich inventou o método paira utilizar a resonancia magnética nuclear (EMN) con grandes moléculas biolóxicas. O estadounidense John Fenn e o xaponés Koichi Tanaka desenvolveron técnicas paira identificar e analizar estas moléculas mediante espectrometría de masas.

Grazas a estes dous instrumentos, os investigadores actuais son capaces de identificar rapidamente as proteínas presentes nunha mostra, así como a estrutura tridimensional que adquiren estas proteínas cando están en solución. Con esta información é moito máis fácil comprender como traballan as proteínas nas células. Estas técnicas revolucionaron a farmacoloxía, o medicamento e a industria alimentaria, entre outros. Imaxínache, os métodos desenvolvéronse nos anos 80 e xa gañaron o Premio Nobel.

Salto de moléculas pequenas a grandes

Koichi Tanaka: Nace en Xapón en 1959, en Toyama. Terminou os seus estudos de enxeñaría na Universidade de Tohoku en 1983 e actualmente traballa como enxeñeiro de investigación e desenvolvemento na empresa Shimadzu Corp. de Kioto.

A RMN e a espectrometría de masas non son ningunha técnica nova. Fundamentos da espectrometría de masas XX. A principios do século XX puxo a Joseph J. Thompson e a RMN é un invento de mediados de século. Utilízanse desde hai tempo nos laboratorios de química do mundo paira realizar todo tipo de análise, pero ata que chegan as achegas de Fenn, Tanaka e Wüthrich só servían paira moléculas pequenas. As proteínas, ao ser moléculas grandes e complexas, quedaban fóra do seu alcance.

Paira determinar a estrutura tridimensional dunha molécula mediante EMN, sométese a un potente campo magnético e estúdase como os átomos absorben as ondas de radio. O científico traballa a partir de una colección de tóntoros en papel, pero as proteínas, ao ser miles de átomos, dan resultados tolos. Wüthrich desenvolveu un método sistemático de extracción de información desta mestura de datos, a asignación secuencial, e desde entón púidose determinar a estrutura de miles de proteínas. Ademais, o método traballa na solución, é dicir, no mesmo estado en que as proteínas se atopan no corpo.

Espectrometría de masas

Kurt Wüthrich: Naceu en Aarberg, Suíza, en 1938. En 1964 recibe o título de doutor en química inorgánica pola Universidade de Basel e desde 1980 é profesor de biofísica do Instituto Federal de Tecnoloxía Suízo (EHT) en Zúric. Ademais, é profesor visitante do Instituto de Investigación The Scripps na Jolla (California).

A espectrometría de masas é una ferramenta moi potente paira a análise de mostras. Distribúe e identifica moléculas en masa e é sensible a cantidades moi pequenas, pero no proceso de identificación as moléculas deben converterse en iones gaseosos. Con moléculas pequenas non é difícil, pero con proteínas si. Fenn e Tanaka, pola súa banda, desenvolveron senllos métodos de ionización e mantemento de proteínas en suspensión, aplicables á espectometría de masas.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila