Ébola é un filovirus con sete xenes. Introdúcese no organismo humano polas mucosas, afectando inicialmente a monocitos, macrófagos, células dendríticas e células Kupffer hepáticas. Á súa vez, inhibe os mecanismos de protección do sistema inmunológico. Por tanto, paira ser eficaces, as vacinas deben ser capaces de afrontar esta dobre estratexia.
Una das dúas vacinas máis avanzadas é un adenovirus de chimpancés cunha proteína superficial do ébola. A compañía farmacéutica GlaxoSmithKline e o Departamento de Enfermidades Infecciosas de Estados Unidos están a desenvolverse e estase probando en Estados Unidos, Gran Bretaña e Malí.
O outro é un virus recombinante da estomatitis vesicular desenvolvido pola Axencia Canadense da Saúde e producido pola compañía New Links. Están a probar en Estados Unidos e esperan probalo pronto en Europa e África.
Ambas se atopan na primeira fase de probas clínicas. Nesta fase deberán demostrar que as vacinas son seguras e xeran resposta inmunológica. Ademais, deben medir as doses necesarias paira xerar esta resposta, o que permite saber cando poden ter preparadas as vacinas.
No entanto, antes de iniciar as vacinacións, deberán superar as outras fases das probas clínicas. A segunda e terceira fase teñen como obxectivo garantir a eficacia e seguridade, e as dúas vacinas mencionadas están previstas paira os meses de decembro e xaneiro, en Liberia e Serra Leona. Paira iso, necesitan un gran número de voluntarios: cada vacina ten que ser probada en 10.000 persoas e outros tantos deben recibir pracer. Paira axilizar o procedemento realizarase tamén una proba sen placebo en Serra Leona. Nos casos nos que a realización da proba supoña un beneficio superior ao negativo, permítese a realización da proba sen placebo, pero sempre con carácter excepcional.
Ata que proben as vacinas deben resolver outros problemas. Por exemplo, a OMS está a estudar como preparar á poboación paira aceptar as vacinacións. Doutra banda, as vacinas deberán almacenarse a unha temperatura de 80 ºC, o que significa que necesitarán cámaras frigoríficas especiais nas zonas onde se vaian a realizar as vacinacións. E outro aspecto que preocupa é o diñeiro. Quen sufragará os gastos? Nin a OMS nin o resto de institucións que traballan co ébola teñen dúbidas de que os países occidentais terán que colaborar, pero aínda non hai una decisión clara. Con todo, a OMS espera que poidan empezar a vacinarse antes de que finalice o 2015, superando todos os obstáculos.