A recuperación do 30% dos ecosistemas mundiais pode reducir até un 70% a extinción de especies
A emerxencia climática e a perda de biodiversidade esixen una aposta global pola recuperación dos ecosistemas. Global, que ten en conta ambos os obxectivos de forma conxunta, segundo un estudo publicado por científicos de doce países na revista Nature. Consideran imprescindible identificar as áreas de recuperación prioritaria a nivel mundial, xa que calculan que coa recuperación do 30% delas evitaríase o 70% das desaparicións de especies previstas e absorberían a metade do carbono almacenado na atmosfera desde a Revolución Industrial.
Segundo o estudo, 465 mil millóns de toneladas de CO2 absorberían e salvarían á maioría dos mamíferos, anfibios e aves en perigo na actualidade, recuperando o 30% dos ecosistemas considerados prioritarios. Os datos son reveladores e os investigadores aclararon cales son as claves paira o seu cumprimento: en primeiro lugar, o obxectivo de abordar de forma conxunta a emerxencia climática e a perda de biodiversidade, xa que cando uno ou outro só tense en conta, séguense patróns de recuperación diferentes e obtéñense resultados moi variables; en segundo lugar, a cooperación mundial na recuperación dos ecosistemas; e, finalmente, identificar perfectamente o tipo e o lugar de recuperación dos ecosistemas.
Aínda que até o momento deuse prioridade á recuperación de ecosistemas forestais e á plantación de árbores, o novo estudo destaca que en ocasións se fixo á conta de pastos autóctonos ou doutros ecosistemas, o que supuxo una perda de biodiversidade. Deste xeito, afirmouse que paira abordar a crise actual, ademais dos bosques, outros ecosistemas serán imprescindibles.
Calcúlase que se transformaron 2.870 millóns de hectáreas en todo o mundo. Delas, un 54% eran bosques en orixe, un 25% pastos, un 14% zarzas, un 4% terras secas e un 2% humidais. Segundo os investigadores, os bosques son os ecosistemas con maior potencial paira facer fronte á emerxencia climática, os humidais, os de maior potencial de conservación da biodiversidade, e os terreos secos e pasteiros, os que maior potencial de minimización de custos presentan nesta recuperación. O estudo considerou tres factores.
Ademais, dado que moitas hectáreas convertéronse en chan agrícola, estableceuse como condición que a recuperación de ecosistemas non supoña una redución significativa na produción global de alimentos. Calculouse o número de ecosistemas recuperables sen reducir a subministración de alimentos e descubriuse que o 55% dos ecosistemas que se converteron en terras agrícolas poden recuperarse sen interrupción da produción de alimentos. Os investigadores afirmaron que isto esixiría una intensificación sustentable ben planificada e, á vez, adoptar hábitos que eviten o malgasto de alimentos e a redución de certos alimentos como a carne ou o queixo, xa que a gandaría demanda grandes superficies.
Segundo os investigadores, e tendo en conta todos os factores mencionados, paira abordar de forma conxunta a perda de biodiversidade e a emerxencia climática, as claves serían a recuperación de humidais e bosques tropicais e subtropicales. Desta maneira, estímase que esta recuperación sería 13 veces máis rendible.
Ademais, realizouse un chamamento á recuperación a nivel global e a nivel de cooperación internacional. De feito, cando os labores de recuperación leváronse a cabo a nivel nacional, cada país recuperaría o 15% dos seus bosques, os beneficios sobre a biodiversidade reduciríanse nun 28% e os beneficios climáticos nun 29% respecto de facelo a escala global. O aumento de custos sería aínda máis significativo: Incrementaríase un 52%. De forma global, permitiría que cada país tivese un papel diferente e complementario dentro dese obxectivo global.
Todos estes datos serán presentados na Convención de Diversidade Biolóxica (COP15) que se celebrará o próximo ano en Kunming (China). Na reunión anunciouse que van proporcionar a información xeográfica precisa paira a recuperación dos ecosistemas, que se considera que son importantes paira a consecución dos obxectivos da reunión.
OPINIÓN:
“Volveriamos deixar os custos de conservación aos pobres”
Arturo Elosegi Irurtia / Catedrático de Ecoloxía (UPV)
Cal é a túa opinión sobre a investigación e os resultados?
É un exercicio teórico interesante porque demostra que a restauración dos ecosistemas pode contribuír moito tanto á conservación da biodiversidade como á loita contra o cambio climático, e ademais suxire que a consideración de moitos criterios (biodiversidade, clima, economía…) pode contribuír á procura dunha resposta óptima. Pero é moi dubidoso si poderase aplicar.
Algúns dos resultados confirman o que xa criamos: a maior parte da biodiversidade pódese garantir na restauración das zonas tropicais. Outros, con todo, xeran máis dúbidas. Por exemplo, mostran que o custo da restauración é maior nos países desenvolvidos, o que levou a buscar prioridades nos países en vías de desenvolvemento. Diría que baixo isto, ademais da economía actual, hai una política actual. É dicir, que nas rexións desenvolvidas a terra sexa máis cara, significa mellor restaurar as rexións en desenvolvemento? Segundo a forma en que se poñan en marcha este tipo de medidas, isto pode significar que os custos de conservación volvan parar aos pobres.
Cales serían os ecosistemas prioritarios a recuperar en Euskal Herria?
No País Vasco e na Unión Europea en xeral, está bastante claro cales son os ecosistemas a conservar e recuperar, prioridades que se tiveron en conta á hora de definir a rede Natura 2000, debuxar a rede de corredores ecolóxicos ou redactar plans de restauración. Outra cuestión é até que punto somos capaces de cumprir toda esta normativa. Ás veces teño a sensación de que nos conformamos con denominar refuxios, sen facer fronte aos problemas reais das especies e hábitats que habitan neles.
Ao mesmo tempo, nun pequeno pobo como o noso, as estratexias de conservación e restauración máis efectivas non se conseguen con frecuencia mediante a análise de mapas, senón a través do coñecemento dos valores locais e o aproveitamento das oportunidades. Por exemplo, na conservación da biodiversidade influíu máis o feito de que bosques como Artikutza e Bertiz non sexan explotados durante décadas que lexislacións favorables á conservación da natureza. E outros moitos factores poden influír: por exemplo, nos últimos tempos os eucaliptos están a estender moito no noso país. Ao ser tan pobres, a medida que se expanda, a biodiversidade do País Vasco verase ameazada e non contribuirá en absoluto a combater o cambio climático.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
