Hoxe entréganse os premios CAF-Elhuyar 2014
Premiados e traballos premiados
--> Artigo divulgativo xeneral: “Pequenos cerebros virtuais”, Gorka Azkune Galparsoro --> Artigo divulgativo baseado na tese doutoral do autor: “Historia do cazador voador que se converteu en pescador”, Ostaizka Aizpurua Arrieta --> Artigo divulgativo baseado na tese doutoral do autor, mención especial: “Nova electrónica sen transporte de carga”, de Estitxu Villamor Lomas --> Traballo de xornalismo científico: "Minimalismo no laboratorio", Amaia Portugal González (publicada no xornal Berria) --> Mérito: Julián Bereziartua Barrenetxea
Dá luz ao teu traballo
O Museo de Fotografía e Cine Photomuseum de Zarautz acolleu hoxe, a partir do seis da tarde, o acto de entrega dos premios CAF-Elhuyar 2014. A última edición do certame sumouse ao Ano Internacional da Luz, coa lema “Dálle luz ao teu traballo”. Precisamente, a luz guiou esta edición: O sabio Ibn Ao-Haytham e os libros da Óptica que el escribiu hai mil anos, Berenice Abbott, fotógrafa da ciencia no MIT, e os sons lumínicos de Xabi Erkizia, iluminan o museo de fotografía e cine Photomuseum de Zarautz a medida que o presentador do evento, Iñaki Leturia, deu a coñecer aos premiados.
--> Galería de fotos
--> Teknopolis: reportaxe sobre os premios CAF-Elhuyar
Xornalismo: minimalismo no laboratorio
A xornalista Amaia Portugal González recibiu o premio á mellor obra de xornalismo científico, grazas á reportaxe “Minimalismo no laboratorio” publicado en Berria. A reportaxe recolle una sesión paira responder á pregunta de que xenes poden ser eliminados a un ser vivo e como funcionaría eliminando os mesmos e, segundo o xurado, Portugal fixo un bo traballo desde o título que cumpre todos os criterios do xornalismo: “O tema elixido é atractivo en si mesmo, pero tamén técnico, polo que hai que ter en conta a incorporación dun dicionario paira axudar ao lector”, subliñan.
O ano pasado, o xurado fixo una mención especial ao labor xornalístico da donostiarra e este ano o seu traballo foi galardoado co Gran Premio. Na entrega do premio, ademais de agradecer a Elhuyar o seu labor na socialización da ciencia, criticou os criterios do Goberno Vasco nas subvencións dos medios de comunicación. E é que, na súa opinión, “os exemplares non miden o traballo que realiza a industria vasca&rdquo.
En total, na edición 2014 recibíronse 8 traballos nesta categoría.
Divulgación: pequenos cerebros virtuais, cazadores voadores convertidos en pescadores e nova electrónica
Na categoría de artigos de divulgación foron tres os premiados nesta edición: Gorka Azkune Galparsoro, Ostaizka Aizpurua Arrieta e Estitxu Villamor Lomas.
O primeiro, enxeñeiro informático, non é novo no certame, xa que o ano pasado foi o gañador do mellor artigo de divulgación xeral. O artigo premiado este ano titúlase “Cerebro pequeno virtual” e Azkune céntrase nas estratexias paira ensinar a redes neuronais artificiais.
En opinión do xurado, “traballa un tema de actualidade con gran destreza, acertando de cheo nos exemplos”. O xurado subliñou ao azpeitiarra que ao final do artigo mírase cara ao futuro, “o que significa o espírito investigador do autor”, destacou. De feito, Azkune é, ademais dun experto divulgador, investigador en intelixencia artificial en Deusto Tech.
Ao recoller o premio, Azkun destacou que esta vez gañou o premio cun traballo sobre un tema da súa área, xa que en ocasións anteriores eran de tipo físico, “e eu, aínda que me gusta moito a física, non son físico senón informático”. Ademais, eloxiou o valor da ciencia básica, explicando que os cerebros virtuais aos que se refire o artigo desenvolvéronse grazas a una idea "tola" de ciencia básica.
Os outros dous recibiron o premio na categoría de artigos de divulgación baseados na tese doutoral do autor e a Mención Especial, respectivamente. A bióloga Ostaizka Aizpurua Arrieta foi a gañadora do premio ao mellor artigo grazas ao relato do seu traballo de investigación no óso do morcego. “A historia do cazador voador que se converteu en pescador” é o título deste artigo que cualificou ao xurado como brillante.
O xurado eloxiou que o zarauztarra, polo seu atractivo natural, non se caeu en picado e engadiu que ademais de estar escrito correctamente, no artigo recóllese claramente a achega do investigador da UPV/EHU. “A escritura e o ton do texto son adecuados e o autor transmite a súa paixón polo tema”, afirmaron, ademais, o esforzo realizado paira completar a información con fotografías e gráficos permitiu que “o lector poida coñecer a primeira ollada o porqué da obra”.
Cando recolleu o premio nas súas mans, comentou con humor o paradoxo entre o seu traballo e a lema do premio: “Paira investigar os morcegos estiven catro anos de noite, sempre ás escuras, e agora déstesme luz”. Tamén tivo en conta aos seus familiares, que en parte escribiu o artigo paira eles. “Hai un ano, cando presentei a tese, estiveron tres horas escoitando as miñas explicacións en inglés!”, entón prometeulle que tiña que contarse en euskara e de maneira comprensible.
O físico Estitxu Villamor Lomas recibiu una Mención Especial do xurado. O artigo titúlase “Nova electrónica sen transporte de carga” e refírese á spintrónica. O vitoriano é investigador da área de nanodispositivos do CIC Nanogune e realizou o seu doutoramento na Universidade do País Vasco. Precisamente porque a área investigada por Villamor é moi técnica en si mesma, o xurado considerou que o esforzo do autor é digno de mención “paira explicar o tema dunha maneira comprensible e atractiva, e paira achegar un tema que paira moitos pode ser afastado”.
Xunto ao agradecemento, Villamor chama á reflexión: “Temos que pensar en que e paira que investigamos, paira que interese e actuar con responsabilidade”.
Na categoría de artigos de divulgación o xurado seleccionou entre 28 traballos, destacando en xeral a calidade dos artigos presentados. O xurado que avaliou o traballo xornalístico e os artigos de divulgación estivo composto por: Arturo Elosegi, ecoloxista, investigador da UPV e divulgador científico; Marian Iriarte, química, investigadora da UPV e divulgadora da ciencia; Uxune Martinez, xerente da base de datos científica Inguma da UEU; Alberto Barandiaran, xornalista e directora da EPA; e Leire Cancio, directora xeral de Elhuyar.
Ningún premio na bolsa de creación en Sociedade da Ciencia
A diferenza doutras categorías, a calidade dos proxectos presentados á bolsa de creación en Sociedade da Ciencia non foi tan elevada como en edicións anteriores, polo que o xurado decidiu declarala deserta. “Presentáronse poucas propostas e ningunha cumpría con todos os criterios que valora o xurado”, sinalaron. Por iso, tras moitas dúbidas e con moita pena, o director de cine Koldo Almandoz, o director do Departamento de Arte e Tecnoloxía da UPV/EHU Josu Rekalde e a responsable da Unidade de Ciencia Elhuyar, María Gil, decidiron deixar deserto o premio desta categoría.
Con todo, a organización aproveitou a ocasión paira animar aos creadores a que presenten os seus proxectos na próxima edición, xa que grazas á bolsa poderán recibir un bo impulso. Exemplo diso é o proxecto bolseiro o ano pasado, titulado “Escrituras silenciosas” de Xabi Erkizia. Erkizia traballou durante todo o ano e inaugurou hoxe no Museo de Arte e Historia de Zarautz una mostra deste traballo.
Estará dispoñible até finais de maio, xoves, venres, sábados e domingos.
Premio Dr. Julián Bereziartua
Paira finalizar o acto, o presidente de Elhuyar, Txema Pitarke, outorgou o Premio Elhuyar ao médico Julián Bereziartua Barrenetxea. O Premio Elhuyar recoñece a súa traxectoria na normalización do eúscaro e na socialización da ciencia. Precisamente, Bereziartua traballou moito na normalización do eúscaro no ámbito médico, así como na divulgación médica.
Azpeitiarra, médico e cirurxián, realizou una longa e variada carreira profesional. Traballou en Osakidetza durante 44 anos e tivo a súa propia consulta de medicamento xeral até os 73 anos. “Nesta longa traxectoria profesional, Elhuyar outorgou o Premio de Mérito ao paciente (no traballo) e á sociedade (nos medios de comunicación) polo seu esforzo en difundir os coñecementos da saúde en eúscaro e de maneira comprensible”, da man do seu presidente Txema Pitarke.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
