61986(e)ko abendua

Erreportajeak

Burdin zaborrak birziklatu asmoz bilbon

Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea

Garai batean lehengaiak eskuragarri eta ugariak ziren. Egun berriz, kasu batzutan baliabide preziatu eta eskuragaitz bihurtu dira. Duela zenbait urte …

Eguzki-erlojutik erloju autonomora

Otaolaurretxi, Jon -

Egiazko erloju bakarra zerua da; egunsentia eta ilunabarraren arteko Eguzkiaren mugimendua. Abiadura berdin-berdinaz biratzen duen motore batez kopia daiteke mugimendu …

Erlatibitatea

Aizpurua Sarasola, Joxerra -

Uste ez badugu ere, Einstein-ek erlatibitateari buruzko teoria azaldu zuen.

Korrosioa

Erauzkin, Estibaliz -

Zer da korrosioa?
Metal gehienak oxido- nahiz sulfuro-itxuran aurkitzen dira naturan eta lortzeko bide bakarra energiaren bitartez ateratzea da.

Sonanbuluak. Gauez baina konturatu gabe

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Sonanbuluaren irudia ohizkoa bihurtu da txiste eta komikietan. Zeintzu dira, bada, gertakizun honen agerpen edo zeinuak? Zein da sonanbulismoaren egiazko …

Halley-k gorde ezin izan duen zenbait sekretu

Arregi Bengoa, Jesus -

Halley-ren azterketarako egitarauen helburu nagusiak, bada, ondoko hiru arazoen erantzunak lortzera bideratuak zeuden: kometen jatorria, nukleoaren izaera eta kometak izarrarteko …

Untzigintzaren historia VIII. Baporeak

Azkune Mendia, Iñaki -

XIX. mendearen hasieran, 1820. urte inguruan, belauntzi-mota berri eta eder bat egin zuten Estatu Batuetan. "Cliper" izena eman zioten.

Makina, gizakiaren zerbitzari leiala

Arrojeria, Eustakio - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Teknikaren aurrerapenak, gizakiaren aukerak areagotzen ditu, baina aldizka eta pixkanaka-pixkanaka osasuna hondatu ere bai; alferkeriari ateak zabaltzen bait dizkio. Horrelakoetan …

Bihotz artifiziala: miraria ala negozio iluna?

Arrojeria, Eustakio - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Bihotz-transplantearen belaunaldi honetan, itxaropen berri bati ateak zabaltzen zaizkio; erabat eraginkor izango diren bihotz artifizialak lortzeak dakarren itxaroepnari alegia. Baina …

Elkarrizketetan oinarritzen diren programen ebazpidea

Arrojeria, Eustakio - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa
Lizaso, Pili - Informatika Saila

Hemen planteiatzen den programaren ebazpena nahiko erraza eta ulerkorra da.

Donostiako medikuntz zinemaldia

Juandaburre, B. -

Guztiz ezaguna da Donostian irailero gauzatzen den Nazioarteko Zinemaldi ospetsua. Hala ere, badira Donostian bertan publiko zabalarentzat horren ezagun ez …

Zenbakiak ere jostalariak dira

Etxebarria, Jose Ramon -
Goñi, Jesus Mari -

Prest gaude, matematiko abentura hasteko. Oraingo honetan Logikako kontuak alde batera utziz, Aritmetikaren mundura bueltatuko gara.

Dunak; harea-muino ezezagunak

Barandiaran, Mariaje -
Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea

Dunez hitzegiterakoan, basamortuetako harea-eremu zabalez pentsatzen da normalean. Ilara luze bati jarraituz dabiltzan dromedarioak datozkigu burura. Hala ere, dunak ikusteko …

Disko optiko ezabagarria

Barandiaran, Xabier -

Duela zenbait urte (hamar bat), bideo-informazioa metatzeko euskarri bezala disko optikoa (bideo-diskoa) azaldu zen. Baina merkatuaren gorabeherak zirela eta, disko …

Zientziaren sorrera grezian. Aro helenikoa

Bandres Unanue, Luis -

Alexandro Haundiaren heriotzaren ondoan, bere imperioa sakabanatu egin zen. Sakabanaketa honek sortutako estatu grekoen artean gure helburutarako garrantzirik handiena duena, …

Mihiztadura-lengoaia eta goimailako lengoaiak: noiz eta zergatik

Alegria Loinaz, Iñaki -

Lehenengo belaunaldiko konputagailuak makina-lengoaiaz programatzen ziren. Bigarrenekoak mihiztadura-lengoaiaz. Hirugarren eta laugarrenekoak goimailako lengoaiaz programatzen dira. Boskarren belaunaldikoak, berezko lengoaiatik gertuko …

Indar kosmikoen batasuna

Martinez Lizarduikoa, Alfontso -

1760-70 urte bitarteko hasieran, kosmosean dauden oinarrizko lau indarretatik mekanika kuantikoaren bitartez deskribatua izan den bakarra Elektromagnetikoa dugu. Deskribapen horren …

Elkarrizketak

Anfibio harrigarri horiek

Oilarra, A. -

Uztailean ospatutako UEU-ren azkeneko ekitaldian Jose Ramon Aihartza biologoarekin mintzatzeko parada izan genuen. Hona hemen hark esan ziguna.

Albisteak

Telekopiagailu eramangarria

Elhuyar Zientzia -

Telekopiagailu hau edozein telefonori, etxeko zein kabina publikotakori, konekta dakioke.

Unibertso zabalgarria

Elhuyar Zientzia -

Unibertsoaren espantsioa horren zabaldu eta onartutako ideia denez, pertsona asko harritu egiten da astronomoak ados ez daudela entzuten duenean.

Abioi ala helikoptero?

Elhuyar Zientzia -

Ibilgailu aereoen aro berri bati hasiera eman zaiola esan liteke, turbopropultsioz dabilen abioi honekin.

Erabili eta bota

Elhuyar Zientzia -

Fuji etxe japoniarrak salgai jarri berri duen kamera berrerabiltezin hau, 10 cm luze eta 75g pisatzen ditu.

Lurrazpiko oxigenoa

Elhuyar Zientzia -

Vassilli Bgatov-en arabera, ozeanoen hondoan lurrazalean dauden arrakaldadurek magma azaleratzen dute eta honekin batera oxigenoa.

Glaziarea ezin gelditu

Elhuyar Zientzia -

Hubbard glaziarea Alaskan daudenetako bat da. Glaziare ikaragarri honek, hondamen izugarria sor dezake ingurugiroan.

Kontuz!

Elhuyar Zientzia -

Ikerketa batean adierazten denez, krisi kardiakorik gehienak goizeko 9-11 bitartean gertatzen dira.

Errepideak eztabaidagai

Elhuyar Zientzia -

Donostia eta Iruñea lotuko omen dituen errepide berriak, iskanbila eta protesta ugari sortu du ekologista eta naturazaleen artean.

Zelakantoa, fosil biziduna

Elhuyar Zientzia -

Bi ikerlari japoniarrek bi zelakanto bizirik filmatzea lortu dute.

Garaiko lekuko

Elhuyar Zientzia -

Australiako aborigeneek egindako deprotadonaren marrazkia.

Nobel sariak

Elhuyar Zientzia -

Urtero bezala, udazkenarekin batera Nobel Sarien banaketarako ordua iritsi da. Aurten, azken urteotan ohizko bihurtzen ari den legez, sariak pertsona …

Ferroforma

Elhuyar Zientzia -

Urriaren 4ean FERROFORMA '86 erakustazoka amaitu zen.

Fields domina

Elhuyar Zientzia -

1936.ean eman zen lehen aldiz "Matematika-Nobela" esan ohi zaion Fields domina.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila