3042014(e)ko urtarrila

Erreportajeak

Altzairua: ez likido, ez solido

Kortabarria Olabarria, Beñardo - Elhuyar Zientzia

Hotzean zein beroan, gizakiak mendeak daramatza metalei forma ematen, eta metalei forma emateko teknikak fintzen eta berritzen. Ohiko teknikez gain, …

Elkarrizketak

Jocelyn Bell Burnell Pulsarren aurkitzailea

"Bigarren pulsarra aurkitzea eureka-unea izan zen"

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Iosif Shklovsky astronomoak hitz hauek esan zizkion Jocelyn Bell Burnell irlandarrari: "Bell andrea, XX. mendeko astronomia-aurkikuntza handiena egin duzu". Aurkikuntza …

Analisiak

Itzulpen automatikoaren magia eta mugak

Cortés Etxabe, Itziar - Elhuyarreko itzulpengintza-teknologien arduraduna

Definizioz, hizkuntza batetik bestera itzultzen duen sistema informatikoa da itzulpen automatikoa; itzulpen-prozesuan zehar gizakiak parte hartu behar izan gabe ematen …

Mundu digitala

Informatikaren irakaskuntzaz

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

Gailu digitalez eta webgunez gero eta inguratuago gauden gizarte honetan, pentsatzekoa da informatikarekin zerikusia duten lanpostuek etorkizun ona izango dutela …

Lekukoak

Txema Pitarke CIC nanoGUNEko zuzendaria eta Elhuyarreko lehendakaria

“Ikusi nahiko nuke atomoak antolatzeko gai izateak nola ekarriko duen oinazea ekiditea”

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Txema Pitarkek ez die berehala erantzun galderei, denbora hartu du pentsatzeko eta hausnartzeko, gogoratzeko eta aurrera begira jartzeko. Baina hori …

Istorioak

Jocelyn Bell Burnell, dama gazte bat astrofisikaren gailurrean

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Kazetariak bata bestearen atzetik agertzen hasi ziren. Argazkiak atera nahi zizkioten, irrati-teleskopioaren ondoan, zutik, eserita, datuak aztertzen, baita korrika ere, …

Atarikoa

Iraultza txikien lekukoak

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Urte berriarekin bat, atal berri bati hasiera emango diogu Elhuyar aldizkarian. "Iraultza txikien lekukoak" izena jarri diogu, eta, …

Umore grafikoa

Gai librean

Elhuyar anaiak dardoetan garaile

Ibarra Basabe, Edorta - EHUko Elektronika Aplikatuko Ikerkuntza Taldeko (APERT) ikertzailea

Kirolean, gizarteko beste zenbait esparrutan bezala, nabarmena da zientziak eta teknologiak izan duten eragina. Entrenatzeko modua aldatuz, eta elikagai energetiko …

Erlatibitatearekin zorretan

Lakuntza Irigoien, Oier - Kimikan doktorea

Argiaren abiadura gaindiezina izanik ere, balio horretatik gertu ibiltzeak dakartzan efektu erlatibistek eguneroko bizitzan ondorio zuzena daukate. Esate baterako, efektu …

Merezi ote 3200. urtea bisurte izatea?

Alberdi Celaya, Elisabete - Matematikan lizentziatua eta doktoregaia

Egun jakin bat iristeko falta den egun-kopurua modu ezberdinetan kontatu izan dugu. Orain dela 13.000 urte, Cro-Magnongo gizakiek, neguko lehenengo …

Albisteak

Atomoen magnetismoa manipulatzeko metodo bat, konputazio kuantikoan aurrera egiteko

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Jose Ignacio Pascual CIC nanoGUNEko ikertzaileak, Berlingo Unibertsitate Libreko ikertzaileekin batera, atomoen magnetismoa manipulatzeko metodo bat garatu du. Ikerketa horrek …

Alzheimerrarekin lotutako beste 11 gene identifikatu dituzte

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Orain arte boluntario gehien bildu dituen ikerketan, alzheimerren gaixotasunarekin erlazionatutako beste hamaika gene identifikatzea lortu dute IGAP nazioarteko proiektuko ikertzaileek. …

A gripeari buruzko irakaspenak

Leturia Yurrita, Iñaki - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

2009 A gripearen urtea izan zen. Influenza A birusaren H1N1 azpimotaren mutazio batek zerrietatik gizakietara salto egin zuen lehenik eta …

Lagundutako ernalketan, Y kromosoma ez da beharrezkoa; nahikoak dira bi gene

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Saguetan egindako ikerketa batean, frogatu dute lagundutako ernalketa-teknikak erabilita, nahikoak direla Y kromosomaren bi gene, ondorengo osasuntsuak eta ugalkorrak lortzeko. …

Nekazaritza organikoa onuragarria dela baieztatu du Europako EUFIC Agentziak

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Produktu eta nekazaritza-jarduera organikoen onurak frogatutzat jo ditu EUFIC Elikagaiei buruzko Informazio Kontseilu Europarrak, produktu eta jarduera horiei buruzko ikerketa …

Swarm misioa orbitan jarri dute

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

ESA agentziak hiru satelite, Swarm misioaren satelite-konstelazioa, espazioratu ditu, eta, haien bidez, lau urtez aztertuko du Lur planetaren inguruko …

Atzera botako dute arto transgenikoa minbiziarekin lotzen zuen ikerketa

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Arto transgenikoa minbizi-eragile zela frogatzen zuen ikerketa atzera botatzeko eskatu dio Food and Chemical Toxicology aldizkariaren editoreak artikuluaren egileari.

Iazko …

25 urtean, % 25etik % 2ra murriztu dira Gipuzkoan amarengandik umearengana GIBa transmititutako kasuak

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

1984 eta 2011 artean, 10 aldiz murriztu dira GIBaren bidezko infekzio pediatrikoak Gipuzkoan, zehazki, % 23,9tik % 2,4ra. GIBaz kutsatutako …

Ustekabeko ondorioak Atapuercan, orain arteko DNA zaharrena analizatuta

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Duela 400.000 urte inguruko Atapuercako hominido baten DNA analizatzea lortu dute Max Planck Institutuko eta Atapuerkako aztarnategiko ikertzaileek. Orain arte …

Paleolitikoko margoak aurkitu dituzte Errenteriako kobazulo batean

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

2012an, orain arte ezagutzen ez ziren margo batzuk aurkitu zituen arkeologo-talde batek Aitzbitarte IV kobazuloan (Errenteria, Gipuzkoa); azterketak egin ondoren, …

Eguzki-sistemaz kanpoko 28 neutrino detektatu dituzte Antartikan

Elhuyar Zientziaren Komunikazioa -

Joan den azaroaren 22ko Science aldizkariak historiarako geratuko den ekarpen baten berri eman zuen: eguzki-sistemaz kanpoko 28 neutrino detektatzea lortu …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila