O ano pasado a Organización Mundial da Saúde (OMS) creou un grupo de traballo independente paira desenvolver una estratexia de prevención das pandemias do futuro baseada en evidencias (the Independent Panel for Pandemic Preparedness and Response). Agora, analizando as medidas adoptadas polas institucións paira facer fronte ao covid-19 e a evolución da pandemia, o grupo presentou os resultados obtidos e os pasos a seguir no futuro, tanto paira frear o covid-19 como paira evitar que futuras brotes se convertan en catástrofes globais.
Segundo o informe presentado polo grupo de traballo, o mundo necesita un novo sistema internacional de prevención de pandemias. De feito, detectou fallos en todos os elos do actual sistema de vixilancia e resposta. Na súa opinión, a vixilancia era débil e carecía de recursos económicos suficientes; o sistema de alertas era demasiado lento e discreto; a OMS non tivo poder suficiente; a resposta incrementou as desigualdades sociais e non houbo liderado político global.
Ademais, cando se produciron os primeiras brotes, pasou demasiado tempo paira ser advertido dos responsables sanitarios internacionais. Mesmo cando se declarou a situación de emerxencia, a maioría dos países quedaron á espera de que sucedese, en lugar de preparar una resposta contundente. non houbo coordinación internacional e os representantes da OMS non tiveron capacidade de influencia suficiente. O feito de non facer previsións provocou que non se teñan en conta as desigualdades sociais, polo que a brecha incrementouse.
Ademais dos erros, o equipo destacou algúns aspectos positivos. Entre eles atópanse o esforzo do persoal sanitario e a resposta dalgúns países, utilizando o apreso das pragas anteriores, baseándose na ciencia e utilizando una comunicación transparente e eficaz, reforzando a comunidade. Tamén ha visto que dar una boa resposta non está relacionada co nivel económico dos países, senón que algúns países ricos non foron capaces de controlar o covid-19.
Recoñece que as vacinas se desenvolveron realmente rapidamente pero que hai que conseguir que a distribución sexa equitativa. E afirmou que una das claves paira avanzar é compartir datos e información científica. Así o expresou Hellen Clark, presidente de Nova Zelandia e membro do equipo na presentación do informe: "A ciencia deu o mundo cando máis o necesitaba, e esa ciencia dependía do intercambio aberto de datos e coñecementos. Os seus beneficios tamén deben ser compartidos de forma libre e aberta".
O grupo considera que agora a prioridade é facer fronte ao covid-19, presentando propostas a curto prazo. Pero, ao mesmo tempo, destacou que o que está a pasar é una materia e asesorou paira estar preparados paira futuras intervencións.
As declaracións a curto prazo inclúen a distribución equitativa das vacinas e do coñecemento e a tecnoloxía paira a súa produción; a transferencia de recursos económicos ao proxecto ACT-A paira a creación de ferramentas paira combater o covid-19; a implantación de medidas non farmacolóxicas en todos os lugares en función da situación epidemiolóxica; e o deseño dunha estratexia da OMS con obxectivos claros para que todos os países traballen conxuntamente paira superar o covid-19.
A longo prazo, e para que as seguintes aparicións non se convertan en pandemias, deu consellos concretos. Primeiro, que sexa responsabilidade de liderados políticos de alto nivel facer fronte e responder as pandemias, dentro da cal os líderes de todos os Estados e Gobernos fagan una declaración política na asemblea especial de Nacións Unidas de setembro. Doutra banda, fortalecer o poder, a independencia e a capacidade económica da OMS, e agora investir paira afrontar as futuras crises.
Considera imprescindible crear un sistema áxil de vixilancia e notificación de brotes, así como una plataforma que garanta o coñecemento, produción, distribución e regulación dos instrumentos terapéuticos e sanitarios. Propón establecer un sistema de financiamento a longo prazo e, por último, una comunicación directa entre os xestores da pandemia e os xefes de goberno. O equipo de traballo destacou a necesidade de que os xestores sexan interdisciplinares e de que a comunidade tamén participe, especialmente os colectivos en risco de exclusión.
Xunto co informe xeral, o grupo de traballo presentou un resumo e outro documento que recolle os momentos máis significativos desta pandemia.