811994(e)ko martxoa

Erreportajeak

Gero eta automobil txikiagoak

Otaolaurretxi, Jon -

Hemendik urte batzuetara hirirako automobil elektrikoa prestatu eta ugaldu arte, eztanda-motorezko automobil txikiak jadanik ari dira saltzen. Renault etxeak Twingo …

Arteriosklerosia

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Arteriosklerosia (arterien esklerosia edo gogortzea) gaur egun nahikoa ezaguna zaigu hitz edo kontzeptu gisa, eta badakigu adineko pertsonengan arteriak “gogortzea” …

Apo Pikarta, anuru ezezaguna

Aihartza, Joxerra -

Europako anfibioen artean apo pikarta (Pelodytes punctatus) dugu, zalantzarik gabe, espezierik ezezagunenetarikoa. Apo pikarta, igel-itxurako apotxo liraina da, …

Sarri egindako ekografien eraginak haurdunaldian

Furundarena Salsamendi, Jose Ramon -

Praktika klinikoan ultrasoinuak erabat onartzen dira eta frogatua dago haurdunaldiko 16-20. aste-bitartean emakume guztiei eginez gero hilkortasun perinatala murriztu egiten …

TAIGA: munduko oihanik zabalena

Arturo Elosegi Irurtia - Ekologiako katedraduna

Ipar Hemisferioko latitude altuetan, negu luze eta gogorretako eskualdean, izei, pinu eta urkiz osatutako oihan boreal amaigabeak monotonia bortitza sortzen …

Mikroskopioen garapena

Iza Mendia, Amaia -

Materialen Zientziak, materialen egitura eta propietateen arteko erlazioa ikertzen du. Maila atomikotik dimentsio makroskopikoraino, konposizio eta egituraren menpeko diren materialen …

Argazki-kamera (II)

Nogeras, Itziar -

Formatu handiko edo ertaineko kamerak bolumen handikoak dira eta 9x12, 6x9, 6x7, 6x6 (hau da arruntena) eta 6x4 cm-ko negatiboak …

Biltegien problema

Angulo, Patxi -
Fernandez, V. -

Beren bizimodua egunkari-saltzaile bezala hasitako milioidunak ez dira Iparramerikako Estatu Batuetan bakarrik. Beste leku batzuetan ere (eta batez ere kondairetan) …

X izpizko nobak

Arregi Bengoa, Jesus -

Askoz ere deigarriagoa da galaxia baten gunean egon daitekeen zulo beltz erraldoiaz aritzea, edozein galaxiatako izar bikoitzen baten jokaeraren erantzule …

Fisikaz gozatzen (II)

Bandres Unanue, Luis -

Urtarrileko alean esan genuenez, badakigu argi-izpiak linealki hedatzen direla. Are gehiago, propietate horren erabilpen bat ikusi genuen ziluetagintzan, hain zuzen. …

Elkarrizketak

Jose Maria Asuarekin solasean

Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea

Euskal zientziari buruz hainbat ideia oker dabil kalean. Horietako bat, Euskal Herrian ikerketa gutxi eta maila eskasekoa egiten dela dioena …

Albisteak

Neutrino astuna hil da

Elhuyar Zientzia -

1985. urtean hasi ziren neutrino astunaren lehen aipamenak egiten, baina zortzi urteko bizialdiaren ondoren, betirako hil da.

Neuronak imitatzen dituen ordenadorea

Elhuyar Zientzia -

Thinking Machines Corporation etxeak egindako CM5 ordenadoreak, 128 prozesadore ditu eta aldi berean lan egin dezakete, gure garuneko neurona-sarea imitatuz.

Elektroi bat, bit bat

Elhuyar Zientzia -

Hitachi etxeko laborategietan (Japonian), bit bat informazio elektroi bakarrarekin gordetzea lortu dutela diote.

Orrazi estua ahoan

Elhuyar Zientzia -

Harrapakinari hozka egin eta janariak mastekatu egin behar dituztelako, ugaztunen hortz eta haginak barailan finko itsatsita daude. Ahoan orrazi estua …

Bi eszenatoki hominidoentzat

Elhuyar Zientzia -

Berriki egindako bi fosil-aurkikuntzak gizakiaren jatorriari buruzko arazoa nahastu egin du.

Eraztunetan irakurriz

Elhuyar Zientzia -

Gure lurraldean, zuhaitzei udaberrioro eransten zaie zimur edo eraztun bat. Horregatik, eraztun kontzentrikoak neurtuz eta zenbatuz milaka urteko zuhaitzen berri …

Anders Celsius

Azkune Mendia, Iñaki -

Anders Celsius, 1716-1733 bitartean aurora borealak aztertzen aritu zen eta 1733.ean 316 behaketa (berak eta beste batzuek egindakoak) argitaratu zituen. …

Ba al dago pisua arinduko digunik?

Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea

Iazko Elhuyar. Zientzia eta Teknikako maiatzeko alean Apple Computer etxeak garatutako Newton™ teknologiaren berri eman zigun Andoni Sagarnak. Artikulua irakurrita …

A eta D bitamina gehiegi hartzea arriskutsua

Elhuyar Zientzia -

Bitaminak osasunarentzat onuragarriak direla edozeinek daki, baina emaitza onak lortzeko dosi txikiak hartu behar dira. A eta D bitamina gehiegi …

Soia eta prostata

Elhuyar Zientzia -

Prostatako minbizi gutxi izaten da Japonian eta horren arrazoia prostatan minbizi zelulak ugaltzea eragozten duten substantziak asko kontsumitzea da.

Kloroa ere bere tamainan

Elhuyar Zientzia -

Estatu Batuetan osasun-ikerketak egiten dituen Research Triangle Park erakundeak bi urtez saiakuntzak egin ditu sagu eta arratoiekin. Bi urtez kloroa …

E.A.E.ko Osasun Publikoari buruzko 1992ko Txostena

Dorronsoro, Miren -

1992ko abenduaren hasieran E.A.E.ko Osasun Publikoari buruz argitara eman zen txostenak orrialde gutxitan osasuna eta bere mugatzaile batzuk aztertzen ditu.

Udaberriaren usainean, San Jose lorea

Terés, Joxepo -

San Jose lorea, tamaina txikikoa izaten da, 5-20 cm-koa, normalean ilerik gabekoa (glabroa) eta sustraian errizoma motz bat izaten du. …

Ibai-kanalizazioak direla eta

Estonba Mintxero, Mikel -

Euskal Herriko ezaugarri geomorfologikoak direla eta, giza finkalekuak betidanik bailara guneetan egin dira. Hala ere, fenomeno hau areagotu egin da …

Etorkizuneko lorontzia

Elhuyar Zientzia -

William Wolverton ikerlariaren azken emaitza etorkizuneko lorontzia da.

Oilo telebistazaleak

Elhuyar Zientzia -

Oiloak telebista ikustea atsegin du, telebistan oiloak erakusten bazaizkio. Baieztapen honek adarjotzea dirudien arren, Ontario-ko Guelp unibertsitatean egin duten ikerlan …

Etxe ekologikoa

Elhuyar Zientzia -

Montreal inguruko Sainte-Dorothee herrian, ahalik eta energia gehiena aurrezten duen “Novtec” izeneko etxea eraiki dute.

Tibet nuklearizatzen ari da

Elhuyar Zientzia -

Iazko urriaren 5ean Txinak munduan lurrazpiko saiakuntza nuklearrei buruz zegoen tregua hautsi egin zuen, Tibeten egindako leherketa bat medio.

Suediako izokinak galtzear

Elhuyar Zientzia -

Suedian izokin-haztegietan gaitz misteriotsu bat medio arrainen % 90 hiltzen ari da. Adituek diotenez, M74 izeneko gaitz ezezagun hori dela …

Telebista eta bideoa aparatu berean

Elhuyar Zientzia -

Telebideo izeneko aparatuak telebista eta magnetoskopioa ditu berekin.

Bizikleta elektrikoa

Elhuyar Zientzia -

Bizikletaz bide bera ibiliz, oinez baino errazago joaten da, baina hala ere pedalei eragin egin behar zaie eta azkenean gainean …

Hozkailuko soinua hobea

Elhuyar Zientzia -

Musikazale batzuek diotenez, disko konpaktua gau batez hozkailuan edukita soinu hobea lortzen omen da.

Quadra 610 DOS ordenadore bateragarria

Elhuyar Zientzia -

Harrigarria badirudi ere, munduan informatikan hain ezaguna den Kaliforniako Apple etxeak Macintosh DOS bateragarria merkaturatuko duela iragarri du.

Ongi etorri, Sestao

Rodriguez Ibabe, Jose Maria -

Azkenean Bizkaiko Labegaraien, hau da AHVren, metamorfosia argitzen ari da. Atzean eztabaida eta zalantza asko gelditu da, baina hala ere, …

Europak espaziorako bere kapsula nahi du

Elhuyar Zientzia -

Iparramerikarrak eta errusiarrak ados jarri dira aurrerantzean elkarlanean estazio bat orbitan jartzeko.

Andromeda galaxian zulo beltza

Elhuyar Zientzia -

Frantzian Lyon-go unibertsitateko eta CNRSko astronomoek, Andromedako zentru aldean izarrek dituzten higidurak aztertu dituzte.

"Solidaridad" satelitea

Elhuyar Zientzia -

“Solidaridad 1” izeneko satelite mexikarra azaroaren 20an ipini dute orbitan.

Aurtengo kometak

Elhuyar Zientzia -

Astronomia gustatu eta teleskopioekin zerua arakatzen ibiltzen direnek, aurten kometa ugari detektatu ahal izango dute.

“Meteosat 6” satelitea

Elhuyar Zientzia -

Iazko azaroaren 21ean, 61. “Ariane” jaurtigailuak “Meteosat 6” satelitea orbita geoegonkorrean jarri zuen.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila