3062014(e)ko martxoa

Erreportajeak

Eskaintza aberasteko gabetu

Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

Kafeari kafeina; esneari, gaina, eta, alkohola, lehenengo garagardorari; eta, berriki, ardoari.. Urte batzuk pasatu dira jatorrizko produktueen bertsio eraldatuak, aipatutako …

Elkarrizketak

Xabier Erkizia Soinu-ikertzailea

"Harrigarria da zenbat ikerketa egin diren soinuaz, eta zer gutxi entzuteaz"

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Xabier Erkiziari entzunda, garbi dago motz, oso motz, geratzen zaiola soinuaren definizio klasikoa. Soinu-ikertzailea da Erkizia, eta, batzuetan, zientzialariek erabiltzen …

Analisiak

Saien etorkizuna bermatu nahian

Aizpuru Oiarbide, Iñaki - Ihobe, Eusko Jaurlaritzako ingurumen-teknikaria

Sarraskijakeak tamaina itzeleko hegaztiak izan ohi dira, eta, ezaugarri horrek naturan abantailak ematen badizkie ere, gizakiak menderatzen dituen inguruetan, Euskal …

Mundu digitala

Errealitate birtualaren bigarren aukera

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

Errealitate birtualaren kontzeptua aspaldikoa da, eta hamarkadak dira errealitate birtualeko sistemak eta gailuak garatzen hasi zirela. Baina haietako batek ere …

Lekukoak

Jose Ramon Etxebarria Ingeniaritzan doktorea

“Zientziaren eta boterearen artean beti egongo da deserosotasuna”

Galarraga Aiestara, Ana - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Hasieran zailak iruditu bazaizkio ere, pentsatzeko denbora pixka bat hartu ondoren, hitz-jario oparoarekin erantzun die galderei. Antzematen zaio bihotzetik ari …

Istorioak

Dideroten entziklopedia

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Kartzelariak berriz ere bi kandela ekarri zizkion, aurreko egunean bezala. Batekin nahikoa zuela esan zion; uda zen, eta berandu iluntzen …

Atarikoa

Soinuak eta entzuteko moduak

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Elhuyar Zientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoa k honela bereizten ditu:

Soinu : Objektu baten bibrazioek ingurune elastiko batean (adibidez, airean) …

Umore grafikoa

Gai librean

Papergintzaren iraganaz eta etorkizunaz, Euskal Herrian eta munduan

Garmendia Altuna, Aratz - Historialaria

Oraindik goiz bada ere azken hamarkadetako zientzia eta teknologia berrien hedatzearen ezaugarri eta ondorioak aztertzeko, nabarmen utz dezakegu papera ez …

Energia metatzeko sistemak mikrosareetan

Etxeberria Urkia, Aitor - ESTIA-Recherche laborategia

Energia berriztagarrien erabilera handitzen doan heinean, geroz eta nabarmenagoa da sortzen duten energia sarean era kontrolatuan txertatzeko beharra. Mikrosareek oso …

MPLS teknologia: etorkizuneko telekomunikazio-sarea

Antoñana Abalos, Inaxio - Ingeniaria

Eskuarki, telekomunikazio-zerbitzuen hornitzaileek, operadoreek, bi sare-motatan banatzen dituzte telekomunikazio-sareak: bizkarrezur-sareak eta sarbide-sareak. Lehenengoek telekomunikazio-zerbitzuetarako oinarrizko azpiegitura eratzen dute; elkarrekin lotuta …

Albisteak

Gosea, usaimena eta jateko gogoa lotzen dituen garuneko mekanismoa aurkitu dute

Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

Jakina da goseak egoteak usaimena areagotzen duela, eta, horrek usaindutakoa jateko gogoa pizten duela. Hala gertatzen da, adibidez, esnatu berritan …

Zirkuitu malguak polimero baten gainean

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Zirkuitu elektroniko malguak egiteko modu bat asmatu dute Zuricheko ETH institutuko ingeniari batzuek, eta Nature Communications aldizkari espezializatuan argitaratu dute …

Neandertalek gure genoman utzitako arrastoei tiraka

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Gaur, neandertalek gure genoman utzitako arrastoei buruzko artikulu bana argitaratu dute Nature eta Science zientzia-aldizkariek, aldi berean. Hala ere, bi …

Toxina batek hiesaren birusak kutsatutako zelulak hiltzen ditu

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Saguekin egindako ikerketa batean, hiesa sortzen duen birusak, GIBak, kutsatutako zelulen aurkako toxina bat eraginkorra dela eta ohiko terapiaren osagarri …

Inoiz aurkitu duten armiarma fosilik handiena

Jauregi Larretxea, Oihana - Elhuyar Zientzia

Jurasiko garaikoa da orain gutxi aurkitu duten armiarma fosila (199 eta 145 miloi urte artean). 1,65 zentimetro luze da, eta …

Zelula ama epitelialak txertatuta, saguetan ilea birsortzea lortu dute

Zubia Gallastegi, Bego - Elhuyar Zientzia

Pensilvaniako Unibertsitateko Perelman Medikuntza Fakultateko ikertzaile batzuek zelula ama helduak zelula ama epitelialakbihurtzeko sistema garatu dute.

Burusoilduta dauden pertsonei inoiz …

Lurra Martetik, lehen begirada

Elhuyar Zientzia -

Curiosity ibilgailua 2012ko abuztuan iritsi zen Martera, eta urtarrilaren 31n hartu zuen irudi hori, Eguzkia Marten jarri eta 80 …

Ozeanoko arrain mesopelagikoak uste zuten baino hamar aldiz ugariagoak direla kalkulatu dute

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Orain arteko kalkuluen arabera, planetako arrainen stocka 2.000 milioi tonakoa zen, eta horren erdia arrain mesopelagikoek osatuko lukete, eremu ozeanikoetan …

Izana omentzeko, izena eman

Elhuyar Zientziaren Komunikazioa -

Charles Darwin duela 205 urte jaio zen. Haren omenez, gaur haren abizenarekin batailatu dute kakalardo bat. Zehazki, kakalardoaren generoak eramango …

Emakumeen eta gizonen garunen artean diferentziak daudela baieztatu dute

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Azken hogei urteotan garunari buruz egindako ikerketak aztertuta, Cambridge Unibertsitateko ikertzaileek ondorioztatu dute emakumezkoen garunen egiturak eta gizonezkoenak ez direla …

Pirinioetan sumatu zuten Kantauriko itsas denboralea

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Azken denboralearen indarra Pirinioetaraino iritsi zen. Hori erakusten dute Geodyn Lurpeko Laborategiko sismografoek. Canfrancen dago laborategi hori, eta, hango sismografoek …

Aurpegi bat siliziozkoa eta bestea urrezkoa duten nanopartikulak diseinatu ditu CIC biomaGUNEk

Elhuyar Zientzia -

CIC biomaGUNEko eta Amberesko Unibertsitateko (Belgika) ikertzaile batzuek erdia urrez eta beste erdia silizio oxidoz osatutako nanopartikulak diseinatu dituzte. Janoren …

Elektroiaren masa atomikoaren neurri zehatzena

Elhuyar Zientziaren Komunikazioa -

Fisika Nuklearraren Max-Planck Institutuan egin dute neurketa, eta inoizko zehaztasun handienez eman dute zein den elektroiaren masa atomikoa: 0,000548579909067(14)(9)(2) u …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila