Galarraga Aiestaran, Ana
Aingirarik eta angularik ez harrapatzeko gomendatu du ICESek
2023an, aingirarik (Anguilla anguilla) ez arrantzatzea gomendatu du ICES Itsasoaren Esploraziorako Nazioarteko kontseiluak. Honela dio, hitzez hitz, argitaratu …
"Ingurumenean dugun eragina eta ingurumenak gugan duena ulertzeko"
Jone Iraeta Orbegozok lehen hitzetik aitortu du jendeak aurpegi arraroarekin begiratzen diola ingurumen-psikologoa dela esaten duenean. Hori dela eta, ingurumen-psikologoen …
Ordenagailu kuantiko bidezko simulazioa, grabitate kuantikoa ikertzeko
Zizare-zulo holografiko baten simulazio kuantikoa egin dute, lehen aldiz ordenagailu kuantiko batean. Hala iragarri du Maria Spiropulu Caltech Kaliforniako Teknologia …
Tximino-baztangari ingelesez Mpox deitzea erabaki du OMEk
Tximino-baztanga Afrikatik kanpo hedatzen hasi zenetik, zalantzak egon dira izenaren egokitasunari buruz. OMEk dauka izenak aldatzeko ardura, eta gaia aztertuko …
Espermatozoide-kontzentrazioa mundu osoan jaitsi da
Espermatozoide-kontzentrazioa erdira jaitsi da duela 46 urtetik hona, eta, gainera, jaitsiera azkartu egin da azken 20 urteetan. Ondorio horietara iritsi …
Hidrogenoa ez da denerako erantzunik onena, Natureren editorialaren esanean
Hidrogenoa da erregai onenetakotzat jotzen da, fosilak ordezkatzeko eta berotegi-gasen zero igorpenera gerturatzeko. Alabaina, horretarako, hidrogenoa baino erregai hobeak eta …
COVID-19aren txertoen eta hilekoaren asalduren arteko erlazioa baieztatu dute
2022ko urrian, hilekoaren odol-jarioa handitzea COVID-19aren mRNA-txertoen (Moderna eta Pfizer) albo-ondorioetan sartu zituen Sendagaien Europako Agentziak (EMA), farmakozaintzaren batzordearen …
50 urte distiratsu zientzian eta teknologian
Laster banatuko dira aurtengo Nobel sariak. 1901. urtetik, eta Alfred Nobelen nahia betez, “gizateriari onura handiena” ekartzen dioten aurrerapen zientifiko, sozial edo kulturalen egileei ematen zaizkie. Haietatik, hiru arlori jartzen die arreta Elhuyar aldizkariak: fisika, kimika, eta fisiologia edo medikuntza. Elhuyarren 50. urteurrena aitzakia ona da azken 50 urteotan arlo horietan izandako aurrerapenak gogoratzeko.
50 urte euskaratik mundura zabalik
“Orduan amestu ere ez genuen egiten zer bilakatuko zen Elhuyar 50 urtean”. Elhuyarren sortzaile izan zirenen hitzak dira. Ez zegoen, beraz, ez profeziarik, ez bide-orririk, ez helburu garbirik. Behar eta gabezia asko zeuden, eta haiei erantzutea izan zen haien lehentasuna eta iparrorratza. “Hazia erein baino ez genuen egin”, diote apal. Hazi hura zuhaitz emankor bilakatu da, eta euskal gizarteari eskaintzen dizkio fruituak eta gerizpea, muineko ideiari eutsiz: ezagutuz aldatzea.
María Jesús Esteban Galarza: “Ikerkuntza-lana gustura egiten baduzu, zaila da lanak zure bizitza osoa ez inbaditzea”
María Jesús Esteban Galarza (Alonsotegi, 1956) matematikaria da, eta lehena izan zen Bilbon matematikako tesina euskaraz egiten. Gogoan du garai hartan ez zegoela unibertsitate-mailako lexikorik, eta lan itzela baina polita izan zela. Geroztik, matematiken munduan sakon-tzen jarraitu du, eta, gaur egun, Frantziako CNRSko zientzia-batzordeko partaidea da, eta Paris-Dauphine Unibertsitateko Ceremade zentroko ikertzailea. Beste zenbait erakunde zientifikotako kide eta ordezkaria ere bada: Matematika Industrial eta Aplikatuen Nazioarteko Kontseilua, EU-MATHS-IN elkartea, BCAM, Jakiunde… Eta hainbat sari irabazi ditu; tartean, 2017ko CAF-Elhuyar Merezimendu Saria. Aitortu du bere arloan hain emakume gutxi egoteak asaldatzen duela, eta ez dio uko egiten amets egiteari.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
