1812002(e)ko azaroa
Erreportajeak
2002ko Nobel sariak urte askotako lanaren ordaina
Gutxienez urtean behin, komunikabide guztiak aldi berean zientziaz eta zientzialariez arduratzen dira. Hori gertatzen denean, zientziaren hiru arlotako Nobel sariak …
Malariaren errudunen genomak agerian
Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia
Orain arte malariari aurre egiteko erabili diren metodoek kale egin dutenez, gaitza sortzen duen bizkarroiaren eta hura transmititzen duen eltxoaren …
Etxeak pausoz pauso
Denok dakigu ez dela komeni etxea teilatutik eraikitzen hastea. Hortik aurrera, arkitektoek, adarreko ingeniariek eta jubilatuek dakite zein diren egin …
Eraikuntzako bestelako teknikak
Gure inguruan etxebizitzak eraikitzeko ohikoena eta erabiliena eraikitzeko modu tradizionala da, hau da, hormigoi armatua, adreilu, bloke edo harriak, horma …
Material egokiaren bila
Eraikinaren barne- eta kanpo-egituren lehen zirriborroak egin eta hurrengo lana ideia gauzatzeko material egokiaren bila hastea da. Horretarako, materialen ezaugarri …
Luis Peña Gantxegi: arkitekturaren maisua
Gasteizko Foruen Enparantza, Donostiako Haizearen Orraziaren plaza, Trinitate Plaza, Oreretako udaletxea, Donostiako Amara Plaza hotela, Zarauzko Vista Alegre dorrea, Mutrikuko …
Arkitektura bioklimatikoa
Ekonomiaren garapenarekin oso lotuta doa eraikuntzen beharra. Gero eta etxebizitza, fabrika, bulego... gehiago behar dira, eta etengabe eraikitzen da munduko …
Eraikin publikoak: instalazio bereziak
Zerk egiten du arrakastatsu leku publiko bat? Zergatik biltzen da jendea maiz toki batean eta ez hainbestetan beste batean? Erantzutea …
Javier Madrazo: "Bizi-kalitatean eragin nahi dugu"
Eraikuntza gogor ari da lanean. Etxebizitza ugari egin dira azken urte hauetan. Horietako asko babes ofizialekoak; hau da, administrazioaren baitan …
Txertoak entsaladan, eltzekoan...
Hainbat laborategi, bakoitza bere aldetik, lanean ari dira txertoen moduan gaixotasunen aurrean babesa emango duten barazkiak edo frutak lortzeko. Haien …
Nature aldizkariaren azala ikertzaile euskaldun batentzat
Edozein zientzialariren ametsa da Nature edo Science aldizkarietan bere artikulua argitaratua ikustea. Hala ere, hori ez da askoren eskura egoten. …
Agur betaurreko eta lentillei
Kirurgia errefraktiboari esker, miopia, astigmatismoa eta hipermetropia erabat zuzen daitezke gaur egun. Laser bidezko teknologia erabiltzen duen operazio edo ebakuntza …
Paracelso: medikuntzaren iraultzailea
Ziur aski inori ez zaio Theophrastus Phillipus Aureolus von Hohenheim izena ezaguna egingo, baina izen luze horren atzean dagoen pertsonak …
Interneten ere ordaindu egin behar
Interneten ia dena doan izatera ohitu gara, informazioa behintzat bai, baina aspaldian gero eta gehiago hitz egiten da edukien truke …
Lehen urtetik nerabezarora arteko elikadura
Uranga, Ane Miren -
Lehenengo urtea betetzetik pubertarora doan aldia oso lasaia da haziera fisikoari dagokionean, edoskitze-garaian eta nerabezaroan gertatzen diren aldaketa deigarriekin alderatzen …
Elkarrizketak
Javier Gorosabel: "Urtebeteko baimena dugu Hubble teleskopioa erabiltzeko"
Javier Gorosabel eibartar astrofisikariak gamma izpien eztandak ikertzen ditu. Zehaztasun handia, ordutegi aldrebesa eta bidaia asko egitea eskatzen duen lana …
Albisteak
Isurpak, ontziratzeko modu berria
Isurpak ontzia plastikozko sakela duen kartoizko kaxa bat da. Erabilgarria da eta, oso erraz birzikla daiteke.
Eman lur karbono dioxidoari
Ipar Itsasoko gasa ustiatzen duen Sleiper Field plataforman, esperimentu bat egiten ari dira 1996. urtetik. Han itsaso azpitik metanoa ateratzen …
Tuberkulosia diagnostikatzeko metodo azkarra
Tuberkulosia kontrolpean zegoela uste bazen ere, berriro indarra hartzen ari da. Arazo horiek gainditzeko, Mycobacterium tuberculosis-aren genoman oinarritutako metodoa …
Toumaï: hominidoa ala tximinoa?
Duela 6-7 milioi urte bizi izan zen Toumaï inoiz aurkitu den hominido zaharrena dela adierazi zuten joan den uztailean. Michel …
Karramarro nebulosako pulsarraren irudi-sekuentzia
Chandra X izpiko behatokian eta Hubble espazio-teleskopiarekin hartutako irudiekin, Karramarro nebulosako pulsarraren irudi-sekuentzia osatzea lortu dute astronomoek.
Eguzki-leherketen misterioa
Zerk eragiten ditu Eguzkiaren koroan gertatzen diren erupzio bortitzak? 30 urteko ikerketa baten ondorioz, fisikariek badute erantzuna: errudunak Eguzkiaren barrualdean …
Diziplina arteko journal berria Interneten
Loaren gaixotasuna bezain gaitz arriskutsuak sortzen dituzten bizkarroien inguruko ikerketak biltzeko asmoz, Kinetoplastid Biology and Disease aldizkaria jaio da Interneten.
X izpiko mikroskopioa
Atomoak mikroskopio elektroniko berezien bidez ikusten dira gaur egun, baina egoera jakin batzuetan baino ezin dira erabili. Eta askok X …
Metabolismo-arazoei dagokie umeen bat-bateko heriotzaren % 5
Umeen bat-bateko heriotzaren zergatien bila, ageriko arrazoirik gabe hil ziren zazpi mila umeren odol-eta behazun-azterketak egin dituzte Estatu Batuetan.
Hontz-espezie berri bat aurkitu da
Indonesiako Sumba irlan hontz-espezie berri bat aurkitu dute Australiako bi ornitologok.
Igel bitxiak Papua Ginea Berrian
Lyophryne shlaginhaufeni eta Sphenophryne cornuta igelak oso espezie bitxiak dira. Kumeen garapenean ez dute zapaburu-faserik, hau da, arrautzetatik zuzenean igel …
Teleskopio berri bana Antartikan eta Namibian
Antartikakoak mikrouhinak jasoko ditu eta materiak unibertsoan duen banaketaren mapa egiteko erabili nahi da, baina bost urte beharko dira eraikitzeko.
Euskal erakundeak Europako energia berriztagarrien programan
Europako Batzordeak Energiaren Euskal Erakundea, EEE, eta Eolicas de Euskadi onartu ditu energia berriztagarriak bultzatzeko programaren barruan.
Eboluzionatu ezin gosearen erruz
Duela bi mila milioi urte, zianobakterioak ziren Lurreko ozeanoetako izaki ugarienak. Fotosintesia egiten hasi ziren lehenak izan ziren, eta, horren …
Espermatozoidearen RNA mezularian oinarritutako diagnostikoa
AEBetan, Michigango Medikuntza Estatu-Unibertsitateko ikertzaileek espermatozoidearen 3.000 RNA mezulari identifikatu dituzte.
Ilargiratzeko baimena jaso du enpresa pribatu batek
NASA berriro jarri da Ilargira begira, eta, harekin batera, hainbat enpresa pribatuk ere Ilargia dute jomuga. Orain, TransOrbital enpresak Gobernuaren …
Suteen kontrako ateak uste baino ahulagoak
Altzairuzko ateek ustez ordubeteko babesa eskaintzen dute sutea gertatuz gero, hori diote behintzat ISO erakundeak prestatutako frogen emaitzek.
Polimero adimentsuak
GAIKER teknologia-zentroa polimero adimentsuak garatu eta horiek dituzten aukerak ezagutzea helburu duen proiektu batean ari da lanean.
Akabo piratak!
CD-ROM eta DVD-ROMen kopia piratak egitea bukatu da. CDan bertan jarriko duten txip batean dago gakoa.
Kondoiak erabili, baina ez edozein
Osasunerako Mundu Erakundeak kondoiak egiteko nonoxynol-9 espermizida ez erabiltzeko esan die kondoi-ekoizleei. Erakunde horren arabera, ipurtesteko eta baginako ehun epiteliala …
Minutu bateko errorea 10.000 milioi urteko
Zehaztasun handiko ordulari ionikoa aurkeztu du NASAk: 10.000 milioi urte minutu bateko errorearekin neurtzeko gai da.
Nola sortzen da Alzheimer gaitza?
Burmuineko materia zurian gertatzen diren aldaketak izan daitezke Alzheimer gaitzaren jatorria. Ondorioa Arizonako Alex Roher biokimikariak eman du jakitera.
Izokinei jarraika
Izokinek errekan gora egiten duten bidaia asko ikertu da aspaldidanik. Bidaia horren bukaeran arrautzak jarri eta hil egiten dira, ziklo …
Margolanen zaharberritzea laserraren bidez
Analitical Chemistry aldizkari espezializatuan argitaratutako lan baten arabera, Marta Castillejok eta bere lan-taldeak laserra zaharberritzeetan erabiltzeko modua asmatu dute.
Iruzurgileak lanik gabe uzteko moduko kreditu-txartelak
Gaur egun erabiltzen diren kreditu-txartelak ez dira oso zailak faltsutzeko, eta horrek noski, arazo asko sortzen ditu. Baina badirudi AEBetako …
Lasker Sariak banatu dira
Aurtengo Lasker Sariak banatu dira jada. Bost saritu izan dira, hiru ataletan banaturik.
Alzheimerraren kontrako txertoa: itxaropen berria
Joan den martxoan Alzheimerra sendatzeko txertoen probak bertan behera utzi zituztela jakin genuen. Geroago jakin dugu hantura hura albo-ondorioa zela, …
GPS guztiontzat
Motorolak sateliteen seinaleak jasotzeko gai den munduko txip txiki eta merkeena egin du.
Memoria atomikoa
Informazioa atomoetan gordetzen duen memoria garatu dute Wisconsin-go Unibertsitateko ikertzaileek.
Elhuyarren berriak
Gipuzkoa zure esku!
Elhuyarren produktu berri hau formatu eta izaera ezberdineko bi jokok osatzen dute, eta gazteek aisialdia euskaraz gozatzeko eskaintza zabaltzera dator. …
Jakintza hedatuz
Sagardoa aztergai
EHUko kimika eta mikrobiologia arloetako hainbat talde sagardoaren azterketa kimikoa eta mikrobiologikoa egiten ari dira.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
