Hoxe entréganse os premios CAF-Elhuyar 2014

Carton Virto, Eider

Elhuyar Zientzia

Hoxe entregáronse os premios CAF-Elhuyar de divulgación científica 2014 no Museo Photomuseum Argazki & Zinema de Zarautz. Na categoría de artigos de divulgación foron premiados Gorka Azkune Galparsoro, Ostaizka Aizpurua Arrieta e Estitxu Villamor Lomas. No campo do xornalismo, Amaia Portugal González. Por último, Julián Bereziartua Barrenetxea foi o gañador do Premio Elhuyar Fundazioa.
2014ko-caf-elhuyar-sariak-gaur-banatu-dira
Premios CAF-Elhuyar 2014: Gorka Azkune Galparsoro, Ostaizka Aizpurua Arrieta, Amaia Portugal González e Estitxu Villamor Lomas. Ed. Iñigo Ibáñez

Premiados e traballos premiados

--> Artigo divulgativo xeneral: “Pequenos cerebros virtuais”, Gorka Azkune Galparsoro --> Artigo divulgativo baseado na tese doutoral do autor: “Historia do cazador voador que se converteu en pescador”, Ostaizka Aizpurua Arrieta --> Artigo divulgativo baseado na tese doutoral do autor, mención especial: “Nova electrónica sen transporte de carga”, de Estitxu Villamor Lomas --> Traballo de xornalismo científico: "Minimalismo no laboratorio", Amaia Portugal González (publicada no xornal Berria) --> Mérito: Julián Bereziartua Barrenetxea

Dá luz ao teu traballo

O Museo de Fotografía e Cine Photomuseum de Zarautz acolleu hoxe, a partir do seis da tarde, o acto de entrega dos premios CAF-Elhuyar 2014. A última edición do certame sumouse ao Ano Internacional da Luz, coa lema “Dálle luz ao teu traballo”. Precisamente, a luz guiou esta edición: O sabio Ibn Ao-Haytham e os libros da Óptica que el escribiu hai mil anos, Berenice Abbott, fotógrafa da ciencia no MIT, e os sons lumínicos de Xabi Erkizia, iluminan o museo de fotografía e cine Photomuseum de Zarautz a medida que o presentador do evento, Iñaki Leturia, deu a coñecer aos premiados.

--> Galería de fotos

--> Teknopolis: reportaxe sobre os premios CAF-Elhuyar

Xornalismo: minimalismo no laboratorio

Amaia Portugal, premio de xornalismo científico, xunto á representante de CAF Lorena Eleno. Ed. Iñigo Ibáñez.

A xornalista Amaia Portugal González recibiu o premio á mellor obra de xornalismo científico, grazas á reportaxe “Minimalismo no laboratorio” publicado en Berria. A reportaxe recolle una sesión paira responder á pregunta de que xenes poden ser eliminados a un ser vivo e como funcionaría eliminando os mesmos e, segundo o xurado, Portugal fixo un bo traballo desde o título que cumpre todos os criterios do xornalismo: “O tema elixido é atractivo en si mesmo, pero tamén técnico, polo que hai que ter en conta a incorporación dun dicionario paira axudar ao lector”, subliñan.

O ano pasado, o xurado fixo una mención especial ao labor xornalístico da donostiarra e este ano o seu traballo foi galardoado co Gran Premio. Na entrega do premio, ademais de agradecer a Elhuyar o seu labor na socialización da ciencia, criticou os criterios do Goberno Vasco nas subvencións dos medios de comunicación. E é que, na súa opinión, “os exemplares non miden o traballo que realiza a industria vasca&rdquo.

En total, na edición 2014 recibíronse 8 traballos nesta categoría.

Divulgación: pequenos cerebros virtuais, cazadores voadores convertidos en pescadores e nova electrónica

Na categoría de artigos de divulgación foron tres os premiados nesta edición: Gorka Azkune Galparsoro, Ostaizka Aizpurua Arrieta e Estitxu Villamor Lomas.

O primeiro, enxeñeiro informático, non é novo no certame, xa que o ano pasado foi o gañador do mellor artigo de divulgación xeral. O artigo premiado este ano titúlase “Cerebro pequeno virtual” e Azkune céntrase nas estratexias paira ensinar a redes neuronais artificiais.

Gorka Azkune, recentemente galardoado pola conselleira Cristina Uriarte. Ed. Iñigo Ibáñez.

En opinión do xurado, “traballa un tema de actualidade con gran destreza, acertando de cheo nos exemplos”. O xurado subliñou ao azpeitiarra que ao final do artigo mírase cara ao futuro, “o que significa o espírito investigador do autor”, destacou. De feito, Azkune é, ademais dun experto divulgador, investigador en intelixencia artificial en Deusto Tech.

Ao recoller o premio, Azkun destacou que esta vez gañou o premio cun traballo sobre un tema da súa área, xa que en ocasións anteriores eran de tipo físico, “e eu, aínda que me gusta moito a física, non son físico senón informático”. Ademais, eloxiou o valor da ciencia básica, explicando que os cerebros virtuais aos que se refire o artigo desenvolvéronse grazas a una idea "tola" de ciencia básica.

Os outros dous recibiron o premio na categoría de artigos de divulgación baseados na tese doutoral do autor e a Mención Especial, respectivamente. A bióloga Ostaizka Aizpurua Arrieta foi a gañadora do premio ao mellor artigo grazas ao relato do seu traballo de investigación no óso do morcego. “A historia do cazador voador que se converteu en pescador” é o título deste artigo que cualificou ao xurado como brillante.

Ostaizka Aizpurua, premiada polo seu artigo baseado na tese do autor, de mans de Leire Cancio. Ed. Iñigo Ibáñez.

O xurado eloxiou que o zarauztarra, polo seu atractivo natural, non se caeu en picado e engadiu que ademais de estar escrito correctamente, no artigo recóllese claramente a achega do investigador da UPV/EHU. “A escritura e o ton do texto son adecuados e o autor transmite a súa paixón polo tema”, afirmaron, ademais, o esforzo realizado paira completar a información con fotografías e gráficos permitiu que “o lector poida coñecer a primeira ollada o porqué da obra”.

Cando recolleu o premio nas súas mans, comentou con humor o paradoxo entre o seu traballo e a lema do premio: “Paira investigar os morcegos estiven catro anos de noite, sempre ás escuras, e agora déstesme luz”. Tamén tivo en conta aos seus familiares, que en parte escribiu o artigo paira eles. “Hai un ano, cando presentei a tese, estiveron tres horas escoitando as miñas explicacións en inglés!”, entón prometeulle que tiña que contarse en euskara e de maneira comprensible.

A mención especial recibiuna Estitxu Villamor de mans de Marian Iriarte. Ed. Iñigo Ibáñez.

O físico Estitxu Villamor Lomas recibiu una Mención Especial do xurado. O artigo titúlase “Nova electrónica sen transporte de carga” e refírese á spintrónica. O vitoriano é investigador da área de nanodispositivos do CIC Nanogune e realizou o seu doutoramento na Universidade do País Vasco. Precisamente porque a área investigada por Villamor é moi técnica en si mesma, o xurado considerou que o esforzo do autor é digno de mención “paira explicar o tema dunha maneira comprensible e atractiva, e paira achegar un tema que paira moitos pode ser afastado”.

Xunto ao agradecemento, Villamor chama á reflexión: “Temos que pensar en que e paira que investigamos, paira que interese e actuar con responsabilidade”.

Na categoría de artigos de divulgación o xurado seleccionou entre 28 traballos, destacando en xeral a calidade dos artigos presentados. O xurado que avaliou o traballo xornalístico e os artigos de divulgación estivo composto por: Arturo Elosegi, ecoloxista, investigador da UPV e divulgador científico; Marian Iriarte, química, investigadora da UPV e divulgadora da ciencia; Uxune Martinez, xerente da base de datos científica Inguma da UEU; Alberto Barandiaran, xornalista e directora da EPA; e Leire Cancio, directora xeral de Elhuyar.

Ningún premio na bolsa de creación en Sociedade da Ciencia

A diferenza doutras categorías, a calidade dos proxectos presentados á bolsa de creación en Sociedade da Ciencia non foi tan elevada como en edicións anteriores, polo que o xurado decidiu declarala deserta. “Presentáronse poucas propostas e ningunha cumpría con todos os criterios que valora o xurado”, sinalaron. Por iso, tras moitas dúbidas e con moita pena, o director de cine Koldo Almandoz, o director do Departamento de Arte e Tecnoloxía da UPV/EHU Josu Rekalde e a responsable da Unidade de Ciencia Elhuyar, María Gil, decidiron deixar deserto o premio desta categoría.

Xabi Erkizia na apertura da exposición "Entzute isilak" (escrituras silenciosas #2). Ed. Iñigo Ibáñez.

Con todo, a organización aproveitou a ocasión paira animar aos creadores a que presenten os seus proxectos na próxima edición, xa que grazas á bolsa poderán recibir un bo impulso. Exemplo diso é o proxecto bolseiro o ano pasado, titulado “Escrituras silenciosas” de Xabi Erkizia. Erkizia traballou durante todo o ano e inaugurou hoxe no Museo de Arte e Historia de Zarautz una mostra deste traballo.

Estará dispoñible até finais de maio, xoves, venres, sábados e domingos.

Premio Dr. Julián Bereziartua

Julián Bereziartua recibe o Merito de mans de Jose Mari Pitarke. Ed. Iñigo Ibáñez.

Paira finalizar o acto, o presidente de Elhuyar, Txema Pitarke, outorgou o Premio Elhuyar ao médico Julián Bereziartua Barrenetxea. O Premio Elhuyar recoñece a súa traxectoria na normalización do eúscaro e na socialización da ciencia. Precisamente, Bereziartua traballou moito na normalización do eúscaro no ámbito médico, así como na divulgación médica.

Azpeitiarra, médico e cirurxián, realizou una longa e variada carreira profesional. Traballou en Osakidetza durante 44 anos e tivo a súa propia consulta de medicamento xeral até os 73 anos. “Nesta longa traxectoria profesional, Elhuyar outorgou o Premio de Mérito ao paciente (no traballo) e á sociedade (nos medios de comunicación) polo seu esforzo en difundir os coñecementos da saúde en eúscaro e de maneira comprensible”, da man do seu presidente Txema Pitarke.

Foto de familia dos premiados. Ed. Iñigo Ibáñez.
Varios premiados e invitados, tras o acto, no exterior do Photomuseum. Ed. Iñigo Ibáñez.
Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila