Izokina jaio eta hil erreka berean
Izokina, salmonidae familiako arrain migratzaile eder eta preziatua da. Berezitasun nabarmena itsasoan bidaia luzea egin ondoren, ugaldu eta hiltzeko jatorrizko errekara itzultzen dela da.
Ernalketa-garaia abendua eta urtarrila bitartean izaten da eta, normalean, izokin emeak bizitza osoan behin bakarrik ugaltzen dira. Izokinen ugaltzeko lekuak harri-koskorrezko sakonera txikiko lekuak izaten dira. Emeek beren buztanekin harriak mugitu eta harri azpian arrabalekua egiten dute. Enbrioi-larba faseak hiru hilabete inguru irauten du, martxo arte. Fase horretako arrisku nagusia uretan eskiduran dauden partikulek arrabalekua lohiz bete eta arrautzak itotzea, eta traktoreek eta mendizaleek zapaltzea izaten da.
Hiru hilabeteren buruan, arrainkumeak harrietatik atera eta inguruetan zabaltzen hasten dira. Hasiera batean ur-lasterretara jotzen dute, baina handitzen doazen heinean, leku gehiago behar izaten dutenez, beste toki batzuetara hedatzen dira.
Hazkundearen arabera, urte baten edo pare baten buruan itsasora abiatzen dira sei hilabetetik hiru urte bitarte iraungo duen bidaia hasteko. Urrutien joaten diren izokinak Groenlandiaren mendebalderaino iristen dira. Nahiko fite gizentzen direnak, berriz, heldutasun sexualera Irlanda inguruan daudenean iristen dira eta ez dute Groenlandiaraino joateko betarik izaten. Itzulera osoan ez dute ezertxo ere jaten. Ugaltze-tokira heltzeko zein bokaletan sartu behar duten jakiteko usainaz baliatzen dira.
Sarrakariara itzultzen diren bost izokinetatik lau Irlandaraino joandako izokin gazteak dira. Udaberrian Sarrakarian igotzen lehenak izokin zaharrenak izaten dira, itsasoan bi eta hiru urte bitarteko bidaia egindakoak. Igoera abuztuko ur-emari apalak heltzean eten egiten da, baina udako etenaldiaren ondoren, udazkeneko lehen uholdeekin hartzen dute goranzko bidea izokin gazteenek.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
